శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 335
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 335) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [జనమేజయ]
శరుతం భగవతస తస్య మాహాత్మ్యం పరమాత్మనః
జన్మ ధర్మగృహే చైవ నరనారాయణాత్మకమ
మహావరాహ సృష్టా చ పిణ్డొత్పత్తిః పురాతనీ
2 పరవృత్తౌ చ నివృత్తౌ చ యొ యదా పరికల్పితః
స తదా నః శరుతొ బరహ్మన కద్యమానస తవయానఘ
3 యచ చ తత కదితం పూర్వం తవయా హయశిరొ మహత
హవ్యకవ్య భుజొ విష్ణొర ఉథక పూర్వే మహొథధౌ
తచ చ థృష్టం భగవతా బరహ్మణా పరమేష్ఠినా
4 కిం తథ ఉత్పాథితం పూర్వం హరిణా లొకధారిణా
రూపం పరభావమహతామ అపూర్వం ధీమతాం వర
5 థృష్ట్వా హి విబుధశ్రేష్ఠమ అపూర్వమ అమితౌజసమ
తథ అశ్వశిరసం పుణ్యం బరహ్మా కిమ అకరొన మునే
6 ఏతన నః సంశయం బరహ్మన పురాణజ్ఞానసంభవమ
కదయస్వొత్తమ మతే మహాపురుష నిర్మితమ
పావితాః సమ తవయా బరహ్మన పుణ్యాం కదయతాం కదామ
7 [వైషమ్పాయన]
కదయిష్యామి తే సర్వం పురాణం వేథ సంమితమ
జగౌ తథ భగవాన వయాసొ రాజ్ఞొ ధర్మసుతస్య వై
8 శరుత్వాశ్వశిరసొ మూర్తిం థేవస్య హరి మేధసః
ఉత్పన్న సంశయొ రాజా తమ ఏవ సమచొథయత
9 [యుధిస్దిర]
యత తథ థర్శితవాన బరహ్మా థేవం హయశిరొ ధరమ
కిమర్దం తత సమభవథ వపుర థేవొపకల్పితమ
10 [వయాస]
యత కిం చిథ ఇహ లొకే వై థేహబథ్ధం విశాం పతే
సర్వం పఞ్చభిర ఆవిష్టం భూతైర ఈశ్వర బుథ్ధిజైః
11 ఈశ్వరొ హి జగత సరష్టా పరభుర నారాయణొ విరాత
భూతాన్తర ఆత్మా వరథః సగుణొ నిర్గుణొ ఽపి చ
భూతప్రలయమ అవ్యక్తం శృణుష్వ నృపసత్తమ
12 ధరణ్యామ అద లీనాయామ అప్సు చైకార్ణవే పురా
జయొతిర భూతే జలే చాపి లీనే జయొతిషి చానిలే
13 వాయౌ చాకాశసంలీనే ఆకాశే చ మనొఽనుగే
వయక్తే మనసి సంలీనే వయక్తే చావ్యక్తతాం గతే
14 అవ్యక్తే పురుషం యాతే పుంసి సర్వగతే ఽపి చ
తమ ఏవాభవత సర్వం న పరాజ్ఞాయత కిం చన
15 తమసొ బరహ్మ సంభూతం తమొ మూలమ ఋతాత్మకమ
తథ విశ్వభావసంజ్ఞాన్తం పౌరుషీం తనుమ ఆస్దితమ
16 సొ ఽనిరుథ్ధ ఇతి పరొక్తస తత పరధానం పరచక్షతే
తథ అవ్యక్తమ ఇతి జఞేయం తరిగుణం నృపసత్తమ
17 విథ్యా సహాయవాన థేవొ విష్వక్సేనొ హరిః పరభుః
అప్స్వ ఏవ శయనం చక్రే నిథ్రా యొగమ ఉపాగతః
జగతశ చిన్తయన సృష్టిం చిత్రా బహుగుణొథ్భవామ
18 తస్య చిన్తయతః సృష్టిం మహాన ఆత్మగుణః సమృతః
అహంకారస తతొ జాతొ బరహ్మా శుభచతుర్ముఖః
హిరణ్యగర్భొ భగవాన సర్వలొకపితామహః
19 పథ్మే ఽనిరుథ్ధాత సంభూతస తథా పథ్మనిభేక్షణః
సహస్రపత్రే థయుతిమాన ఉపవిష్టః సనాతనః
20 థథృశే ఽథభుతసంకాశే లొకాన ఆపొ మయాన పరభుః
