114 కవికోకిల గ్రంథావళి [అష్టమాంకము
ప్రజలు : మునీంద్రా, సీతాదేవి మాకుఁ గన్నతల్లివంటిది. జానకీదేవి పావనచరిత్ర - పతివ్రతామణి. దేవీబహిష్కారము ప్రమాదజనితము; ప్రమాదజనితము.
రాము : [స్వగతము] ఈప్రజ లే గాలికి ఆ చాపయెత్తు స్వభావము గలవారు.
వాల్మీ : సభ్యులారా, సీతాదేవి దైవవశమున బ్రతికియుండినఁ బునర్గ్రహణ యోగ్యమగునా ?
ప్రజలు : నిస్సంశయముగ - ఈయశ్వమేధమున మహారాజునకు సీతాదేవియే సహధర్మచారిణి గావలయు.
రాము : ఇది యెట్లు సంభవించును ?
వాల్మీ : వత్సా ! ధైవఘటన కసాధ్యముగలదా ?
రాము : [ఆతురతో] ఆర్యా, అట్లయిన మాహృదయేశ్వరి బ్రతికి యున్నదా ?
వాల్మీ : కుమారా, జానకి బ్రతికియున్నది.
[ప్రజలలో సంతోషసూచకసంభాషణలు, గుజగుజలు]
రాము : ఏమి వినుచున్నాను ? ఇది స్వప్నము గాదు గదా ?
ప్రజలు : మహారాజా, మామనములు చల్లఁబడునటుల సీతాదేవిని పరిగ్రహించి సుఖింపుము.
వాల్మీ : రాఘవా, నీకుఁ గుమారులుగూడఁ గలరు.
లక్ష్మ : [స్వగతము] నాయూహ యథార్థమై యుండునా ?
రాము : ఆహా ! యిదియేమో మాయనాటకముగ నున్నది. మునీంద్రా, యిదియంతయు నసంబద్ధము. నాకెక్కడిజానకి ? యెక్కడి కొమరులు ? సీతకును నాకును బండ్రెండు వత్సరములు దుర్భేద్యకుడ్యమువలె యెడఁబాటు గావించినవి. ఇది యంతయు స్వప్నము - మృగతృష్ణాప్రాయ