శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 79
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 79) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 వయాఖ్యాతా కషత్రధర్మేణ వృత్తిర ఆపత్సు భారత
కదం చిథ వైశ్య ధర్మేణ జీవేథ వా బరాహ్మణొ న వా
2 అశక్తః కషత్రధర్మేణ వైశ్య ధర్మేణ వర్తయేత
కృషిగొరక్షమ ఆస్దాయ వయసనే వృత్తి సంక్షయే
3 కాని పణ్యాని విక్రీణన సవర్గలొకాన న హీయతే
బరాహ్మణొ వైశ్య ధర్మేణ వర్తయన భరతర్షభ
4 సురా లవణమ ఇత్య ఏవ తిలాన కేషరిణః పశూన
ఋషభాన మధు మాంసం చ కృతాన్నం చ యుధిష్ఠిర
5 సర్వాస్వ అవస్దాస్వ ఏతాని బరాహ్మణః పరివర్జయేత
ఏతేషాం విక్రయాత తాత బరాహ్మణొ నరకం వరజేత
6 అజొ ఽగనిర వరుణొ మేషః సూర్యొ ఽశవః పృదివీ విరాట
ధేనుర యజ్ఞశ చ సొమశ చ న విక్రేయాః కదం చన
7 పక్వేనామస్య నిమయం న పరశంసన్తి సాధవః
నిమయేత పక్వమ ఆమేన భొజనార్దాయ భారత
8 వయం సిథ్ధమ అశిష్యామొ భవాన సాధయతామ ఇథమ
ఏవం సమీక్ష్య నిమయన నాధర్మొ ఽసతి కథా చన
9 అత్ర తే వర్తయిష్యామి యదా ధర్మః పురాతనః
వయవహార పరవృత్తానాం తన నిబొధ యుధిష్ఠిర
10 భవతే ఽహం థథానీథం భవాన ఏతత పరయచ్ఛతు
రుచితే వర్తతే ధర్మొ న బలాత సంప్రవర్తతే
11 ఇత్య ఏవం సంప్రవర్తన్త వయవహారాః పురాతనాః
ఋషీణామ ఇతరేషాం చ సాధు చేథమ అసంశయమ
12 యద తాత యథా సర్వాః శస్త్రమ ఆథథతే పరజాః
వయుత్క్రామన్తి సవధర్మేభ్యః కషత్రస్య కషీయతే బలమ
13 రాజా తరాతా న లొకే సయాత కిం తథా సయాత పరాయణమ
ఏతన మే సంశయం బరూహి విస్తరేణ పితా మహ
14 థానేన తపసా యజ్ఞైర అథ్రొహేణ థమేన చ
బరాహ్మణ పరముఖా వర్ణాః కషేమమ ఇచ్ఛేయుర ఆత్మనః
15 తేషాం యే వేథబలినస త ఉత్దాయ సమన్తతః
రాజ్ఞొ బలం వర్ధయేయుర మహేన్థ్రస్యేవ థేవతాః
16 రాజ్ఞొ హి కషీయమాణస్య బరహ్మైవాహుః పరాయణమ
తస్మాథ బరహ్మబలేనైవ సముత్దేయం విజానతా
17 యథా తు విజయీ రాజా కషేమం రాష్ట్రే ఽభిసంథధేత
తథా వర్ణా యదాధర్మమ ఆవిశేయుః సవకర్మసు
18 ఉన్మర్యాథే పరవృత్తే తు థస్యుభిః సంకరే కృతే
సర్వే వర్ణా న థుష్యేయుః శస్త్రవన్తొ యుధిష్ఠిర
19 అద చేత సర్వతః కషత్రం పరథుష్యేథ బరాహ్మణాన పరతి
కస తస్య బరాహ్మణస తరాతా కొ ధర్మః కిం పరాయణమ
20 తపసా బరహ్మచర్యేణ శస్త్రేణ చ బలేన చ
అమాయయా మాయయా చ నియన్తవ్యం తథా భవేత
21 కషత్రస్యాభిప్రవృథ్ధస్య బరాహ్మణేషు విశేషతః
బరహ్మైవ సంనియన్తృ సయాత కషత్రం హి బరహ్మ సంభవమ
22 అథ్భ్యొ ఽగనిర బరహ్మ తః కషత్రమ అశ్మనొ లొహమ ఉత్దితమ
