నృసింహపురాణము/తృతీయాశ్వాసము
శ్రీరస్తు
తృతీయాశ్వాసము
| | శ్రీమద్గరుగరుడాచల | 1 |
| వ. | దేవా రోమహర్షణుండు మహర్షుల కిట్లనియె. నంత బృహస్పతిమతంబు తమకు నభి | 2 |
| మహాస్రగ్ధర. | కని రుగ్రగ్రాహవక్రగ్రహణఘుమఘుమాకారకల్లోలడోలా | 3 |
| వ. | కని తదీయమహామహిమకు నంతరంగంబులఁ గౌతూహలాద్భుతానందంబులు సంద | 4 |
| సీ. | కల్పాంతవేళ భీకరసూకరాకృతిఁ దనరి విచ్చలవిడిఁ దఱసియాడె | |
| గీ. | నెపుడు పాయ కున్నట్టివాఁ డిందు నిమ్ము, కుందుఁ డబ్ధీంద్రుపై నెంతకూర్మి గలదొ? | 5 |
| చ. | ఇది యొకఁ డేల యీజగము లిన్నియుఁ జెన్నునఁ గన్నతల్లి బ | 6 |
| వ. | అని యనేకవిధంబులం గొనియాడుచుం జని వినువీథి నంబుధినిందఱియం జొచ్చి | 7 |
| శా. | ఈవారాశికి దానభూషణముగా నీదేవి శుభ్రాంబుజ | 8 |
| క. | అని పలుకుచుఁ జిత్తంబులు, ఘనతరభక్తిరసభరితకలితము లై పే | 9 |
| శ్లోకము. | శ్వేతద్వీపాయ సంసారతిమిరశ్వేతభానవే, | 10 |
| వ. | ఇట్లు తొడంగి బహువిధస్తోత్రనాదంబులు రోదోంతరంబున మేదురంబులుగాఁ బు | 11 |
| సీ. | భాసురసౌవర్ణపక్షయుగ్మముకంటెఁ బ్రకటితం బగుబంధుపక్ష మమర | 12 |
| చ. | అనుపమలీల నొప్పుపరమాత్మునిదివ్యసభానివాసమున్ | 13 |
అంగవర్ణవచనము
| వ. | ఇట్లు సభామంటపప్రవేశం బొనరించి యనంతరంబ వా రగ్రభాగంబున నుదగ్రభో | |
| | గుష్ఠనిష్ఠ్యూతస్యూతం బగుమిన్నేటితెలివినీటికిఁ బ్రోది గావించునుజ్జ్వలనఖచంద్రి | |
| | మౌక్తికంబులుం దమయందుఁ బ్రతిబింబితంబు లగుటవలన మధురస్మితలతాభిజగర్భం | |
| | వివాహకౌతూహలియును, నిరంతరవనవాసి యయ్యును ననంతభోగేశ్వరుండును, | 14 |
| క. | అందంద చాగి మ్రొక్కుచు, బృందారకు లధికభక్తి భీతవికాసా | 15 |
| క. | ఆవిశ్వరూపరూపము, భావించుచుఁ దత్ప్రభావభంగుల మది సం | 16 |
| ఉ. | శ్రీవసుధాకళత్ర యతసీసుమనోతిమనోజ్ఞగాత్ర మా | 17 |
| చ. | భవదురునాభిరంధ్రభవపద్మరజఃపరిమాణపాకసం | 18 |
| ఉ. | ఎందును నిన్నుఁ గన్న జను లెందును గల్గరు వెండి యెద్దెసం | 19 |
| శా. | విన్నంజాలు భవన్మహత్త్వము భవద్విజ్ఞానసద్గోష్ఠియం | 20 |
| ఉ. | అక్షరయోగయుక్తులు సమంచితసత్యదయానురక్తు లా | |
| | పాక్షరవాక్యరూపులు నిరాకృతకోపులు సంయమక్షమా | 21 |
| చ. | తమతమపూర్వవాసనలఁ దత్పరు లై వివిధాగమోక్తకృ | 22 |
| ఉ. | విద్యల కెల్ల నాద్యుఁడును వేద్యుఁడు నై తనరారునిన్ను న | 23 |
| శా. | దృష్టాదృష్టఫలస్పృహావిముఖు లై దిక్పూర్వతత్త్వక్రియా | 24 |
