| శ్రీమద్భగవద్గీతా (మూల శ్లోకములు)
|
శ్రీ గీతామృత తరంగిణి(తెలుగు పద్యములు)
శ్రీ పూడిపెద్ది కాశీవిశ్వనాథ శాస్త్రి (1948-1952)
|
గీతా మకరందము(తెలుగు తాత్పర్యము)
శ్రీ విద్యాప్రకాశానందగిరి స్వామి, శ్రీ శుకబ్రహ్మాశ్రమము
కాళహస్తి(1979)
|
అర్జున ఉవాచ|
అనుష్టుప్.
సంన్యాసం కర్మణాం కృష్ణ !
పునర్యోగం చ శంససి ! |
యచ్ఛ్రేయ ఏతయోరేకం
తన్మే బ్రూహి సునిశ్చితమ్|| 5-1 ||
|
అర్జును వాక్యము.
తేటగీతి.
కర్మ సన్న్యాసమే యధికమ్మటంచు ,
నొక్కపరి కర్మయోగమే యెక్కుడనుచుఁ ,
జిక్కు వాక్యములను జెప్పఁ జిత్త మెరియు ;
నిశ్చితి శ్రేయమేది మన్నించి చెపుమ. ౧
|
అర్జునుడు పలికెను
ఓ కృష్ణమూర్తీ ! నీవొకప్పుడు కర్మలయొక్క త్యాగమును ( కర్మ త్యాగ పూర్వకమగు జ్ఞానమును ) , మఱియొకప్పుడు కర్మయోగమును ప్రశంసించుచున్నావు . కావున ఈ రెండిటిలో నేది శ్రేష్ఠమైనదో బాగుగ నిశ్చయించి ఆ ఒక్కదానిని నాకు చెప్పుము .
|
శ్రీభగవానువాచ|
అనుష్టుప్.
సంన్యాసః కర్మయోగశ్చ
నిఃశ్రేయసకరావుభౌ|
తయోస్తు కర్మసంన్యాసా
త్కర్మయోగో విశిష్యతే|| 5-2 ||
|
శ్రీ భగవానుల వాక్యము.
తేటగీతి.
కర్మ సంన్యాస , కర్మయోగ , ద్వయమ్ము
జ్ఞాన సాధనములె యంచుఁ గనుము పార్థ !
జ్ఞాన రహిత సంన్యాసంబు కంటె , కర్మ
యోగమే శ్రేష్ఠమౌ మార్గమో , కిరీటి ! ౨
|
కర్మత్యాగము ( కర్మత్యాగ పూర్వకమగు జ్ఞానయోగము ) , కర్మయోగము అను రెండును మోక్షమును గలుగజేయును . అయితే , ఆ రెండిటిలోను ( ప్రారంభమున ) కర్మత్యాగమున కంటె కర్మయోగమే శ్రేష్ఠమైనది .
|
అ.
జ్ఞేయః స నిత్యసంన్యాసీ
యో న ద్వేష్టి న కాఙ్క్షతి|
నిర్ద్వన్ద్వో హి మహాబాహో !
సుఖం బన్ధాత్ప్రముచ్యతే|| 5-3 ||
|
తేటగీతి.
ఎవఁడు సుఖదుఃఖముల రెంటి కవశుఁ డగునొ ,
ద్వంద్వముల యందు సమభావ మంద గనునొ ,
కర్మఁ జేసియు వాఁడె నిష్కర్మి యగుచుఁ
గర్మ సంన్న్యాసి తుల్యుఁడౌ కర్మయోగి. ౩
|
గొప్ప బాహువులు కల ఓ అర్జునా ! ఎవడు ( ఏ కర్మయోగి ) దేనినిగూడ ద్వేషింపడో , దేనినిగూడ కోరడో అట్టివాడు ఎల్లప్పుడును సన్న్యాసి ( త్యాగి ) యేయని తెలియదగినది. ఏలయనగా ( రాగద్వేషాది ) ద్వంద్వములు లేనివాడు సులభముగ సంసారబంధమునుండి విముక్తుడు కాగలడు.
|
అ.