సత్త్వస్దః పరమేష్ఠీ స తతొ భూతగణాన సృజత
21 పూర్వమ ఏవ చ పథ్మస్య పత్రే సూర్యాంసు సప్రభే
నారాయణ కృతౌ బిన్థువ అపామ ఆస్తాం గుణొత్తరౌ
22 తావ అపశ్యత స భగవాన అనాథి నిధనొ ఽచయుతః
ఏకస తత్రాభవథ బిన్థుర మధ్వ ఆభొ రుచిరప్రభః
23 స తామసొ మధుర జాతస తథా నారాయణాజ్ఞయా
కదినస తవ అపరొ బిన్థుః కైతభొ రాజసస తు సః
24 తావ అభ్యధావతాం శరేష్ఠౌ తమొ రజ గుణాన్వితౌ
బలబన్తౌ గథాహస్తౌ పథ్మనాలానుసారిణౌ
25 థథృశాతే ఽరవిన్థస్దం బరహ్మాణమ అమితప్రభమ
సృజన్తం పరదమం వేథాంశ చతురశ చారు విగ్రహాన
26 తతొ విగ్రహవన్తౌ తౌ వేథాన థృష్ట్వాసురొత్తమౌ
సహసా జగృహతుర వేథాన బరహ్మణః పశ్యతస తథా
27 అద తౌ థానవ శరేష్ఠౌ వేథాన గృహ్య సనాతనాన
రసాం వివిశతుస తూర్ణమ ఉథక పూర్వే మహొథధౌ
28 తతొ హృతేషు వేథేషు బరహ్మా కశ్మలమ ఆవిశత
తతొ వచనమ ఈశానం పరాహ వేథైర వినాకృతః
29 వేథా మే పరమం చక్షుర వేథా మే పరమం బలమ
వేథా మే పరమం ధామ వేథా మే బరహ్మ చొత్తమమ
30 మమ వేథా హృతాః సర్వే థానవాభ్యాం బలాథ ఇతః
అన్ధకారా హి మే లొకా జాతా వేథైర వినాకృతాః
వేథాన ఋతే హి కిం కుర్యాం లొకాన వై సరష్టుమ ఉథ్యతః
31 అహొ బత మహథ థుఃఖం వేథ నాశనజం మమ
పరాప్తం థునొతి హృథయం తీవ్రశొకాయ రన్ధయన
32 కొ హి శొకార్ణవే మగ్నం మామ ఇతొ ఽథయ సముథ్ధరేత
వేథాంస తాన ఆనయేన నస్తాన కస్య చాహం పరియొ భవే
33 ఇత్య ఏవం భాసమానస్య బరహ్మణొ నృపసత్తమ
హరేః సతొత్రార్దమ ఉథ్భూతా బుథ్ధిర బుథ్ధిమతాం వర
తతొ జగౌ పరం జప్యం సాఞ్జలి పరగ్రహః పరభుః
34 నమస తే బరహ్మ హృథయనమస తే మమ పూర్వజ
లొకాథ య భువన శరేష్ఠ సాంఖ్యయొగనిధే విభొ
35 వయక్తావ్యక్త కరాచిన్త్య కషేమం పన్దానమ ఆస్దిత
విశ్వభుక సర్వభూతానామ అన్తరాత్మన్న అయొనిజ
36 అహం పరసాథజస తుభ్యం లొకధామ్నే సవయమ్భువే
తవత్తొ మే మానసం జన్మ పరదమం థవిజ పూజితమ
37 చాక్షుషం వై థవితీయం మే జన్మ చాసీత పురాతనమ
తవత్ప్రసాథాచ చ మే జన్మ తృతీయం వాచికం మహత
38 తవత్తః శరవణజం చాపి చతుర్దం జన్మ మే విభొ
నాసిక్యం చాపి మే జన్మ తవత్తః పఞ్చమమ ఉచ్యతే
39 అన్థజం చాపి మే జన్మ తవత్తః సస్దం వినిర్మితమ
ఇథం చ సప్తమం జన్మ పథ్మజం మే ఽమితప్రభ
40 సర్గే సర్గే హయ అహం పుత్రస తవ తరిగుణ వర్జితః
పరదితః పున్థరీకాక్ష పరధానగుణకల్పితః
41 తవమ ఈశ్వర సవభావశ చ సవయమ్భూః పురుషొత్తమః
తవయా వినిర్మితొ ఽహం వై వేథ చక్షుర వయొతిగః
42 తే మే వేథా హృతాశ చక్షుర అన్ధొ జాతొ ఽసమి జాగృహి
థథస్వ చక్షుషీ మహ్యం పరియొ ఽహం తే పరియొ ఽసి మే
43 ఏవం సతుతః స భగవాన పురుషః సర్వతొ ముఖః
