వేమన పద్యాలు/ఆ
ఆఁకటికి దొలంగు నాచార విధు లెల్ల
[మార్చు]ఆఁకటికి దొలంగు నాచార విధు లెల్ల
చీఁకటికి దొలంగు చిత్తశుద్ధి
వేఁకటికిఁ దొలఁగు వెనుకటి బిగువెల్ల
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆఁకలన్నవాని కన్నంబు పెట్టిన
[మార్చు]ఆఁకలన్నవాని కన్నంబు పెట్టిన
హరున కర్పితముగ నారగించు
ధరవిహీనునకును దానము నటువలె
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆఁడు దానిబొంకు గోడపెట్టినయట్టు
[మార్చు]ఆఁడు దానిబొంకు గోడపెట్టినయట్టు
పురుషవరుని బొంకు పూలతడిక
స్త్రీలనేర్పులు భువి చీకు రాయితపము
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆకాశంబున వాయువు
[మార్చు]ఆకాశంబున వాయువు
మ్రాకునదావాగ్ని యటుల మానసమందు
ఏకాకారుఁడు జగమున
జోకైతనుదానె వెల్గు సుమ్ముర వేమ!
ఆకు కానవచ్చు హరిహరాదులకును
[మార్చు]ఆకు కానవచ్చు హరిహరాదులకును
కొమ్మ గానరాదు కోరిచూడ
కొమ్మగానరాగఁ గొనియాడ కుండురా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆకు చాటునుండు నన్నిలోకంబులు
[మార్చు]ఆకు చాటునుండు నన్నిలోకంబులు
కొమ్మ గానరాదు బ్రహ్మకైన
కొమ్మ గానఁబడినఁ గొనియాడవచ్చురా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆకులెల్లఁదిన్న మేఁకపోతుల కేల
[మార్చు]ఆకులెల్లఁదిన్న మేఁకపోతుల కేల
గాకపోవునయ్య కాయసిద్ధి
లోకులెల్ల వెఱ్ఱి పోకళ్ళఁ బోదురు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆకృతి యనఁగను నిరాకృతి యనఁదగు
[మార్చు]ఆకృతి యనఁగను నిరాకృతి యనఁదగు
నాకృతి నొగిఁదగు నిరాకృతిట్టు
లవియు రెండు లే యపురూపమై యుండు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆడితప్పువార లభిమానహీనులు
[మార్చు]ఆడితప్పువార లభిమానహీనులు
గో డెఱుఁగనివారు కొద్దివారు
కూడి కీడు సేయఁగ్రూరుండు తలపోయ
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆడు పాపజాతి యన్నిటికంటెను
[మార్చు]ఆడు పాపజాతి యన్నిటికంటెను
ఆశచేత యతులు మోసపోరె
చూచి విడుచువారు శుద్ధాత్ములెందును
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆడు వారిఁ గన్న నర్థంబు పొడఁ గన్న
[మార్చు]ఆడు వారిఁ గన్న నర్థంబు పొడఁ గన్న
సారమైన రుచుల చవులు గన్న;
నయ్యగాండ్ర కైన నాశలు బుట్టవా?
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆత్మ దేహమందు నతిసూక్ష్మముగఁ జూచి
[మార్చు]ఆత్మ దేహమందు నతిసూక్ష్మముగఁ జూచి
దేహమాత్మయందుఁ దేటపరచి
యాత్మ నెందుఁ జూడ నతఁడెపో బ్రహ్మంబు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆత్మబుద్ధివల్ల నఖిలంబు తానయ్యె
[మార్చు]ఆత్మబుద్ధివల్ల నఖిలంబు తానయ్యె
జీవబుద్ధివలన జీవుఁడయ్యె
మోహబుద్ధినియము ముందరఁ గనుగొని
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆత్మయందు జ్యోతి యెఱుగుట లింగంబు
[మార్చు]ఆత్మయందు జ్యోతి యెఱుగుట లింగంబు
తెలిసిచూడగాను తేటపడును
అదియు గురువులేక యబ్బునా తెలియంగ
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆత్మయందు ధ్యాస అమరదెందు
[మార్చు]ఆత్మయందు ధ్యాస అమరదెందు విరక్తి
భీకరంబెగాని బిరుదులేదు
ఆలిరంకు తెలుప అఖిల యజ్ఞంబుల
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఆత్మలోని జ్యోతి యమరుగ లింగంబు
[మార్చు]ఆత్మలోని జ్యోతి యమరుగ లింగంబు
తెలిసిచూడకున్న తేటపడదు
అదియు గురువులేక అబ్బునా తెలియంగ
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఆత్మలోన నాద మాలించి మాలించి
[మార్చు]ఆత్మలోన నాద మాలించి మాలించి
యాసలందుఁ జిక్కఁ డాదియోగి
ఆత్మలోనికళల నంటినఁ దత్వంబు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆత్మలోని శివుని ననువుగా శోధించి
[మార్చు]ఆత్మలోని శివుని ననువుగా శోధించి
నిశ్చలముగ భక్తి నిలిపెనేని
సర్వముక్తుడౌను సర్వంబుఁ దానౌను
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆత్మశుద్ధి లేని యాచారమది యేల
[మార్చు]ఆత్మశుద్ధి లేని యాచారమది యేల
భాండ శుద్ధి లేని పాకమది యేల
చిత్త శుద్ధి లేని శివపూజ లేలరా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
భావం: మనసు నిర్మలముగా లేనట్లయితే ఆచారములు పాటించడంవల్ల ప్రయోజనం లేదు. పాత్రలు శుభ్రముగాలేని వంట, మనసు స్థిరముగా లేని శివ పూజ వ్యర్థములే అవుతాయి. ఏమీ ప్రయోజనముండదు.