సాఙ్ఖ్యయోగౌ పృథగ్బాలాః
ప్రవదన్తి న పణ్డితాః|
ఏకమప్యాస్థితః సమ్య
గుభయోర్విన్దతే ఫలమ్|| 5-4 ||
|
ఆటవెలది.
జ్ఞాన కర్మలం దసంబద్ధ భావమ్ము
పండితుం డెవండు పలుకఁ బోడు ;
జ్ఞానకర్మ యుగపు స్థానమ్ము లేకమ్ము,
సాధనాంతరములె , సవ్యసాచి ! ౪
|
( కర్మసన్న్యాసపూర్వకమగు ) జ్ఞానయోగము , కర్మయోగము వేఱు వేఱని ( వేఱు వేఱు ఫలములు కలవని ) అవివేకులు పలుకుదురే కాని వివేకవంతులు కాదు. ఆ రెండిటిలో ఏ ఒక్కదానినైనను బాగుగ అనుష్ఠించినచో రెండిటి యొక్క ఫలమును ( మోక్షమును ) మనుజుడు పొందుచున్నాడు.
|
అ.
యత్సాఙ్ఖ్యైః ప్రాప్యతే స్థానం
తద్యోగైరపి గమ్యతే|
ఏకం సాఙ్ఖ్యం చ యోగం చ
యః పశ్యతి స పశ్యతి|| 5-5 ||
|
తేటగీతి.
సాంఖ్య యోగులు చెందెడి సత్ఫలంబు ,
కర్మయోగులు సాధింపగలరు సుమ్ము !
జ్ఞాన కర్మల యుగళమేకమ్మటంచుఁ
దెలిసికొనువాఁడె , బాగుగాఁ దెలియువాఁడు. ౫
|
జ్ఞానయోగులచే ఏ స్థానము ( మోక్షము ) పొందబడుచున్నదో, అది కర్మయోగులచేతను పొందబడుచున్నది. జ్ఞానయోగమును, కర్మయోగమును ఒక్కటిగ ( ఒకే ఫలము గలుగజేయునదిగ ) చూచువాడే నిజముగ చూచువాడగును.( తెలిసిన వాడగును ).
|
అ.
సంన్యాసస్తు మహాబాహో !
దుఃఖమాప్తుమయోగతః|
యోగయుక్తో మునిర్బ్రహ్మ
నచిరేణాధిగచ్ఛతి|| 5-6 ||
|
తేటగీతి.
కర్మ సంన్యాస సాధన కష్టమగును ,
యోగయుక్తుండుఁ గాకుండనే గమింపఁ ;
గాన , నిష్కామ కర్మ యోగమ్ము నెఱప ,
నచిర కాలమ్మునన్ బ్రహ్మమంద నవును. ౬
|
గొప్పబాహువులుకల ఓ అర్జునా ! ( కర్మ సన్న్యాస రూపమగు ) జ్ఞానయోగమైతే కర్మయోగము లేకుండ పొందుటకు కష్టతరమైనది . కర్మయోగముతో గూడిన ( దైవ ) మననశీలుడు శీఘ్రముగ ( లక్ష్యమగు ) బ్రహ్మమును పొందుచున్నాడు.
|
అ.
యోగయుక్తో విశుద్ధాత్మా
విజితాత్మా జితేన్ద్రియః|
సర్వభూతాత్మభూతాత్మా
కుర్వన్నపి న లిప్యతే|| 5-7 ||
|
కందము.