తేషాం సర్వత తర గం తేజః సవాసు యొనిషు శామ్యతి
23 యథా ఛినత్త్య అయొ ఽశమానమ అగ్నిశ చాపొ ఽభిపథ్యతే
కషత్రం చ బరాహ్మణం థవేష్టి తథా శామ్యన్తి తే తరయః
24 తస్మాథ బరహ్మణి శామ్యన్తి కషత్రియాణాం యుధిష్ఠిర
అస్ముథీర్ణాన్య అజేయాని తేజాంసి చ బలాని చ
25 బరహ్మ వీర్యే మృథూ భూతే కషత్రవీర్యే చ థుర బలే
థుష్టేషు సర్వవర్ణేషు బరాహ్మణాన పరతి సర్వశః
26 యే తత్ర యుథ్ధం కుర్వన్తి తయక్త్వా జీవితమ ఆత్మనః
బరాహ్మణాన పరిరక్షన్తొ ధర్మమ ఆత్మానమ ఏవ చ
27 మనొ వినొ మన్యుమన్తః పుణ్యలొకా భవన్తి తే
బరాహ్మణర్దం హి సర్వేషాం శస్త్రగ్రహణమ ఇష్యతే
28 అతి సవిష్ట సవధీతానాం లొకాన అతి తపస్వినామ
అనాశకాగ్న్యొర విశతాం శూరా యాన్తి పరాం గతిమ
ఏవమ ఏవాత్మనస తయాగాన నాన్యం ధర్మం విథుర జనాః
29 తేభ్యొ నమశ చ భథ్రం చ యే శరీరాణి జుహ్వతి
బరహ్మ థవిషొ నియచ్ఛన్తస తేషాం నొ ఽసతు స లొకతా
బరహ్మలొకజితః సవర్గ్యాన వీరాంస తాన మనుర అబ్రవీత
30 యదాశ్వమేధావభృదే సనాతాః పూతా భవన్త్య ఉత
థుష్కృతః సుకృతశ చైవ తదా శస్త్రహతా రణే
31 భవత్య అధర్మొ ధర్మొ హి ధర్మాధర్మావ ఉభావ అపి
కారణాథ థేశకాలస్య థేశకాలః స తాథృశః
32 మైత్రాః కరూరాణి కుర్వన్తి జయన్తి సవర్గమ ఉత్తమమ
ధర్మ్యాః పాపాని కుర్వన్తొ గచ్ఛన్తి పరమాం గతిమ
33 బరాహ్మణస తరిషు కాలేషు శస్త్రం గృహ్ణన న థుష్యతి
ఆత్మత్రాణే వర్ణథొషే థుర్గస్య నియమేషు చ
34 అభ్యుత్దితే థస్యు బలే కషత్రార్దే వర్ణసంకరే
సంప్రమూఢేషు వర్ణేషు యథ్య అన్యొ ఽభిభవేథ బలీ
35 బరాహ్మణొ యథి వా వైశ్యః శూథ్రొ వా రాజసత్తమ
థస్యుభ్యొ ఽద పరజా రక్షేథ థణ్డం ధర్మేణ ధారయన
36 కార్యం కుర్యాన న వా కుర్యాత సంవార్యొ వా భవేన న వా
న సమ శస్త్రం గరహీతవ్యమ అన్యత్ర కషత్రబన్ధుతః
37 అపారే యొ భవేత పారమ అప్లవే యః పలవొ భవేత
శూథ్రొ వా యథి వాప్య అన్యః సర్వదా మానమ అర్హతి
38 యమ ఆశ్రిత్య నరా రాజన వర్తయేయుర యదాసుఖమ
అనాదాః పాల్యమానా వై థస్యుభిః పరిపీడితాః
39 తమ ఏవ పూజయేరంస తే పరీత్యా సవమ ఇవ బాన్ధవమ
మహథ ధయభీక్ష్ణం కౌరవ్య కర్తా సన మానమ అర్హతి
40 కిమ ఉక్ష్ణావహతా కృత్యం కిం ధేన్వా చాప్య అథుగ్ధయా
వన్ధ్యయా భార్యయా కొ ఽరదః కొ ఽరదొ రాజ్ఞాప్య అరక్షతా
41 యదా థారు మయొ హస్తీ యదా చర్మమయొ మృగః
యదా హయ అనేత్రః శకటః పది కషేత్రం యదొషరమ
42 ఏవం బరహ్మానధీయానం రాజా యశ చ న రక్షితా
న వర్షతి చ యొ మేఘః సర్వ ఏతే నిరర్దకాః
43 నిత్యం యస తు సతొ రక్షేథ అసతశ చ నిబర్హయేత
స ఏవ రాజా కర్తవ్యస తేన సర్వమ ఇథం ధృతమ