జహౌ నిథ్రామ అద తథా వేథ కార్యార్దమ ఉథ్యతః
ఐశ్వరేణ పరయొగేణ థవితీయాం తనుమ ఆస్దితః
44 సునాసికేన కాయేన భూత్వా చన్థ్రప్రభస తథా
కృత్వా హయశిరః శుభ్రం వేథానామ ఆలయం పరభుః
45 తస్య మూర్ధా సమభవథ థయైః సనక్షత్ర తారకా
కేశాశ చాస్యాభవన థీర్ఘా రవేర అంశుసమప్రభాః
46 కర్ణావకాశ పాతాలే లలాతం భూతధారిణీ
గఙ్గా సరస్వతీ పుణ్యా భరువావ ఆస్తాం మహానథీ
47 చక్షుషీ సొమసూర్యౌ తే నాసా సంధ్యా పునః సమృతా
ఓంకారస తవ అద సంస్కారొ విథ్యుజ్జిహ్వా చ నిర్మితా
48 థన్తాశ చ పితరొ రాజన సొమపా ఇతి విశ్రుతాః
గొలొకొ బరహ్మలొకశ చ ఓష్ఠావ ఆస్తాం మహాత్మనః
గరీవా చాస్యాభవథ రాజన కాలరాత్రిర గుణొత్తరా
49 ఏతథ ధయశిరః కృత్వా నానా మూర్తిభిర ఆవృతమ
అన్తర్థధే స విశ్వేశొ వివేశ చ రసాం పరభుః
50 రసాం పునః పరవిష్టశ చ యొగం పరమమ ఆస్దితః
శైక్షం సవరం సమాస్దాయ ఓమ ఇతి పరసృజత సవరమ
51 సస్వరః సానునాథీ చ సర్వగః సనిగ్ధ ఏవ చ
బభూవాన్తర్మహీ భూతః సర్వభూతగుణొథితః
52 తతస తావ అసురౌ కృత్వా వేథాన సమయబన్ధనాన
రసాతలే వినిక్షిప్య యతః శబ్థస తతొ థరుతౌ
53 ఏతస్మిన్న అన్తరే రాజన థేవొ హయశిరొధరః
జగ్రాహ వేథాన అఖిలాన రసాతల గతాన హరిః
పరాథాచ చ బరహ్మణే భూయస తతః సవాం పరకృతిం గతః
54 సదాపయిత్వా హయశిరశ ఉథక పూర్వే మహొథధౌ
వేథానామ ఆలయశ చాపి బభూవాశ్వశిరాస తతః
55 అద కిం చిథ అపశ్యన్తౌ థానవౌ మధు కైతభౌ
పునర ఆజగ్మతుస తత్ర వేగితౌ పస్యతాం చ తౌ
యత్ర వేథా వినిక్షిప్తాస తత సదానం శూన్యమ ఏవ చ
56 తత ఉత్తమమ ఆస్దాయ వేగం బలవతాం వరౌ
పునర ఉత్తస్దతుః శీఘ్రం రసానామ ఆలయాత తథా
థథృశాతే చ పురుషం తమ ఏవాథి కరం పరభుమ
57 శవేతం చన్థ్ర విశుథ్ధాభమ అనిరుథ్ధ తనౌ సదితమ
భూయొ ఽపయ అమితవిక్రాన్తం నిథ్రా యొగమ ఉపాగతమ
58 ఆత్మప్రమాణ రచితే అపామ ఉపరి కల్పితే
శయనే నాగభొగాథ్యే జవాలామాలాసమావృతే
59 నిష్కల్మసేన సత్త్వేన సంపన్నం రుచిరప్రభమ
తం థృష్ట్వా థానవేన్థ్రౌ తౌ మహాహాసమ అముఞ్చతామ
60 ఊచతుశ చ సమావిష్టౌ రజసా తమసా చ తౌ
అయం స పురుషః శవేతః శేతే నిథ్రామ ఉపాగతః
61 అనేన నూనం వేథానాం కృతమ ఆహరణం రసాత
కస్యైష కొ ను ఖల్వ ఏష కిం చ సవపితి భొగవాన
62 ఇత్య ఉచ్చారిత వాక్యౌ తౌ బొధయామ ఆసతుర హరిమ
యుథ్ధార్దినౌ తు విజ్ఞాయ విబుథ్ధః పురుషొత్తమః
63 నిరీక్ష్య చాసురేన్థ్రౌ తౌ తతొ యుథ్ధే మనొ థధే
అద యుథ్ధం సమభవత తయొర నారాయణస్య చ
64 రజస తమొ విష్ట తనూ తావ ఉభౌ మధు కైతభౌ
బరహ్మణొపచితిం కుర్వఞ జఘాన మధుసూథనః
65 తతస తయొర వధేనాశు వేథాపహరణేన చ
శొకాపనయనం చక్రే బరహ్మణః పురుషొత్తమః