తనయందు సర్వభూతము
లనుఁ గనుచును , భూతచయములన్ దన యాత్మన్
గనియెడి , విజితాత్మను బం
ధన మంటదు , కర్మఁ జేసినను , గౌంతేయా !
|
( నిష్కామ ) కర్మయోగము నాచరించువాడును, పరిశుద్ధమైన హృదయము గలవాడును, లెస్సగ జయింపబడిన మనస్సు గలవాడును, ఇంద్రియములను జయించినవాడును, సమస్త ప్రాణులయందుండు ఆత్మయు, తన ఆత్మయు నొకటేయని తెలిసికొనినవాడు నగు మనుజుడు కర్మలను జేసినను వానిచే నంటబడడు.
|
అ.
నైవ కిఞ్చిత్కరోమీతి
యుక్తో మన్యేత తత్త్వవిత్|
పశ్యఞ్శృణ్వన్స్పృశఞ్జిఘ్ర
న్నశ్నన్గచ్ఛన్స్వపఞ్శ్వసన్|| 5-8
అ.
ప్రలపన్విసృజన్గృహ్ణ
న్నున్మిషన్నిమిషన్నపి|
ఇన్ద్రియాణీన్ద్రియార్థేషు
వర్తన్త ఇతి ధారయన్|| 5-9 ||||
|
ఉత్పలమాల.
చూచియుఁ , దాకి వాసనల సోకి, భుజించి, గమించి, నిద్రమేన్
జాచియు, యూపిరిన్ విడిచి, శ్వాసమొనర్చియు, మాటలాడి, చే
సాచి, గ్రహించియున్, విడిచి, చక్షుల విచ్చియు, మూసి, యింద్రియా
ళీ చలనమ్ము నొందు, విషయేచ్ఛల నంచుఁ దలంచు, భిన్నుఁడై. ౮
|
పరమార్థతత్త్వము నెఱిఁగిన యోగయుక్తుడు ( ఆత్మయందు నెలకొనిన చిత్తముగలవాడు ) చూచుచున్నను, తాకుచున్నను, వాసన జూచుచున్నను, తినుచున్నను, నడచుచున్నను, నిదురించుచున్నను, ఊపిరివిడుచుచున్నను, మాట్లాడుచున్నను, విడుచుచున్నను, గ్రహించుచున్నను, కండ్లను తెఱచుచున్నను, మూయుచున్నను, ఇంద్రియములు ( వాని వాని ) విషయములందు ప్రవర్తించుచున్నవని నిశ్చయించినవాడై నే నొకింతయైన ఏమియు చేయుటలేదు - అనియే తలంచును ( ఆ యా కార్యములందు కర్తృత్వబుద్ధి లేకుండును ).
|
అ.
బ్రహ్మణ్యాధాయ కర్మాణి
సఙ్గం త్యక్త్వా కరోతి యః|
లిప్యతే న స పాపేన
పద్మపత్రమివామ్భసా|| 5-10 ||
|
కందము.
జలజాతాసను కర్పిత
ములొనర్చి, ముముక్ష కామమును లేని నరున్
జల మంట కుండ, నీరజ
దళ మట్టులె, పాపతతులు దవులవు పార్థా ! ౯
|
ఎవడు తాను జేయు కర్మలను పరమాత్మ కర్పించి సంగమును ( ఆసక్తిని ) విడిచి చేయుచున్నాడో అట్టివాడు తామరాకు నీటిచే అంటబడనట్లు, పాపముచే నంటబడకుండును.
|
అ.
కాయేన మనసా బుద్ధ్యా
కేవలైరిన్ద్రియైరపి|
యోగినః కర్మ కుర్వన్తి
సఙ్గం త్యక్త్వాత్మశుద్ధయే|| 5-11 ||
|
కందము.
త్రికరణముల నింద్రియములు
నకలంకత విహిత కర్మలందుఁ జరింపన్ ,
సుకరమయి చిత్తశుద్ధిని
వికసిల్లెడు , కర్మయోగ విదుఁ డిటు పార్థా !
|
( నిష్కామ కర్మ ) యోగులు చిత్తశుద్ధికొఱకై ఫలాసక్తిని విడిచి శరీరము చేతను, మనస్సు చేతను, బుద్ధి చేతను, అభిమానములేని వట్టి ఇంద్రియముల చేతను కర్మలను జేయుచున్నారు.
|
అ.
