వేమన పద్యాలు/న
నే నెఁవడను తలపెట్టఁగ
[మార్చు]నే నెఁవడను తలపెట్టఁగ
మానసమునఁ దలపకున్న మనుజుని కకటా
కానఁబడు పడకముందే
మానుగఁ గనుగొనఁగవలయు మహిలో వేమా!
నే నెవ్వండని వలపడు
[మార్చు]నే నెవ్వండని వలపడు
మానసమునఁ బుడమిలోని మనుజుండటరా
కానడు తనశవమును దా
మానుగఁ గనుగొనుట యెట్లు మహిలో వేమా!
నీ వాడిన నే నాడుదు
[మార్చు]నీ వాడిన నే నాడుదు
నీవుండిన నేను నుందు నిర్విణ్ణుఁడనై
నీవు తలంచినఁదలఁపుదు
నీవు నగిన నేను నగుదు నిజముగ వేమా!
నక్క వినయములను నయగారములఁ బల్కి
[మార్చు]నక్క వినయములను నయగారములఁ బల్కి
కుడువకెల్ల ధనము కూడఁ బెట్టు
కుక్క బోను వాతఁ గూడు చల్లిన రీతి
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
నిక్కమైన మంచి నీల మొక్కటి చాలు
[మార్చు]నిక్కమైన మంచి నీల మొక్కటి చాలు
తళుకు బెళుకు రాళ్లు తట్టె డేల?
చదువఁ బద్య మరయఁ జాలదా యొక్కటి
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
నిఖిలాకారుం డాతఁడు
[మార్చు]నిఖిలాకారుం డాతఁడు
నిఖిలాత్ముఁడు సర్వసాక్షి నిజముగఁ దానై
నిఖిలంబు నిందుజూఁడగ
నిఖిలంబై యుండు నిచ్చ నిజముగ వేమా!
నీచుల వినుతులు సేయుచు
[మార్చు]నీచుల వినుతులు సేయుచు
యాచకమున తిరిగి తిరిగి యలయుటకంటె
వీచిన నింద్రియపశువులఁ
గాచినవాఁ డిందు నందు ఘనుఁ డగు వేమా!
నిజము కల్ల నెఱిఁగి నిత్యుండు గాఁడాయె
[మార్చు]నిజము కల్ల నెఱిఁగి నిత్యుండు గాఁడాయె
పలుకులోన బిందు పదిలపఱచి
వేడుకైన బిందు వెదఁబెట్టకుండదు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
నిజము వరుస నెఱిఁగి నిత్యుండు గావలె
[మార్చు]నిజము వరుస నెఱిఁగి నిత్యుండు గావలె
పలుకులోనిపలుకు పదిలపఱపు
పలుకుఁజూడ నెవరొ పరికించి చూడరా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
నిజములాడువాని నిందించు జగమెల్ల
[మార్చు]నిజములాడువాని నిందించు జగమెల్ల
నిజము లాడరాదు నీచుతోడ
నిజమహాత్ముఁగూడ నిజమాడవలయురా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
నోటి పుప్పి కెల్ల నొప్పిలేకుంటకు
[మార్చు]నోటి పుప్పి కెల్ల నొప్పిలేకుంటకు
నాకు పోకసున్న మౌషధముగ
పెట్ట కుండెనేని పెనురోఁత వేయురా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
నీటిలోన వ్రాఁత నిలువకయున్నట్లు
[మార్చు]నీటిలోన వ్రాఁత నిలువకయున్నట్లు
పాటిజగతిలేదు పరములేదు
మాటమాటకెల్ల మనసు కోరుచునుండు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
నాణెమైన చెడిప నయ మెఱింగి తిరుగు
[మార్చు]నాణెమైన చెడిప నయ మెఱింగి తిరుగు
విటుని కుస్తరించు వివర మెఱుఁగు
బానిసైనతొత్తు పాటింపరాదయా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
నీతి వైరాగ్యభక్తిని నీచులకును
[మార్చు]నీతి వైరాగ్యభక్తిని నీచులకును
ఫూతకులు కాని జ్ఞానసంకలితులకును
వ్రాల కందని పద్యముల్‌ వేల సంఖ్య
చేత నందుగ భువినిదాఁ జెప్పె వేమ!