ఆది నొకటి దెలిసియాదిని మదినిల్పి
[మార్చు]ఆది నొకటి దెలిసియాదిని మదినిల్పి
యాదిఁబాయకున్న నభవుఁ డవును
ఆదిఁ బాయువాఁడు నంధకు రీతిరా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆపగాళివెంట నడవులవెంటను
[మార్చు]ఆపగాళి వెంట అడవుల వెంటను
కొండరాళ్ళ వెంట గొడవ యేల
నుల్లమందె శివుఁడు ఉండుటఁ దెలియరు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆపదందుఁ జూడు మారయ బంధుల
[మార్చు]ఆపదందుఁ జూడు మారయ బంధుల
భయమువేళఁజూడు బంటుగుణము
పేదపడ్డ వెనుక పెండ్లము మతిఁజూడు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆమడ కామడ కడవులు
[మార్చు]ఆమడ కామడ కడవులు
గ్రామంబులు చెరువు నదులు కర్మము లింతే
తా మెందులోనఁ దిరిగిన
వేమన తోడగుచువచ్చు వెంటనె వేమా!
ఆర్తవిద్య లెల్ల యపకీర్తి పాలాయె
[మార్చు]ఆర్తవిద్య లెల్ల యపకీర్తి పాలాయె
వార్త కెక్కునంత వారికైన
ఆర్తవిద్య లెల్ల ధూర్తులపాలాయె
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆరుమతములందు అధికమైనమతము
[మార్చు]ఆరుమతములందు అధికమైనమతము
లింగమతముకన్న లేదుగాని
లింగదారకన్న దొంగలు లేరయా!
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఆఱుగురిని జంపి హరిమీఁద ధ్యానంబు
[మార్చు]ఆఱుగురిని జంపి హరిమీఁద ధ్యానంబు
నిలిపి నిశ్చలముగ నెగడి యాత్మ
నతని నొకనిఁ జేయ నాతఁడె యోగిరా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!</poe
=== ఆఱురుచులు వేఱు సారంబు నొక్కటి ===
<poem>ఆఱురుచులు వేఱు సారంబు నొక్కటి
సత్యనిష్ఠ వేఱు సత్యమొకటి
పరమఋషులు వేఱు భావ్యుఁ డొక్కండురా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆఱువేషములను నటుచూడ బహువింత
[మార్చు]ఆఱువేషములను నటుచూడ బహువింత
లాత్మయందు ధ్యాన మమర దెందు
భీకరంబె కాని బిరుదు లేదు విరక్తి
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆలి వంచలేక యధమత్వముననుండి
[మార్చు]ఆలి వంచలేక యధమత్వముననుండి
వెనుక వంతుననుట వెఱ్ఱితనము
చెట్టుముదర నిచ్చి చిదిమినఁ బోవునా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆలిమాటలు విని అన్నదమ్ముల రోసి
[మార్చు]ఆలిమాటలు విని అన్నదమ్ముల రోసి
వేఱుపడెడువాఁడు వెఱ్ఱివాఁడు
కుక్కతోఁకఁ బట్టి గోదావ రీఁదునా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆలిఱంకుఁ దెలుపు నఖిలయజ్ఞంబులు
[మార్చు]ఆలిఱంకుఁ దెలుపు నఖిలయజ్ఞంబులు
తల్లిఱంకు తెలుపుఁ దద్దినములు
కానితెరువు కర్మ కాండ కల్పితమాయె
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆలివంకవార లాత్మబంధువు లైరి
[మార్చు]ఆలివంకవార లాత్మబంధువు లైరి
తల్లివంకవారు తగినపాటి
తండ్రివంకవారు దాయాదులైరయా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆలు పతిసౌఖ్యముల కిల
[మార్చు]ఆలు పతిసౌఖ్యముల కిల
నాలయ మగునేని దానినా లన వచ్చున్
ఆలాగునఁ గాకుండిన
కాలునిపెనుదూత యదియ కదరా వేమా!