యుక్తః కర్మఫలం త్యక్త్వా
శాన్తిమాప్నోతి నైష్ఠికీమ్|
అయుక్తః కామకారేణ
ఫలే సక్తో నిబధ్యతే|| 5-12 ||
|
చంపకమాల.
ఫలముల కాసఁ జెందకయె, బ్రహ్మ సమర్పణ మాచరించి, క
ర్మల నొనరించు జ్ఞానికి, నిరంతర శాంతి ఘటిల్లుఁ; గామ్య క
ర్మలఁ జరియించు మూఢుఁడు, నిరంతర దుర్భరమౌ మనో వ్యథల్
జెలగి, యశాంతినిన్ దొరలుఁ జిత్త పరిభ్రమణానిపాతమై. ౧౧
|
యోగయుక్తుడు ( నిష్కామ కర్మయోగి ) కర్మలయొక్క ఫలమును విడిచిపెట్టి ( చిత్తశుద్ధి వలన ) ఆత్మనిష్ఠాసంబంధమైన శాశ్వతమగు శాంతిని బొందుచున్నాడు. యోగయుక్తుడు కానివాడు ( ఫలాపేక్షతో కర్మలను జేయువాడు ) ఆశచే ప్రేరితుడై కర్మఫలమందాసక్తిగల్గి బద్ధుడగుచున్నాడు
|
అ.
సర్వకర్మాణి మనసా
సంన్యస్యాస్తే సుఖం వశీ|
నవద్వారే పురే దేహీ
నైవ కుర్వన్న కారయన్|| 5-13 ||
|
తేటగీతి.
సర్వకర్మల వీడి, నిస్సంగుఁడగుచు,
మనసు పరిపక్వమంది, కర్మను నకర్మ
మఱి యకర్మలో గర్మను నఱయు దేహి,
దేహమునఁ జిన్మయుండయి తేజరిల్లు. ౧౨
|
ఇంద్రియనిగ్రహముగల దేహధారి మనస్సుచే సమస్త కర్మలను ( కర్మ ఫలములను ) పరిత్యజించి, ఏమియు చేయనివాడై, చేయింపనివాడై, తొమ్మిది ద్వారములుగల పట్టణమగు శరీరమందు హాయిగా నుండుచున్నాడు.
|
అ.
న కర్తృత్వం న కర్మాణి
లోకస్య సృజతి ప్రభుః|
న కర్మఫలసంయోగం
స్వభావస్తు ప్రవర్తతే|| 5-14 ||
|
తేటగీతి.
నిఖిల జగముల నిండిన యఖిల సత్తు
తానెయంచని తెలిసిన జ్ఞాని, యాత్మ
ధృతినిఁ గనఁబోడు కర్తృభోక్తృతలు ప్రాణి
తతుల యందు నజ్ఞాన చోదితము లగుట. ౧౩
|
భగవంతుడు ( ఆత్మ ) జీవులకు కర్తృత్వమునుగాని, కర్మములనుగాని, కర్మఫలములతోటి సంబంధముగాని కలుగజేయుటలేదు . మఱేమనిన, ప్రకృతియే ( ప్రకృతిసంబంధమువలన గలిగిన జన్మాంతర సంస్కారమే ) ఆయా కర్తృత్వాదులను గలుగ జేయుచున్నది .
|
అ.
నాదత్తే కస్యచిత్పాపం
న చైవ సుకృతం విభుః|
అజ్ఞానేనావృతం జ్ఞానం
తేన ముహ్యన్తి జన్తవః|| 5-15
అ.