| చ. | యమనియమాభివర్ధితము లై మగుడంగ మనశ్శరీరముల్ | 25 |
| చ. | పరఁగుపదార్థపంచకము పాశము లై తనుఁ జుట్టఁ దూలుచున్ | 26 |
| ఉ. | దాస్య మొకండునుం బరమధర్మముగాఁ గొని యన్యధర్మ మా | 27 |
| శా. | ద్వైతభ్రాంతివికల్పితం బఖిలమున్ స్వప్నేంద్రజాలో మం | 28 |
| శా. | ధ్వస్తాశేషమతాఖిలాత్మతనుచేతశ్శుద్ధు లుక్తాంగవి | |
| | భ్యస్తోద్యద్భవదీయమూర్తివిభవుల్ ప్రాజ్ఞుల్ మహామాంత్రికుల్ | 29 |
| క. | వేదము లాదిగఁ గలయ, ష్టాదశవిద్యలకు నీవ స్రష్టవు దత్త | 30 |
| సీ. | జలములు సృజియించి జలములయందు నీయంచితబీజంబు నావహించి | |
| గీ. | నింతయును జూపు వడువంగ నెంతయును బ్ర, వీణయై దేవ నీమాయ వినుతి కెక్కె | 31 |
| క. | కేవలకరుణామూర్తివి, గావున భక్తాభయత్వకరణము పని నీ | 32 |
| చ. | కడఁక దలిర్ప నీవు మధుకైటభదైత్యులఁ జక్రధారచే | 33 |
| చ. | చదువులు గోలుపోయి యొకజాడయుఁ గానక బమ్మరించు న | 34 |
| చ. | కమఠతనూవిలాసమున గర్వపుఁగొండ ధరించుఠేవ నీ | 35 |
| చ. | గొరిజలత్రొక్కునం బ్రిదిలి కుండలిభర్త యొదుంగ నూర్పులం | 36 |
| ఉ. | భేదములేక యజ్జమయకేసరముల్ గదలంగ విస్ఫుర | 37 |
| మ. | స్ఫురదాతామ్రజటాకలాపములతోఁ బూర్ణేందుసౌందర్యసుం | 38 |
| ఉ. | భూతభవద్భవిష్యదురుభూతసమృద్ధుల నొప్పునీసమ | 39 |
| క. | గోవింద కృష్ణ కేశవ శ్రీవల్లభ పద్మనాభ శ్రీకర సితరా | 40 |
| క. | పరమవనమాలికాధర, గరుడధ్వజ శార్ఙ్గధన్వ కాంచనవర్ణాం | 41 |
| క. | వైకుంఠనాథ దయితక, థాకుంఠితకరణచతురధర్మావన దీ | 42 |
| ఆ. | అమృత యభవ యలయ యక్షయ యవికార, యప్రతర్క్య యనఘ యజిత యచల | 43 |
| వ. | అని యనేకప్రకారంబులఁ బ్రస్తుతించుచు సభక్తికచిత్తులై యున్నయన్నాకౌకసులఁ | 44 |
| గీ. | దేవ దేవేశ దేవర దివ్యచిత్త, మునకు గమ్యంబు గానిది భువనకోటి | 45 |
| వ. | చిత్తగింపుము దితిసూనుం డైనహిరణ్యకశిపునకు హిరణ్యగర్భుండు వరంబిచ్చి యధి | 46 |
| గీ. | బలియునింట బానిస నైనఁ బఱప వెఱచు, నొరులు నీయింటిదాసుల నోటలేక | 47 |
| చ. | అలఘుసరోషదృప్యదసురాధిపతీవ్రగదాహతిన్ గడున్ | 48 |
| ఆ. | ఆహిరణ్యకశిపుఁ డడరి సమస్తసం, పదలు గొనిన దివ్యపదముఁ బాసి | 49 |
| ఉ. | దానవుచేతఁ గప్పుబడి దైన్యము నొందుట కోర్వలేక నీ | 50 |
| వ. | అని కృప పుట్టం బలికిన దివిజులపల్కులు మనస్కరించి మధుమథనుండు కొండొక | 51 |
| చ. | ఎఱుఁగుదు నేను దైత్యునియుదీర్ణమదోద్ధతచేష్టితంబు మి | 52 |