నిత్యంబు కానియొడలికి
[మార్చు]నిత్యంబు కానియొడలికి
నిత్యము దుఃఖమునఁబడును నిరతము ధరలో
నిత్యానందపు పదవికి
నిత్యంబును దుఃఖపడఁగ నేరదు వేమా!
నది నుదకంబులు చనుక్రియ
[మార్చు]నది నుదకంబులు చనుక్రియ
మది నొదవెడు తత్వబుద్ధిమగ్నత లెల్లం
దుది పదవి గలయ ఘనుఁడగు
మదధిఁ బ్రవేశించి గంగ యొప్పున వేమా!
నాదబిందుకళల నయమొంది యాత్మ
[మార్చు]నాదబిందుకళల నయమొంది యాత్మ
యం దంటి చపలచిత్త మమర నిల్పి
బ్రహ్మరంధ్రమునను బ్రబలిన యోగిరా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
నిద్రలోనినిద్ర నిజముగాఁ దెలిసిన
[మార్చు]నిద్రలోనినిద్ర నిజముగాఁ దెలిసిన
భద్రమౌను విద్య బ్రహ్మవిద్య
నిద్రదెలియువాఁడు నిర్మలయోగిరా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
నిన్నుఁ జూచె నేని తన్నుఁ దా మఱచును
[మార్చు]నిన్నుఁ జూచె నేని తన్నుఁ దా మఱచును
తన్నుఁ జూచె నేని నిన్ను మఱచు;
నే విధమున జనుఁడు నెఱుగు, నిన్నును దన్ను?
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
నిన్నుఁజూచుచుండ నిండును దత్వంబు
[మార్చు]నిన్నుఁజూచుచుండ నిండును దత్వంబు
తన్నుఁ జూచుచుండఁ దగులు మాయ
నిన్ను నెఱిఁగినపుడె తన్నుఁదా నెఱుఁగును
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
నమశివ యనవచ్చు నారాయ ణనవచ్చు
[మార్చు]నమశివ యనవచ్చు నారాయ ణనవచ్చు
మేలువారి నమ్మి మెచ్చవచ్చు
కొంగుకాసు విడిచి గొబ్బున నీరాదు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
నెయ్యి లేనికూడు నీయాన కసవది
[మార్చు]నెయ్యి లేనికూడు నీయాన కసవది
కూరలేని తిండి కుక్కతిండి
ప్రియములేనికూడు పిండపుఁ గూడురా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
నర జన్మము తానెత్తియు
[మార్చు]నర జన్మము తానెత్తియు
పరమాత్మ నెరుంగలేక పాపాత్ముఁడై
కొరగాని పనులొనర్చిన
తిరిగి యధోగతికి నేగు దిరముగ వేమా!
నరకులమునఁ దాఁబుట్టియు
[మార్చు]నరకులమునఁ దాఁబుట్టియు
నరకులమునఁ దాని బెరిగి నరుఁడయ్యును దా
నరకులమును ఛీ ఛీ యని
హరకులమునఁ దిరిగెనేని హరుఁడగు వేమా!
నేర్చి నడుతునన్న నేరమి తా వచ్చు
[మార్చు]నేర్చి నడుతునన్న నేరమి తా వచ్చు
నోర్చి నడతునన్న నోర్పురాదు
కూర్చి నడతునన్నఁ గూడంగ నీయదు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
నిరతం బెడతెగ కుండక
[మార్చు]నిరతం బెడతెగ కుండక
బరిపూర్ణ బ్రహ్మ మాత్మపదమున నుండ
నిరవద్యమయిన యడవిని
జరియించును జగమెఱుంగ సత్యము వేమా!
నేరనిజనులకును నేర్పు నేరము లెల్లఁ
[మార్చు]నేరనిజనులకును నేర్పు నేరము లెల్లఁ
జక్కఁజేయరిల నసాధుజనము
లొప్పుదుర్జనులను తప్పుగనెంతురు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
నేరనన్నవాఁడు నెరజాణ మహిలోన
[మార్చు]నేరనన్నవాఁడు నెరజాణ మహిలోన
నేర్తునన్నవాఁడు వార్తకాఁడు
ఊరకున్నవాఁడె యుత్తమోత్తముఁ డెందు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
నోరెఱిఁగి తాము నేమియు
[మార్చు]నోరెఱిఁగి తాము నేమియు
నేరజంతువులఁ జంపి నెమ్మదిఁ దినునా
క్రూరపు సంకర జాతుల
మారణ మేమందు నింక మహిలో వేమా!