జ్ఞానేన తు తదజ్ఞానం
యేషాం నాశితమాత్మనః|
తేషామాదిత్యవజ్జ్ఞానం
ప్రకాశయతి తత్పరమ్|| 5-16 ||
|
ఉత్పలమాల.
వ్యక్తుల పాపపుణ్యములఁ బాలుఁ గొనం డిసుమంతయైన ; నీ
వ్యక్తిగత ప్రభేదముల వక్తృత కార్య కలాపమెల్ల న
వ్యక్త మవిద్య, జ్ఞానమును సాంతముగాఁ గబళింపగల్గు ధీ
రిక్తత యే కతంబని, యెఱుంగెడు ధీయుతుఁ డీ రహస్యమున్. ౧౪
|
పరమాత్మ యెవనియొక్కయు పాపమునుగాని, పుణ్యమునుగాని స్వీకరింపడు . అజ్ఞానము చేత జ్ఞానము కప్పబడియున్నది. అందుచేత జీవులు భ్రమనొందుచున్నారు. ఆత్మజ్ఞానముచే యెవరియొక్క అజ్ఞానము నశింపజేయబడినదో , అట్టివారి జ్ఞానము సూర్యునివలె ఆ పరబ్రహ్మస్వరూపమును ప్రకాశింపజేయుచున్నది (స్వస్వరూపానుభవమును గలుగ జేయుచున్నది ) .
|
అ.
తద్బుద్ధయస్తదాత్మాన
స్తన్నిష్ఠాస్తత్పరాయణాః|
గచ్ఛన్త్యపునరావృత్తిం
జ్ఞాననిర్ధూతకల్మషాః|| 5-17 ||
|
కందము.
జ్ఞానాసిని నజ్ఞానపు
న్యూనావృతమెల్లఁ దొలగ నుక్కడగింపన్ ,
భానూజ్వల దీప్తి నిభం
బై నెగడును జ్ఞానమున్ దనంతటఁ దానై. ౧౫
|
ఆ పరమాత్మయందే బుద్ధిగలవారును, ఆపరమాత్మయందే మనస్సును నెలకొల్పినవారును, ఆ పరమాత్మయందే నిష్ఠగలవారును , ఆ పరమాత్మనే పరమగతిగ నెంచువారును జ్ఞానముచే నెగురగొట్టబడిన పాపముగలవారై పునరావృత్తిరహితమగు (పునర్జన్మవర్జితమగు ) శాశ్వత మోక్షపదవిని బొందుచున్నారు .
|
అ.
విద్యావినయసమ్పన్నే
బ్రాహ్మణే గవి హస్తిని|
శుని చైవ శ్వపాకే చ
పణ్డితాః సమదర్శినః|| 5-18 ||
|
ఉత్పలమాల.
కోవిదుఁడైన బ్రాహ్మణుని, గోవును, హస్తిని, జాగిలంబులన్ ,
జీవ కళేబరంబుల భుజించెడి మాలల , హీన జాతి దు
ర్జీవుల నెల్లవారి సమదృష్టిఁ గనుం గొనఁ గల్గు సత్త్వ సం
భావ సమన్వితుండెవఁడొ , పండితుఁడందురు వాని ఫల్గునా ! ౧౬
|
విద్య, వినయము కలిగియున్న బ్రాహ్మణునియందును , గోవునందును , ఏనుగునందును , కుక్కయందును , కుక్కమాంసము వండుకొని తిను చండాలునియందును సమదృష్టిగలవారే ( వారిని సమముగ జూచువారే ) జ్ఞానులు ( ఆత్మానుభవముగలవారు ) అని చెప్పబడుదురు .
|
అ.
ఇహైవ తైర్జితః సర్గో
యేషాం సామ్యే స్థితం మనః|
నిర్దోషం హి సమం బ్రహ్మ
తస్మాద్ బ్రహ్మణి తే స్థితాః|| 5-19 ||
|
కందము.