66 తతః పరివృతొ బరహ్మా హతారిర వేథ సత్కృతః
నిర్మమే స తథా లొకాన కృత్స్నాన సదావరజఙ్గమాన
67 థత్త్వా పితామహాయాగ్ర్యాం బుథ్ధిం లొకవిసర్గికీమ
తత్రైవాన్తర్థధే థేవొ యత ఏవాగతొ హరిః
68 తౌ థానవౌ హరిర హత్వా కృత్వా హయశిరస తనుమ
పునః పరవృత్తి ధర్మార్దం తామ ఏవ విథధే తనుమ
69 ఏవమ ఏష మహాభాగొ బభూవాశ్వశిరా హరిః
పౌరాణమ ఏతథ ఆఖ్యాతం రూపం వరథమ ఐశ్వరమ
70 యొ హయ ఏతథ బరాహ్మణొ నిత్యం శృణుయాథ ధారయేత వా
న తస్యాధ్యయనం నాశమ ఉపగచ్ఛేత కథా చన
71 ఆరాధ్య తపసొగ్రేణ థేవం హర శిరొధరమ
పఞ్చాలేన కరమః పరాప్తొ రామేణ పది థేశితే
72 ఏతథ ధయశిరొ రాజన్న ఆఖ్యానం తవ కీర్తితమ
పురాణం వేథ సమితం యన మాం తవం పరిపృచ్ఛసి
73 యాం యామ ఇచ్ఛేత తనుం థేవః కర్తుం కార్యవిధౌ కవ చిత
తాం తాం కుర్యాథ వికుర్వాణః సవయమ ఆత్మానమ ఆత్మనా
74 ఏష వేథ నిధిః శరీమాన ఏష వై తపసొ నిధిః
ఏష యొగశ చ సాంఖ్యం చ బరహ్మ చాగ్ర్యం హరిర విభుః
75 నారాయణ పరా వేథా యజ్ఞా నారాయణాత్మకాః
తపొ నారాయణ పరం నారాయణ పరా గతిః
76 నారాయణ పరం సత్యమ ఋతం నారాయణాత్మకమ
నారాయణ పరొ ధర్మః పునర ఆవృత్తి థుర్లభః
77 పరవృత్తి లక్షణశ చైవ ధర్మొ నారాయణాత్మకః
నారాయణాత్మకొ గన్ధొ భూమౌ శరేష్ఠతమః సమృతః
78 అపాం చైవ గుణొ రాజన రసొ నారాయణాత్మకః
జయొతిషాం చ గుణొ రూపం సమృతం నారాయణాత్మకమ
79 నారాయణాత్మకశ చాపి సపర్శొ వాయుగుణః సమృతః
నారాయణాత్మకశ చాపి శబ్థ ఆకాశసంభవః
80 మనశ చాపి తతొ భూతమ అవ్యక్తగుణ లక్షణమ
నారాయణ పరః కాలొ జయొతిషామ అయనం చ యత
81 నారాయణ పరా కీర్తిః శరీశ చ లక్ష్మీశ చ థేవతాః
నారాయణ పరం సాంఖ్యం యొగొ నారాయణాత్మకః
82 కారణం పురుషొ యేషాం పరధానం చాపి కారణమ
సవభావశ చైవ కర్మాణి థైవం యేషాం చ కారణమ
83 పఞ్చ కారణసంఖ్యాతొ నిష్ఠా సర్వత్ర వై హరిః
తత్త్వం జిజ్ఞాసమానానాం హేతుభిః సర్వతొ ముఖైః
84 తత్త్వమ ఏకొ మయా యొగీ హరిర నారాయణః పరభుః
సబ్రహ్మకానాం లొకానామ ఋషీణాం చ మహాత్మనామ
85 సాంఖ్యానాం యొగినాం చాపి యతీనామ ఆత్మవేథినామ
మనీసితం విజానాతి కేశవొ న తు తస్య తే
86 యే కే చిత సర్వలొకేషు థైవం పిత్ర్యం చ కుర్వతే
థానాని చ పరయచ్ఛన్తి తప్యన్తి చ తపొ మహత
87 సర్వేషామ ఆశ్రయొ విష్ణుర ఐశ్వరం విధిమ ఆస్దితః
సర్వభూతకృతావాసొ వాసుథేవేతి చొచ్యతే
88 అయం హి నిత్యః పరమొ మహర్షిర; మహావిభూతిర గుణవాన నిర్గుణాఖ్యః
గుణైశ చ సంయొగమ ఉపైతి శీఘ్రం; కాలొ యదర్తావ ఋతుసంప్రయుక్తః
89 నైవాస్య విన్థన్తి గతిం మహాత్మనొ; న చాగతిం కశ చిథ ఇహానుపస్యతి
జఞానాత్మకాః సంయమినొ మహర్షయః; పశ్యన్తి నిత్యం పురుషం గుణాధికమ