నీరు కార మాయె కారంబు నీరాయె
[మార్చు]నీరు కార మాయె కారంబు నీరాయె
కారమైన నీరుకార మాయె
కారమందు నీరు కడురమ్యమైయుండు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
నరుఁడటు పరమాత్మ గురుని జేరునపుడు
[మార్చు]నరుఁడటు పరమాత్మ గురుని జేరునపుడు
హస్తమందె మోక్ష మపుడె చూపు
విఱివిసంపదలను విఱ్ఱవీగినజీవి
పర మెఱుఁగక యమునిపాలు వేమ!
నరుడయినను లేక నారాయణుండైన
[మార్చు]నరుడయినను లేక నారాయణుండైన
తత్వబద్ధుడైన ధరణిమీద
కర్మభావములను ఘనతనొప్పగవలె
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
నరుడెయైన లేక నారాయణుండైన
[మార్చు]నరుడెయైన లేక నారాయణుండైన
తత్త్వబద్ధుడైన దరణి నరయ
మరణమున్నదనుచు మదిని నమ్మగవలె
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ!
నిరుపేదల రక్షించెడు
[మార్చు]నిరుపేదల రక్షించెడు
సరసుఁడు నెఱవాతగాక సంపన్నులఁ దా
భరియించువాఁడు దాతయె
మెరమెచ్చులదాత యతఁడు మేదిని వేమా!
నల్లబోడితలలు తెల్లనిగొంగళ్లు
[మార్చు]నల్లబోడితలలు తెల్లనిగొంగళ్లు
ఒడల బూడ్దెపూత యొంటిరోఁత
యిట్టివేషములును పొట్టకోసము సుమీ
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
నీళ్లమీద బుగ్గ నిలచిన యప్పుడు
[మార్చు]నీళ్లమీద బుగ్గ నిలచిన యప్పుడు
తళ్లువేగవచ్చి తాకుఁ గాక
విడెడుకుండకింత విభ్రాంతి పడుదురు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
నీళ్లలోన నోడ నిగిడి తిన్నగఁ బ్రాకు
[మార్చు]నీళ్లలోన నోడ నిగిడి తిన్నగఁ బ్రాకు
బైట మూరెడైనఁ బ్రాక లేదు
నెలవు దప్పు చోట నేర్పరి కొఱ గాడు!
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
నీళ్లలోనిచేప నెఱమాంస మాశకు
[మార్చు]నీళ్లలోనిచేప నెఱమాంస మాశకు
గాలమందుఁజిక్కి కూలినట్లు
ఆశపుట్టి మనుజుఁ డారీతి జెడిపోవు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
నీళ్ళ మునుఁగనేల నిధుల మెట్టఁగనేల
[మార్చు]నీళ్ళ మునుఁగనేల నిధుల మెట్టఁగనేల
మొనసి వేల్పులకును మ్రొక్కనేల
కపటకల్మషములు కడుపులో నుండఁగా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
నీళ్ళ లోన మొసలి నిగిడి యేనుఁగుఁ బట్టు
[మార్చు]నీళ్ళ లోన మొసలి నిగిడి యేనుఁగుఁ బట్టు
బైట కుక్క చేత భంగ పడును
స్థాన బలిమి గాని తన బలిమి కాదయా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
నీళ్ళఁబోసి కడిగి నిత్యంబు శోధించి
[మార్చు]నీళ్ళఁబోసి కడిగి నిత్యంబు శోధించి
కూఁడుబెట్టి మీఁద కోకగట్టి
యేమి పాట్లఁబడుదు రీ దేహమున కిల
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
నీళ్ళమీఁదజూడు నెఱయ నోడలబల్మి
[మార్చు]నీళ్ళమీఁదజూడు నెఱయ నోడలబల్మి
బట్టబయలఁ జూడు బండిబలిమి
ఆఁడుదాని బలిమి నాడనే చూడరా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
నీళ్ళమీదఁ జూడు నెరయ నోడలపర్వు
[మార్చు]నీళ్ళమీదఁ జూడు నెరయ నోడలపర్వు
బయలుమీఁదఁ జూడు పక్షిపర్వు
నాఁడువారిగమన మీలాగు నుండురా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
నవ్వును చదువును పాడును
[మార్చు]నవ్వును చదువును పాడును
నొవ్వక తానిట్లు మెచ్చు నుడువును మఱచు
నివ్వటిలియుండు ముదిమియు
నివ్విధమునఁ జూడఁజూడ నెవ్వడు వేమా!