సమ భావమె నిర్దోషము,
సమతయె బ్రహ్మమ్ము సుమ్ము, సమభావమునన్
గమియించెడు బ్రహ్మ విదుం
డమరుఁడు, జీవించి యీ యిహమ్ము నె పార్థా ! ౧౭
|
ఎవరియొక్క మనస్సు సమభావమందు ( నిశ్చల సమస్థితియందు, లేక సర్మప్రాణులందును ఆత్మను సమముగ జూచుటలో ) స్థిరముగనున్నదో, అట్టివారీజన్మమునందే జననమరణరూప సంసారమును జయించినవారగుదురు . ఏలయనిన, బ్రహ్మము దోషరహితమైనది, సమమైనది కావున ( సమత్వమందు స్థితిగల ) వారు బ్రహ్మమునందున్నవారే యగుదురు .
|
అ.
న ప్రహృష్యేత్ప్రియం ప్రాప్య
నోద్విజేత్ప్రాప్య చాప్రియమ్|
స్థిరబుద్ధిరసమ్మూఢో
బ్రహ్మవిద్ బ్రహ్మణి స్థితః|| 5-20 ||
|
చంపకమాల.
సమతను నొందు ధీయుతుఁడు సంతసమొందడు, కుందకుండు, నీ
నిమిష ప్రియా ప్రియమ్ములకు నిస్తులమౌ సమభావ మంది, బ్ర
హ్మముఁ గని, కార్య శూన్యుఁడగు; మానిత కర్మ కృతార్థుఁడైన సం
యమి సుమవాఁడు, బ్రహ్మపథ మందుఁ జిర స్థిరమైన సద్గతిన్. ౧౮
|
స్థిరమగుబుద్ధిగలవాడును, మోహరహితుడును, బ్రహ్మమందు నిలుకడ కలవాడునగు బ్రహ్మజ్ఞాని ఇష్టమైన దానిని పొందినపుడు సంతోషమునుగాని, అనిష్టమైనదానిని పొందినపుడు దుఃఖమునుగాని పొందకుండును .
|
అ.
బాహ్యస్పర్శేష్వసక్తాత్మా
విన్దత్యాత్మని యత్సుఖమ్|
స బ్రహ్మయోగయుక్తాత్మా
సుఖమక్షయమశ్నుతే|| 5-21 ||
|
తేటగీతి.
స్పర్శ శబ్దాది విషయ వాంఛల విరక్తి
నంది, హృదయమ్ము తన యాత్మయందు నిలిచి,
బ్రహ్మ నిష్ఠాగరిష్ఠుఁడౌ వాని యాత్మ
శాశ్వతానంద మొంది, నిశ్చలతఁ గాంచు. ౧౯
|
బాహ్యమునగల శబ్దాది విషయములం దాసక్తి లేనివాడు ఆత్మయందెట్టి ( నిరతిశయ ) సుఖము కలదో అట్టి సుఖమునే పొందుచున్నాడు . అతడు బ్రహ్మనిష్ఠయను సమాధితో గూడుకొనినవాడై ( బ్రహ్మానుసంధానపరుడై ) అక్షయమగు సుఖమును బడయుచున్నాడు .
|
అ.
యే హి సంస్పర్శజా భోగా
దుఃఖయోనయ ఏవ తే|
ఆద్యన్తవన్తః కౌన్తేయ !
న తేషు రమతే బుధః|| 5-22 ||
|
కందము.
భోగ సుఖమ్ములు క్షణిక
మ్మౌగద, కౌంతేయ ! దుఃఖమగుఁ దుదికెల్లన్ ;
రాగిలఁడు బుధుఁడెవండును,
భోగములకు, వచ్చిపోవు బుద్బుదములకున్. ౨౦
|
అర్జునా ! ( ఇంద్రియ ) విషయసంయోగమువలన కలుగు భోగములు దుఃఖహేతువులును, అల్పకాలముండునవియు, నయియున్నవి. కావున విజ్ఞుడగువాడు వానియందు క్రీడింపడు ( ఆసక్తి గొనడు ).
|
అ.
శక్నోతీహైవ యః సోఢుం
ప్రాక్శరీరవిమోక్షణాత్|
కామక్రోధోద్భవం వేగం
స యుక్తః స సుఖీ నరః|| 5-23 ||
|
కందము.
కామక్రోధో ద్వేగం
బే మనుజుఁడు నిగ్రహించి, యెసగు సుఖమునన్,
ఈ మనికినె ముక్తుండగు
ధీమంతుఁడతండె, పో, జితేంద్రియుఁ డగుటన్. ౨౧
|
ఎవ డీశరీరమును విడుచుటకు పూర్వమే యిచ్చోటనే ( ఈజన్మయందే ) కామక్రోధముల వేగమును అరికట్టగలుగుచున్నాడో, అతడే యోగియు ( చిత్తోపరతి కలవాడును ) , సుఖవంతుడు నగును .
|
అ.
యోऽన్తఃసుఖోऽన్తరారామ
స్తథాన్తర్జ్యోతిరేవ యః|
స యోగీ బ్రహ్మనిర్వాణం
బ్రహ్మభూతోऽధిగచ్ఛతి|| 5-24 ||
|
ఆటవెలది.
ఆత్మ యందె సుఖము, నాత్మయందే క్రీడ,
ఆత్మయందె దీప్తి, నఱయు వాఁడు,
సర్వసాక్షి బ్రహ్మ నిర్వాణ మిచ్చటే
కనుచు, ముక్తినందుఁ దనువు నందె. ౨౨
|
ఎవడు లోన ఆత్మయందే సుఖించుచు, ఆత్మయందే క్రీడించుచు ఆత్మయందే ప్రకాశము గలవాడై యుండునో అట్టి యోగి బ్రహ్మస్వరూపుడై బ్రహ్మసాక్షాత్కారమును ( మోక్షమును ) బొందును
|
అ.
లభన్తే బ్రహ్మనిర్వాణ
మృషయః క్షీణకల్మషాః|
ఛిన్నద్వైధా యతాత్మానః
సర్వభూతహితే రతాః|| 5-25 ||
|
కందము.
భూత హిత ప్రియుఁ డింద్రియ
చేతమ్ముల నిగ్రహించు ; స్థిత ధీరవరుం
డీతనువు నందె గను, జల
జాతాసను భావపథము ; సంశయమేలా ? ౨౩
|
పాప రహితులును, సంశయవర్జితులును, ఇంద్రియమనంబులను స్వాధీనపఱచుకొనినవారును, సమస్త ప్రాణులయొక్క క్షేమమందాసక్తిగలవారునగు ఋషులు ( అతీంద్రియ జ్ఞానులు ) బ్రహ్మసాక్షాత్కారమును (మోక్షమును ) బొందుచున్నారు .
|
అ.
కామక్రోధవియుక్తానాం
యతీనాం యతచేతసామ్|
అభితో బ్రహ్మనిర్వాణం
వర్తతే విదితాత్మనామ్|| 5-26
అ.
స్పర్శాన్కృత్వా బహిర్బాహ్యాం
శ్చక్షుశ్చైవాన్తరే భ్రువోః|
ప్రాణాపానౌ సమౌ కృత్వా
నాసాభ్యన్తరచారిణౌ|| 5-27
అ.
యతేన్ద్రియమనోబుద్ధి
ర్మునిర్మోక్షపరాయణః|
విగతేచ్ఛాభయక్రోధో
యః సదా ముక్త ఏవ సః|| 5-28||||
|
తేటగీతి.
బాహ్యవిషయముల్ మనమునఁ బట్టనీక,
తనదు చూపులు భ్రూమధ్యమున గుదించి,
శ్వాస నిశ్వాసములు రెండు సమముఁ జేసి,
యతి జితేంద్రియుఁ డిటు మోక్ష మధిగమించు. ౨౪తేటగీతి.