ఆలు బిడ్డలు ధన మరయఁ దల్లియుఁ దండ్రి
[మార్చు]ఆలు బిడ్డలు ధన మరయఁ దల్లియుఁ దండ్రి
కలమనుజుఁడు మిగుల కష్టపడును
తనకు నెవరులేరు తాను బ్రహ్మముఁగన్న
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆలు మగనిమాట కడ్డంబు వచ్చెనా
[మార్చు]ఆలు మగనిమాట కడ్డంబు వచ్చెనా
యాలుఁగా దది మరగాలు కాని
యట్టియాలు విడచి యడవి నుండుట మేలు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆలు రంభయైన అతిశీలయైన
[మార్చు]ఆలు రంభయైన అతిశీలవతియైన
జారపురుషుఁడేల జాడ మాను
మలముదినుట కుక్క మరగిన చందంబు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆలు సుతులు ధనము లరయంగ మీరని
[మార్చు]ఆలు సుతులు ధనము లరయంగ మీరని
మొనసి కర్మమునను మోసపోయి
కాలు గన్నయపుడు కడతేరజాలడు
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఆలుబిడ్డ లనుచు నతిమోహమున నున్న
[మార్చు]ఆలుబిడ్డ లనుచు నతిమోహమున నున్న
ధనముమీద వాంఛ తగిలియున్న
నట్టివానిముక్తి యవనిలో లేదయా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆలురంభయైన అతిశీలవతియైన
[మార్చు]ఆలురంభయైన అతిశీలవతియైన
జారపురుషుడేల జాడమాను
మాలవాడ కుక్క మఱగిన విడుచునా
విశ్వదాభిరామ వినురవేమ!
ఆశ లుడుగఁగాని పాశముక్తుఁడు గాఁడు
[మార్చు]ఆశ లుడుగఁగాని పాశముక్తుఁడు గాఁడు
ముక్తుఁ డైనఁగాని మునియుఁగాఁడు
మునియు నయినఁగాని మోహంబు లుడుగవు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆశ విడక గాని పాశముక్తుఁడు గాఁడు
[మార్చు]ఆశ విడక గాని పాశముక్తుఁడు గాఁడు
ముక్తుఁడయినఁగాని మునియుఁగాఁడు
మునికిఁగాని సర్వమోహంబు లూడవు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆశకన్న దుఃఖ మతిశయంబుగ లేదు
[మార్చు]ఆశకన్న దుఃఖ మతిశయంబుగ లేదు
చూపు నిలుపకున్న సుఖము లేదు
మనసు నిల్పకున్న మఱి ముక్తి లేదయా
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆశచేత మనుజు లాయువుగలనాళ్లు
[మార్చు]ఆశచేత మనుజు లాయువుగలనాళ్లు
దిరుగుచుంద్రు భ్రమను ద్రిప్పలేక
మురికిభాండమందు ముసరు నీఁగలభంగి
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆశలనెడు తాళ్ళ నమరఁ గోయగఁ జేసి
[మార్చు]ఆశలనెడు తాళ్ళ నమరఁ గోయగఁ జేసి
పారవైవఁగాని పరములేదు
కొక్కు తిండియాసఁ జిక్కి చచ్చినయట్లు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆశయనెడి త్రాళ్ళ నఖిల జనంబులు
[మార్చు]ఆశయనెడి త్రాళ్ళ నఖిల జనంబులు
కట్టుపడుచు ముక్తిగానరైరి
జ్ఞానఖడ్గమునను ఖండింప రాదొకో
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ!
ఆశయనెడు దాని గోసివేయగాలేక
[మార్చు]ఆశయనెడు దాని గోసివేయగాలేక
మొహబుద్ది వలన మునుగువారు
కాశివాసులైన గనబోరు మోక్షము
విశ్వదాభిరామ వినుర వేమ!
ఆసనం బెఱుంగక యామర్మకర్మంబు
[మార్చు]ఆసనం బెఱుంగక యామర్మకర్మంబు
గురువుచేతఁ దెలిసి కూర్పకున్న
మనసు నిలుపకున్న మఱిద్విజుం డెట్లగు
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!
ఆసనములు పన్ని యంగంబు బిగియించి
[మార్చు]ఆసనములు పన్ని యంగంబు బిగియించి
యొడలు విఱుచుకొనెడి యోగమెల్ల
జెట్టిసాముకన్నఁ జింతాకు తక్కువ
విశ్వదాభిరామ వినర వేమ!