మనకభిరుచి జనించి వారి తళుకులు, బెళుకులు, హోయలు, యెయ్యారములు, నవ్వులు, పరియాచికములు, వివదములు, కష్టసుఖములు మొదలగు వాని యందు సానుభూతి జనించి అ అచ్చట్లను ముచ్చటలను ఆనందదాయకముగా వీలయినంత వరకు వారు మాటలాడుకునే శబ్దార్ధాలంకార రహితమగు శైలిలో చెప్పెడి ప్రశంసలకే సాంఘిక నవలని పేరు అట్నలి శైలి అల్పులు, నీచులు కూడ మాట్లాడే రీతిని హేయపద భూఇష్టమై యుండకుండా సఖ్యమై వెగటు పుట్టించ కుండిన చాలును. ఇట్టి నవల కుండవలసిన ముఖ్య లక్షణముమేమన కధ యే కాలము నాటిదని మనము చెప్పుచున్నామో ఆ కాలము నాటి మాటపడుపు, యాస, మర్యాదతీరు స్థలారుల చిత్రము కళ్ళకు కట్తినట్లగుపడవలెను. ఇట్టివన్నియు పురుషాంతరమునున కొకసారియైన నచ్చముగ మారిపోవుచుండును. సాంఘిక నవల యనిన కధ చెప్పుట కాదు. కధచెప్పుటకెట్టి శైలియైనను నొకటే. యెట్లువర్ణీంచిననునొకటే. సాంఘికనవలయనిన కధను చిత్రించుట. ఇట్టి చిత్రమున కెక్కడనుండవలసిన రంగు, నీడ, కాంతి అక్కడ సరిగ నుండిననే చిత్రము సరియైనదగును కాని సంఘమర్యాదలు, వివరములు, స్థలము యొక్క తాత్కాలికి విచిత్రములు, మొదలగు వానియందు లక్ష్యము లేక లేఖకుడు తన కల్పనలతో నవిచ్చిన్న ముగ విజృంభించినచో ఏదో యొక చిత్రము తయారయి ఏదో యొక వింతరొలిపి మోహింప జేయునే కాని అది సంఘ చిత్రము కానేరదు.
సంఘ చిత్రము సరియైనదై యుండవలెను. అనగా సత్యమైనదై యుండవలెను. సత్యమనగా ఇక్కడ బ్రహ్మపదార్ధము ను గూర్చిన సత్యము వంటి విశేష సత్యము కాదు. ఆ సత్యము దేశకాల పరిస్థితుల వలన బాధింపబడినది. ఈ సత్యము దేశకాల పరిస్థితుల మార్పు వలన బాధింపబడు సామాన్య సత్యము స్థలములు వేడున్నట్లు మరి పదియేండ్ల తర్వాత నుండవు మాట తీరులు, అలవాటులు, మర్యాదలు, ఆచారములు తాత్కాలిక చరిత్రాత్మకమగు విశేషములు మొదలగునవి కూడా నేడున్నట్లు ఒక పురుషాంతము తరువాత నుండబోవు. ఈచిత్రమును మనము కన్నులార చూచుచు చిత్రించినవే సరియైన సత్యమైన చిత్రము చిక్కుని కాని ఊహాప్రపంచము నుండి కల్పనలను తీసుకొని వచ్చి చిత్రించినచో అది కృత్రిమము కాకమనదు. కనుక సాంఘిక నవల గ్రంధకర్త తన కన్నుల గరిమెళ్ళ వ్యాసాలు