బుద్ధి కర్మేంద్రియంబుల పోకలుడిపి,
క్రోధ కామాది వేగముల్ గుదియఁ గట్టి,
ధ్యాననిష్ఠా గరిష్ఠుడౌ , మౌనివరుఁడు
కాలము గ్రసించు, ముక్తి సంగతినిఁ గాంచు. ౨౫
|
కామక్రోధాదులు లేనివారును, మనోనిగ్రహము గలవారును, ఆత్మతత్త్వము నెఱిగినవారునగు యత్నశీలురకు బ్రహ్మసాయుజ్యము ( మోక్షము, బ్రహ్మానందము ) అంతటను ( శరీరమున్నప్పుడును, లేనపుడును సర్వత్ర ) వెలయుచునే యున్నది . ఎవడు వెలుపలనున్న శబ్దస్పర్శాది విషయములను వెలుపలికే నెట్టివైచి ( లోన ప్రవేశింపనీయక ), చూపును భ్రూమధ్యమందు నిలిపి, నాసికాపుటములందు సంచరించు ప్రాణాపానవాయువులను సమముగ జేసి, ఇంద్రియమనోబుద్ధులను నిగ్రహించి ఇచ్ఛా భయ క్రోధములు లేనివాడై, మోక్షాసక్తుడై ( ఆత్మ ) మననశీలుడై యుండునో అట్టివా డెల్లప్పుడును ముక్తుడే యగును .
|
అ.
భోక్తారం యజ్ఞతపసాం
సర్వలోకమహేశ్వరమ్|
సుహృదం సర్వభూతానాం
జ్ఞాత్వా మాం శాన్తిమృచ్ఛతి|| 5-29 ||
|
ఉత్పలమాల.
కర్తను భోక్తగా యజనకర్మ తపంబుల యందు, నే జగ
ద్భర్తను, సర్వభూత హిత దాత, యటంచు నెఱుంగు ధీర స
ద్వర్తనులైనవారు, నిరతంబును శాంతి పథంబునన్ నిరా
వర్తన సుస్థితిన్ గని ప్రభాసితులై వసియింతు రెప్పుడున్. ౨౬
|
యజ్ఞములయొక్కయు, తపస్సులయొక్కయు భోక్త ( ఫలములనుభవించువాడు ) గను , సమస్తలోకములయొక్క ఈశ్వరుడు ( ప్రభువు, శాసకుడు )గను, సమస్తప్రాణులయొక్క హితకారిగను, నన్నెఱిఁగి మనుజుడు శాంతిని బొందుచున్నాడు .
|
ఓం తత్సదితి శ్రీమద్భగవద్గీతాసూపనిషత్సు
బ్రహ్మవిద్యాయాం యోగశాస్త్రే శ్రీకృష్ణార్జునసంవాదే
సంన్యాసయోగో నామ పఞ్చమోऽధ్యాయః|| 5 ||
|
ఓం తత్ సత్.
ఇట్లు శ్రీ పూడిపెద్ది కాశీవిశ్వనాథ శాస్త్రిచే అనువదింపబడిన
శ్రీ గీతామృత తరంగిణి యందు
శ్రీ కర్మసంన్యాస యోగమను పంచమ తరంగము
సంపూర్ణం.
శ్రీ కృష్ణపరబ్రహ్మార్పణమస్తు.
|
ఇది ఉపనిషత్ప్రతిపాదితమును, బ్రహ్మవిద్యయు,
యోగశాస్త్రమును, శ్రీ కృష్ణార్జున సంవాదమునగు
శ్రీ భగవద్గీతలందు కర్మసన్న్యాసయోగమను
ఐదవ అధ్యాయము.
ఓమ్ తత్ సత్.
|