| వ. | అమ్మహాసురుండు సరసీరుహసంభవుం బ్రసన్నుఁ గావించినయప్పుడుం దనకుం జావు | 53 |
| సీ. | ఆననభంగి పంచాననసమరేఖ యఖిలాంగములు పురుషానుకారి | |
| గీ. | యిట్లు ఘోరాద్భుతస్ఫూర్తి నెసకమెసఁగ, నతులనరసింహభవ్యదివ్యావతార | 54 |
| క. | వినుఁ డాశ్రితరక్షణ మే, యనువునఁ గావింతునొక్కొ యని యనిశము నే | 55 |
| చ. | ఒకమఱి నన్నుఁ బేర్కొనిన నుల్లమునం దొకమాఱు నన్ సభ | 56 |
| ఉ. | చెప్పితి సర్వవేదములఁ జెప్పితి శాస్త్రవిచారపద్ధతిన్ | 57 |
| క. | ఏనాఁడు నన్ను నెఱుఁగడు, గావున ద్రైలోక్యహితముఁ గావింపంగన్ | 58 |
| తే. | సకలభూతజాతములకు సముఁడ నేను, వినరె యట్లయ్యు ధర్మవిద్వేషు లైన | 59 |
| వ. | మీరు సాత్వికచిత్తులరు గావున నాకు నవశ్యరక్షణీయులు. తామసమర్దనంబు గార్యం | 60 |
| చ. | జగములు మూఁడు గెల్చి యొకశంకయుఁ గింకయు లేక దైత్యుఁ డ | 61 |
| చ. | ఉదధిపునొద్ద నర్థపతియొద్ద నిలింపకులేంద్రునొద్ద ను | 62 |
| క. | విశ్వావసుతుంబురులును, నశ్వముఖులు నరుగుదెంచి యందఱు నాదై | 63 |
| శా. | వీణావేణుమృదంగసంగతకళావిన్యాసమున్ బంధుర | 64 |
| సీ. | అమృతశీకరసేకహరితవనావలి సుందరమందిరకందరములు | |
| తే. | నాదిగాఁగల్గు దివిజవిహారభూము, లన్నియును దానయై వేడ్క లగ్గలింప | 65 |
| వ. | ఇట్లు సంతతప్రమోదంబు లగు వినోదంబులం గాలంబు చనుచుండ నొక్కతఱి | 66 |
| ఉ. | ఒయ్యన మాధవీలతల నుండుట లుజ్జనఁ జేసెఁ దుమ్మెదల్ | 67 |
| చ. | మలయజవారిసేకములు మౌక్తికనూతనహారలీలలన్ | 68 |
| తే. | అదరిపాటున వేసవి పొదివికొనినఁ, గలఁగి తలఁగి పోనేఁక మలయపవనుఁ | 69 |
| మ. | తమచుట్టం బయలైన నూత్నశశికాంతస్ఫారవేదు ల్మహో | 70 |
| చ. | రమణభుజానిపీడనఁ గరంగినకాంతలవిస్ఫురన్నితం | 71 |
| చ. | పరిమెయి మెట్టి తొల్త బహుభంగులఁ గ్రాలెడుమిత్రుఁ జైత్రునిం | 72 |
| తే. | పగళు లెలతోఁటనీఁడలు బ్రాఁతి యయ్యెఁ, బగళులును రేలు దనుగాలిఁ బ్రాఁతి యయ్యె | 73 |
| వ. | ఇట్టి ఘర్మసమయంబున నసురవల్లభుండు వల్లభాజనసహితంబుగ నొక్కనాఁడు | 74 |
| సీ. | ఎండక న్నెన్నడు నెఱుఁగని క్రొమ్మావినీఁడలఁ దనుపారునెలవులందుఁ | |
| | విరియనూఁకించు క్రొవ్విదపుమల్లియమొగ్గ లెలదావిఁ జొక్కించు నిక్కలందు | 75 |
| తే. | ఇట్టివేసవితఱిఁ బగ లిట్టినిడివి, యైన సయిరించునే దివిజారి యనుచు | 76 |
| చ. | ఇను నసమానతేజు దివసేంద్రుఁ గనుంగొనుమాడ్కిఁ జూడఁగాఁ | 77 |
| చ. | సురుచిరతారకాకుసుమశోభినభోంగణభూమిఁ గాలమన్ | 78 |
| క. | నలుదెసలయందుఁ దొలితొలి, తలసూపుఁ దమఃప్రరోహతతులు వియోగా | 79 |
| తే. | పొదివి యొండొండ దివియు భువియు దిశలుఁ, బొదివికొనియుండుచీఁకటిప్రోవునలన | 80 |
| ఉ. | రాజితతేజుఁ డైనదినరాజు తిరోహితుఁడైన పిమ్మటన్ | 81 |
| క. | పదపడి పూర్వదిశాసతి, వదనంబునఁ దెల్పుమిగిలె వనజాహితుచూ | 82 |
| వ. | అంత. | 83 |
| సీ. | తిమిరభూతముసోఁకుఁ దెలియ జగత్త్రయీ, లలన దాల్చినరక్తతిలక మనఁగ | 84 |
| వ. | ఇ ట్లుదయించి. | 85 |
| చ. | దిసలనుగొమ్మ లొయ్య నతిదీర్ఘములైనకరంబులన్ బ్రియం | 86 |
| ఉ. | వెన్నెలవెల్లిపాల్కడలి వ్రేఁకదనంబునఁ జేర్చి దిక్కులున్ | 87 |
| చ. | వడిగొని ఱేకులుప్పతిల వాలినకేసరమున్ దలిర్పఁ బు | 88 |
| ఉ. | వెన్నెలవెల్లపచ్చడము విచ్చిన యంబరశయ్యమీఁదఁ బే | 89 |
| సీ. | కరఁగెడువనచంద్రకాంతోపలంబులఁ దఱచుసోనలఁ గడుఁ దలముకొనుచుఁ | 90 |
| వ. | ఇ ట్లతిమనోహరగంభీరధీరం బైనసుధాకరకాంతిపూరంబు రాత్రి యనుతలంపుఁ దోఁ | 91 |
| క. | తనదేవియుఁ దానును న, ద్దనుజవిభుఁడు విమలసౌధతలమునఁ గాంతా | 92 |
| క. | తెప్పించి సహజసౌరభ, మొప్పార దివ్యరుచిసమున్నుతసములై | 93 |
| ఉ. | అందఱఁ గైకొనం బనిచి యాదటఁ గాంతయుఁ దాను నొక్కకో | 94 |
| క. | ఆరమణులమదిరారస, పూరితచషకములఁ దోఁచు పూర్ణేందుఁడు పొ | 95 |
| చ. | నెలఁత యొకర్తు చేతిహరినీలశిలామయపాత్రఁ బూర్ణసం | 96 |
| చ. | సుచిరపానపాత్రమున సుందరి యొక్కతె కేల నిండుచం | 97 |
| చ. | పొలఁతుక యోర్తె యొప్పు మధుపూరితిపాత్రికఁ గానవచ్చు ను | 98 |
| ఉ. | ఈరమణీలలామవదనేందునిఁ జెంది పవిత్ర యైన యి | 98 |
| తే. | చషకమునఁ గామినిముఖచంద్రుఁడును సు, ధాంశుఁడును బింబితాంగులై యలరుటొప్పె | 100 |
| వ. | ఆసమయంబున. | 101 |
| చ. | ఎనసినరోగబీజమున నీరిక లెత్తిన దర్పహాసముల్ | 102 |
| వ. | ఇట్లు మదిరాపానమత్త లైనమత్తకాశినుల యుద్వృత్తవిహారంబులు నుత్తమలావణ్య | 103 |
| క. | లలితోత్తరచ్ఛదంబగు, తలిమంబునఁ దాను హృదయదయితయు రాగా | 104 |
| వ. | అంత. | 105 |
| క. | కలఁ గాంచి యసురవల్లభు, కులభామిని మేలుకాంచి కుతుకాద్భుతసం | 106 |
| తే. | పూర్వదేవవిభుండు ప్రబోధుఁడయ్యె, సతి నిజస్వప్నవృత్తంబు పతికిఁ జెప్ప | 107 |
| ఉ. | రాతిరియెల్ల జాఱి ననురాగముతోడఁ గుముద్వతీరతిన్ | 108 |
| ఉ. | చల్లనివాఁడు గావున నిశాకరుప్రాపున దీప్తిలీలమై | 109 |
| తే. | అంచితోద్యానవాటిలనందునవలి, భాతి విదళితకుసుమవిభాతి యమరె | 110 |
| సీ. | వెడవెడ మూతులు విచ్చుతామరలపై సుడిసి నెత్తావులు సూఱలాడి | |
| తే. | యడరి గృహపతాకికలకు నాటగఱపి, ప్రోది నెమళులయెఱకలపొదులు విచ్చి | 111 |
| క. | రవిరాఁకకుఁ బూర్వదిశా, యువతి గృహాంగణము కుంకుమోదకసేక | 112 |
| మ. | సరసస్నేహఘనంబు లాయతదిశాసంసక్తముల్ కజ్జల | 113 |
| మ. | అలిమంజులగీతులం బటుతరంగాలోలనాదంబులుం | |
| | గలహంసీహసితానులాపములు నై గంభీరపద్మాకరం | 114 |
| వ. | అంత. | 115 |
| మ. | అనితరకాంతిఁ బద్మినిఁబ్రియాతిలకంబు మొఱంగిపోయి రే | 116 |
| సీ. | కమనీయదిగ్వధూకర్ణపల్లవము లాకాశకింశుకకోరకప్రతతులు | |
| ఆ. | లనఁగ నూతనంబులై కెంపులై సొంపు, లలర మణిమరీచు లతిశయిల్ల | 117 |
| వ. | ఆసమయంబున నసురేశ్వరుండు విహితదినముఖవ్యాపారుండై యంతఃపురంబు వెలు | 118 |
| మ. | గురురా కప్పుడు గాంచి సంభ్రమముఁ జక్షుఃప్రీతియుం భక్తిత | 119 |
| వ. | తత్సమీపంబున సముచితాసనంబున నుండఁ గరకమలంబులు మొగిడ్చి యమ్మహాత్మున | 120 |
| క. | రే యొకకలఁ గాంచితి ముని, నాయక యే నది మదీయనాయకుమది యె | 121 |
| క. | దైవము గురుఁడును బంధుఁడు, నేవిధమున మాకు మీర లీప్సితశుభస | 122 |
| సీ. | అవధరింపుము జలదాసితవర్ణుఁడు ఘనశంఖచక్రలాంఛనభుజుండు | |
| | డభినవపీతాంబరావృతదేహుండు భూదేవుఁ డొక్కఁ డపూర్వలీలఁ | |
| ఆ. | నాకు నిచ్చి మున్ను నా మెడనున్నహా, రంబు నిజనఖాంకురములఁ దిగిచి | 123 |
| వ. | వీనిఫలం బెయ్యది యానతీయవలయు ననినఁ గావ్యుఁడు కొండొక దలపోసి నిశ్చ | 124 |
| ఉ. | ఆధరణీసురోత్తముఁ డనాది యనంతుఁ డనంగ నొప్పుల | 125 |
| ఉ. | చీరికిఁ గైకొనం డసురసింహుఁడు దుర్వహగర్వబుద్ధి నె | 126 |
| క. | నీమగనితేజమున ను, ద్దామశమసమగ్రుఁ డనఁగఁ దగి కుంపటిలోఁ | 127 |
| క. | నీ వైనను మనమున జగ, దావాసుని వాసుదేవు నవ్యయు నెపుడున్ | 128 |
| వ. | అట్లైనఁ బురంధ్రరత్నంబనైన నీకతంబున నసురవంశంబు విధ్వంసంబు నొందక | 129 |
| క. | కలఁగన్నయది యిత ననఁగ, నెలఁతకు నెల మసలె జగము నిఖిలంబును బే | 130 |
| సీ. | ఉదరస్థుఁ డగుబాలునుజ్వలకాంతినా వెలిఁ బేర్చె నన మేను వెలరువాఱెఁ | |
| గీ. | గుక్షిసంగతుఁ డగుపుత్రకునిగుణాలి, వొదలుతెఱఁగున మధ్యంబు పూర్ణమయ్యె | 131 |
| క. | చాలఁగ నమృతము బాలుఁడు, గ్రోలుటకై నిలిచి కనకకుంభంబులపై | 132 |
| గీ. | అఖిలగుణరత్నములకు నాయతన మనఁగ, భువనభూషణంబననొప్పు పుత్రుఁ దాల్చి | 133 |
| చ. | అనుపమయోగలీల నమృతాంబుధియందు శయించుదేవు నె | 134 |
| సీ. | హరినామకీర్తన పరమోత్సవంబులఁ గావింప ననిశంబు కాంక్ష సేయు | |
| గీ. | దనువు ప్రాణంబు నచ్యుతార్థంబుగా న, మర్పఁగా నెంచు జగములు మహితకరుణ | 135 |
| వ. | ఇట్లు ప్రతిదినప్రవర్ధమానగర్భలావణ్యలలితయైన హృదయేశ్వరిం గనుంగొని యసు | 136 |
| సీ. | అమృతాంబునిధిసముదంచితవీచిక కుదయించుతుహినమయూఖుఁ డనఁగఁ | |
| గీ. | గాంతియును తేజమును మహార్ఘతయు సౌకు, మార్యమును నభిరామసామగ్రి బొదలఁ | 137 |
| క. | పుత్త్రోదయమున నిర్జర, జైత్రుఁడు మునుకొన్న యధికసమ్మదమున లో | 138 |
| సీ. | పుప్పోపహారము ల్పొలుపారఁ బురమునఁ గావింపుఁ డనుమాటకంటె మొదల | |
| గీ. | దివ్యకుసుమవర్షంబులు దేవదుందు, భిస్వనంబును నప్సరోభినయగతులు | 139 |
| క. | అవి యెల్లఁ గని సురద్విషుఁ, డవివేకమనస్కుఁ డగుచు నౌర మదీయో | 140 |
| మ. | ధరణీమండలి నెందునుం బరఁగి పాతాళంబునం బర్వి ని | 141 |
| క. | శ్రీకాంతునగరులోనగు, వైకుంఠపురంబు నిత్యవైభవములతో | 142 |
| మ. | స్వరసౌందర్య మెలర్ప మెల్లన శ్రుతుల్ సారించి యొయ్యొయ్య సు | 143 |
| చ. | దినకరుఁ డుల్లసిల్లెఁ బటుదీప్తిఁ బ్రదక్షిణభాసురార్చియై | 144 |
| వ. | దైత్యపతియును బుత్రోత్సవప్రమోదమానసుం డగుచుఁ గవిప్రముఖభూసురలోకంబు | 145 |
| గీ. | అంబగర్భంబు వెడలినయది మొదలుగ, విష్ణుపదకమలధ్యానవివశుఁ డగుచు | 146 |
| సీ. | పసిపాపఁడై తాను బవడించుకాలంబు వటపత్రశయనుభావంబు దలచుఁ | |
| ఆ. | బరమపురుషభూతభావికభవ్యావ, తారబోధమహిమఁ దగ నెఱింగి | 147 |
| చ. | తొలితొలి యెల్లపాపములు దొక్కుచుఁ బల్కెడునట్టితియ్యపుం | 148 |
| ఉ. | ఆడఁగఁ బోయినప్పు డసురాత్మజుఁ డంబుజనాభు నవ్యయుం | 149 |
| ఆ. | కుడిచినపుడు నిద్రగూరినయప్పుడు, మేలుకొనినయపుడు మెలఁగినపుడు | 150 |
| గీ. | తొలుత మూఁడేండ్లలేని సద్బుద్ధి ముప్ప, దేండ్ల లే దనునానుడి యిట్టి దనఁగఁ | 151 |
| వ. | అని యిట్లు ప్రహ్లాదుజన్మప్రకారంబు దేవశ్రవుచేత గాలవుం డెఱింగినతెఱంగున | 152 |
ఆశ్వాసాంతము
| క. | ప్రకృతిపురుషాపవర్తీ, వికృతికరణహరణనిపుణవిశదస్ఫూర్తీ | 153 |
| పృథ్వి. | సమస్తమహిమాశ్రయా జనితసారలోకత్రయా | 151 |
| మాలిని. | చరణజనితగంగా సత్యనిత్యప్రసంగా | 155 |
| గద్యము. | ఇది శ్రీశంకరస్వామిసంయమీశ్వరచరణసరోరుహధ్యానానందసౌందర్యధుర్య | |