నీవు నిలిచియుండు నిఖిలంబు నిలువదు
[మార్చు]నీవు నిలిచియుండు నిఖిలంబు నిలువదు
నిలిచియుండు నెండు నీరువలెను
నీవు నిశ్చయంబు నిఖిలంబు మాయయౌ
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
నీవుగలుగుచోటు నెళువు దెలియువాఁడు
[మార్చు]నీవుగలుగుచోటు నెళువు దెలియువాఁడు
వసుధయందు త్రోవ వదలఁ డెందుఁ
కాలు కదలనీక గ్రక్కునఁ జేరురా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
నాసికంబునడుమ ననుఁజూచు యోగికి
[మార్చు]నాసికంబునడుమ ననుఁజూచు యోగికి
వాసి వన్నె లేదు వసుధలోన
కాశినాథునైనఁ గనఁగలఁ డాయోగి
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
నొసలు బత్తుఁడయ్యె నోరు తోడే లయ్యె
[మార్చు]నొసలు బత్తుఁడయ్యె నోరు తోడే లయ్యె
మనసు భూతమువలె మలయఁగాను
శివునిఁ గనియె నన్నసిగ్గెట్లు గాదొకొ
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
నూఱుపలుకవచ్చు నొకటి వ్రాయఁగరాదు
[మార్చు]నూఱుపలుకవచ్చు నొకటి వ్రాయఁగరాదు
వ్రాఁతకన్న సాక్షి వలవ దెన్న
పరగవ్రాతలేని పక్షానికప్పుడు
సుద్దిసాక్షి తగనిబుద్ధి వేమా
నడుచునిచ్చు నతని బత్తెమిచ్చిన వాని
[మార్చు]నడుచునిచ్చు నతని బత్తెమిచ్చిన వాని
కడుపు చల్లజేసి ఘనత విడుచు
నడుప నేర నేర నతడు నాలి ముచ్చేగదా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
నలుగురు కల చోటను దా
[మార్చు]నలుగురు కల చోటను దా
దల చూపుచు మెలగుచుండి ధన్యాత గనగా
దలచెడి యాతడు నిచ్చలు
గల మాటలే పలుకుచుండగా దగు వేమా!
నిజమాకల్ల రెండు నీలకంఠుడెఱుంగు
[మార్చు]నిజమాకల్ల రెండు నీలకంఠుడెఱుంగు
నిజములాడకున్న నీతిదప్పు
నిజములాడునపుడు నీ రూపమనవచ్చు
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ!
నిజము తెలిసియున్న సుజినుడానిజమునె
[మార్చు]నిజము తెలిసియున్న సుజినుడానిజమునె
పలుకవలయుగాని పరులకొరకు
చావకూడ దింక నోపదవ్యం పల్క
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
నిమిషమైనను మది నిల్చి నిర్మలముగ
[మార్చు]నిమిషమైనను మది నిల్చి నిర్మలముగ
లింగ జీవావేశులను గాంచి భంగపడక
పూజ మదియందు జేరుట పూర్ణపదవి
పరము గోరిన నిదిచేయ బాగు వేమా !
నీవనినను నేననినను
[మార్చు]నీవనినను నేననినను
భావమ్మున నెఱుకయొక్క పద్ధతియగునా
భావంబు దెలిసి మదిని
ర్భావముగా నిన్ను గనుట పరమగు వేమా
నీళ్ల మునుగునేల? నిధుల మెట్టగనేల
[మార్చు]నీళ్ల మునుగునేల? నిధుల మెట్టగనేల
మొనసి వేల్పులకును మ్రొక్కనేల
కపట కల్మషములు కడుపులో నుండగా
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ!
నేయి వెన్న కాచి నీడనే యుంచిన
[మార్చు]నేయి వెన్న కాచి నీడనే యుంచిన
బేరి గట్టిపడును పెరుగురీతి
పోరిపోరి మదిని పోనీక పట్టుము
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ !