సభా పర్వము - అధ్యాయము - 16
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (సభా పర్వము - అధ్యాయము - 16) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [వా]
జాతస్య భారతే వంశే తదా కున్త్యాః సుతస్య చ
యా వై యుక్తా మతిః సేయమ అర్జునేన పరథర్శితా
2 న మృత్యొః సమయం విథ్మ రాత్రౌ వా యథి వా థివా
న చాపి కం చిథ అమరమ అయుథ్ధేనాపి శుశ్రుమః
3 ఏతావథ ఏవ పురుషైః కార్యం హృథయతొషణమ
నయేన విధిథృష్టేన యథ ఉపక్రమతే పరాన
4 సునయస్యానపాయస్య సంయుగే పరమః కరమః
సంశయొ జాయతే సామ్యే సామ్యం చ న భవేథ థవయొః
5 తే వయం నయమ ఆస్దాయ శత్రుథేహసమీపగాః
కదమ అన్తం న గచ్ఛేమ వృక్షస్యేవ నథీరయాః
పరరన్ధ్రే పరాక్రాన్తాః సవరన్ధ్రావరణే సదితాః
6 వయూఢానీకైర అనుబలైర నొపేయాథ బలవత్తరమ
ఇతి బుథ్ధిమతాం నీతిస తన మమాపీహ రొచతే
7 అనవథ్యా హయ అసంబుథ్ధాః పరవిష్టాః శత్రుసథ్మ తత
శత్రుథేహమ ఉపాక్రమ్య తం కామం పరాప్నుయామహే
8 ఏకొ హయ ఏవ శరియం నిత్యం బిభర్తి పురుషర్షభ
అన్తరాత్మేవ భూతానాం తత కషయే వై బలక్షయః
9 అద చేత తం నిహత్యాజౌ శేషేణాభిసమాగతాః
పరాప్నుయామ తతః సవర్గం జఞాతిత్రాణ పరాయనాః
10 [య]
కృష్ణ కొ ఽయం జరాసంధః కిం వీర్యః కిం పరాక్రమః
యస తవాం సపృష్ట్వాగ్నిసథృశం న థగ్ధః శలభొ యదా
11 [క]
శృణు రాజఞ జరాసంధొ యథ వీర్యొ యత పరాక్రమః
యదా చొపేక్షితొ ఽసమాభిర బహుశః కృతవిప్రియః
12 అక్షౌహిణీనాం తిసృణామ ఆసీత సమరథర్పితః
రాజా బృహథ్రదొ నామ మగధాధిపతిః పతిః
13 రూపవాన వీర్యసంపన్నః శరీమాన అతులవిక్రమః
నిత్యం థీక్షా కృశ తనుః శతక్రతుర ఇవాపరః
14 తేజసా సూర్యసథృశః కషమయా పృదివీసమః
యమాన్తకసమః కొపే శరియా వైశ్రవణొపమః
15 తస్యాభిజన సంయుక్తైర గుణైర భరతసత్తమ
వయాప్తేయం పృదివీ సర్వా సూర్యస్యేవ గభస్తిభిః
16 స కాశిరాజస్య సుతే యమజే భరతర్షభ
ఉపయేమే మహావీర్యొ రూపథ్రవిణ సంమతే
17 తయొశ చకార సమయం మిదః స పురుషర్షభః
నాతివర్తిష్య ఇత్య ఏవం పత్నీభ్యాం సంనిధౌ తథా
18 స తాభ్యాం శుశుభే రాజా పత్నీభ్యాం మనుజాధిప
పరియాభ్యామ అనురూపాభ్యాం కరేణుభ్యామ ఇవ థవిపః
19 తయొర మధ్యగతశ చాపి రరాజ వసుధాధిపః
గఙ్గాయమునయొర మధ్యే మూర్తిమాన ఇవ సాగరః
20 విషయేషు నిమగ్నస్య తస్య యౌవనమ అత్యగాత
న చ వంశకరః పుత్రస తస్యాజాయత కశ చన
21 మఙ్గలైర బహుభిర హొమైః పుత్ర కామాభిర ఇష్టిభిః
నాససాథ నృపశ్రేష్ఠః పుత్రం కులవివర్ధనమ
22 అద కాక్షీవతః పుత్రం గౌతమస్య మహాత్మనః
శుశ్రావ తపసి శరాన్తమ ఉథారం చణ్డకౌశికమ
23 యథృచ్ఛయాగతం తం తు వృక్షమూలమ ఉపాశ్రితమ
పత్నీభ్యాం సహితొ రాజా సర్వరత్నైర అతొషయత
24 తమ అబ్రవీత సత్యధృతిః సత్యవాగ ఋషిసత్తమః
పరితుష్టొ ఽసమి తే రాజన వరం వరయ సువ్రత
25 తతః సభార్యః పరనటస తమ ఉవాచ బృహథ్రదః
పుత్రథర్శననైరాశ్యాథ బాష్పగథ్గథయా గిరా
26 [బ]
భగవన రాజ్యమ ఉత్సృజ్య పరస్దితస్య తపొవనమ
కిం వరేణాల్ప భాగ్యస్య కిం రాజ్యేనాప్రజస్య మే
27 [క]
ఏతచ ఛరుత్వా మునిర ధయానమ అగమత కషుభితేన్థ్రియః
తస్యైవ చామ్ర వృక్షస్య ఛాయాయాం సముపావిశత
28 తస్యొపవిష్టస్య మునేర ఉత్సఙ్గే నిపపాత హ
అవాతమ అశుకాథష్టమ ఏకమ ఆమ్రఫలం కిల
29 తత పరగృహ్య మునిశ్రేష్ఠొ హృథయేనాభిమన్త్ర్య చ
రాజ్ఞే థథావ అప్రతిమం పుత్రసంప్రాప్తి కారకమ
30 ఉవాచ చ మహాప్రాజ్ఞస తం రాజానం మహామునిః
గచ్ఛ రాజన కృతార్దొ ఽసి నివర్త మనుజాధిప
31 యదా సమయమ ఆజ్ఞాయ తథా స నృపసత్తమః
థవాభ్యామ ఏకం ఫలం పరాథాత పత్నీభ్యాం భరతర్షభ
32 తే తథ ఆమ్రం థవిధాకృత్వా భక్షయామ ఆసతుః శుభే
భావిత్వాథ అపి చార్దస్య సత్యవాక్యాత తదా మునేః
33 తయొః సమభవథ గర్భః ఫలప్రాశన సంభవః
తే చ థృష్ట్వా నరపతిః పరాం ముథమ అవాప హ
34 అద కాలే మహాప్రాజ్ఞ యదా సమయమ ఆగతే
పరజాయేతామ ఉభే రాజఞ శరీరశకలే తథా
35 ఏకాక్షిబాహుచరణే అర్ధొథర ముఖస్ఫిజే
థృష్ట్వా శరీరశకలే పరవేపాతే ఉభే భృశమ
36 ఉథ్విగ్నే సహ సంమన్త్ర్య తే భగిన్యౌ తథాబలే
సజీవే పరాణిశకలే తత్యజాతే సుథుఃఖితే
37 తయొర ధాత్ర్యౌ సుసంవీతే కృత్వా తే గర్భసంప్లవే
నిర్గమ్యాన్తః పురథ్వారాత సముత్సృజ్యాశు జగ్మతుః
38 తే చతుష్పద నిక్షిప్తే జరా నామాద రాక్షసీ
జగ్రాహ మనుజవ్యాఘ్రమాంసశొణితభొజనా
39 కర్తుకామా సుఖవహే శకలే సా తు రాక్షసీ
సంఘట్టయామ ఆస తథా విధానబలచొథితా
40 తే సమానీత మాత్రే తు శకలే పురుషర్షభ
ఏకమూర్తి కృతే వీరః కుమారః సమపథ్యత
41 తతః సా రాక్షసీ రాజన విస్మయొత్ఫుల్లలొచనా
న శశాక సముథ్వొధుం వజ్రసార మయం శిశుమ
42 బాలస తామ్రతలం ముష్టిం కృత్వా చాస్యే నిధాయ సః
పరాక్రొశథ అతిసంరమ్భాత సతొయ ఇవ తొయథః
43 తేన శబ్థేన సంభ్రాన్తః సహసాన్తః పురే జనః
నిర్జగామ నరవ్యాఘ్ర రాజ్ఞా సహ పరంతప
44 తే చాబలే పరిగ్లానే పయః పూర్ణపయొధరే
నిరాశే పుత్రలాభాయ సహసైవాభ్యగచ్ఛతామ
45 అద థృష్ట్వా తదా భూతే రాజానం చేష్ట సంతతిమ
తం చ బాలం సుబలినం చిన్తయామ ఆస రాక్షసీ
46 నార్హామి విషయే రాజ్ఞొ వసన్తీ పుత్రగృథ్ధినః
బాలం పుత్రమ ఉపాథాతుం మేఘలేఖేవ భాస్కరమ
47 సా కృత్వా మానుషం రూపమ ఉవాచ మనుజాధిపమ
బృహథ్రదసుతస తే ఽయం మథ్థత్తః పరతిగృహ్యతామ
48 తవ పత్నీ థవయే జాతొ థవిజాతివరశాసనాత
ధాత్రీ జనపరిత్యక్తొ మమాయం పరిరక్షితః
49 తతస తే భరతశ్రేష్ఠ కాశిరాజసుతే శుభే
తం బాలమ అభిపత్యాశు పరస్నవైర అభిషిఞ్చతామ
50 తతః స రాజా సంహృష్టః సర్వం తథ ఉపలభ్య చ
అపృచ్ఛన నవహేమాభాం రాక్షసీం తామ అరాక్షసీమ
51 కా తవం కమలగర్భాభే మమ పుత్ర పరథాయినీ
కామయా బరూహి కల్యాణి థేవతా పరతిభాసి మే