శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 322
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 322) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [భీస్మ]
స ఏవమ ఉక్తొ థవిపథాం వరిష్ఠొ; నారాయణేనొత్తమ పూరుషేన
జగాథ వాక్యం థవిపథాం వరిష్ఠం; నారాయణం లొకహితాధివాసమ
2 యథర్దమ ఆత్మప్రభవేహ జన్మ; తవొత్తమం ధర్మగృహే చతుర్ధా
తత సాధ్యతాం లొకహితార్దమ అథ్య; గచ్ఛామి థరష్టుం పరకృతిం తవాథ్యామ
3 వేథాః సవధీతా మమ లొకనాద; తప్తం తపొ నానృతమ ఉక్తపూర్వమ
పూజాం గురూణాం సతతం కరొమి; పరస్య గుహ్యం న చ భిన్నపూర్వమ
4 గుప్తాని చత్వారి యదాగమం మే; శత్రౌ చ మిత్రే చ సమొ ఽసమి నిత్యమ
తం చాథి థేవం సతతం పరపన్న; ఏకాన్తభావేన వృణొమ్య అజస్రమ
ఏభిర విశేషైః పరిశుథ్ధసత్త్వః; కస్మాన న పశ్యేయమ అనన్తమ ఈశమ
5 తత పారమేష్ఠ్యస్య వచొ నిశమ్య; నారాయణః సాత్వత ధర్మగొప్తా
గచ్ఛేతి తం నారథమ ఉక్తవాన స; సంపూజయిత్వాత్మ విధిక్రియాభిః
6 తతొ విసృష్టః పరమేష్ఠిపుత్రః; సొ ఽభయర్చయిత్వా తమ ఋషిం పురాణమ
ఖమ ఉత్పపాతొత్తమ వేగయుక్తస; తతొ ఽధి మేరౌ సహసా నిలిల్యే
7 తత్రావతస్దే చ మునిర ముహూర్తమ; ఏకాన్తమ ఆసాథ్య గిరేః స శృఙ్గే
ఆలొకయన ఉత్తరపశ్చిమేన; థథర్శ చాత్య అథ్భుతరూపయుక్తమ
8 కషీరొథధేర ఉత్తరతొ హి థవీపః; శవేతః స నామ్నా పరదితొ విశాలః
మేరొః సహస్రైః స హి యొజనానాం; థవాత్రింశతొర్ధ్వం కవిభిర నిరుక్తః
9 అతీన్థ్రియాశ చానశనాశ చ తత్ర; నిష్పన్థ హీనాః సుసుగన్ధినశ చ
శవేతాః పుమాంసొ గతసర్వపాపాశ; చక్షుర ముషః పాపకృతాం నరాణామ
10 వజ్రాస్ది కాయాః సమమానొన్మానా; థివ్యాన్వయ రూపాః శుభసారొపేతాః
ఛత్త్రాకృతి శీర్షా మేఘౌఘనినాథాః; సత పుష్కర చతుష్కా రాజీవశతపాథాః
11 సస్త్యా థన్తైర యుక్తాః శుక్లైర అస్తాభిర థంస్త్రాభిర యే
జిహ్వాభిర యే విష్వగ వక్త్రం లేలిహ్యన్తే సూర్యప్రఖ్యమ
12 భక్త్యా థేవం విశ్వొత్పన్నం; యస్మాత సర్వే లొకాః సూతాః
వేథా ధర్మా మునయః శాన్తా; థేవాః సర్వే తస్య విసర్గాః
13 [య]
అతీన్థ్రియా నిరాహారా అనిష్పన్థాః సుగన్ధినః
కదం తే పురుషా జాతాః కా తేషాం గతిర ఉత్తమా
14 యే విముక్తా భవన్తీహ నరా భరతసత్తమ
తేషాం లక్షణమ ఏతథ ధి యచ ఛవేతథ్వీపవాసినామ
15 తస్మాన మే సంశయం ఛిన్ధి పరం కౌతూహలం హి మే
తవం హి సర్వకదారామస తవాం చైవొపశ్రితా వయమ
16 [భీస్మ]
విస్తీర్ణైషా కదా రాజఞ శరుతా మే పితృసంనిధౌ
సైషా తవ హి వక్తవ్యా కదా సారొ హి స సమృతః
17 రాజొపరిచరొ నామ బభూవాధిపతిర భువః
ఆఖన్థల సఖః ఖయాతొ భక్తొ నారాయణం హరిమ
18 ధార్మికొ నిత్యభక్తశ చ పితౄన నిత్యమ అతన్థ్రితః
సామ్రాజ్యం తేన సంప్రాప్తం నారాయణ వరాత పురా
19 సాత్వతం విధిమ ఆస్దాయ పరాక సూర్యముఖ నిఃసృతమ
పూజయామ ఆస థేవేశం తచ ఛేషేణ పితామహాన
20 పితృశేషేణ విప్రాంశ చ సంవిభజ్యాశ్రితాంశ చ సః
శేషాన్న భుక సత్యపరః సర్వభూతేష్వ అహింసకః
సర్వభావేన భక్తః స థేవథేవం జనార్థనమ
21 తస్య నారాయణే భక్తిం వహతొ ఽమిత్రకర్శన
ఏకశయ్యాసనం శక్రొ థత్తవాన థేవరాత సవయమ
22 ఆత్మా రాజ్యం ధనం చైవ కలత్రం వాహనాని చ
ఏతథ భగవతే సర్వమ ఇతి తత పరేక్షితం సథా
23 కామ్యనైమిత్తికాజస్రం యజ్ఞియాః పరమక్రియాః
సర్వాః సాత్వతమ ఆస్దాయ విధిం చక్రే సమాహితః
24 పఞ్చరాత్ర విథొ ముఖ్యాస తస్య గేహే మహాత్మనః
పరాయనం భగవత పరొక్తం భుఞ్జతే చాగ్ర భొజనమ
25 తస్య పరశాసతొ రాజ్యం ధర్మేణామిత్ర ఘాతినః
నానృతా వాక సమభవన మనొ థుష్టం న చాభవత
న చ కాయేన కృతవాన స పాపం పరమ అన్వ అపి
26 యే హి తే మునయొ ఖయాతాః సప్త చిత్రశిఖన్థినః
తైర ఏకమతిభిర భూత్వా యత పరొక్తం శాస్త్రమ ఉత్తమమ
27 మరీచిర అత్ర్యఙ్గిరసౌ పులస్త్యః పులహః కరతుః
వసిష్ఠశ చ మహాతేజా ఏతే చిత్రశిఖన్థినః
28 సప్త పరకృతయొ హయ ఏతాస తదా సవాయమ్భువొ ఽసతమః
ఏతాభిర ధార్యతే లొకస తాభ్యః శాస్త్రం వినిఃసృతమ
29 ఏకాగ్రమనసొ థాన్తా మునయః సంయమే రతాః
ఇథం శరేయ ఇథం బరహ్మ ఇథం హితమ అనుత్తమమ
లొకాన సంచిన్త్య మనసా తతః శాస్త్రం పరచక్రిరే
30 తత్ర ధర్మార్దకామా హి మొక్షః పశ్చాచ చ కీర్తితః
మర్యాథా వివిధాశ చైవ థివి భూమౌ చ సంస్దితాః
31 ఆరాధ్య తపసా థేవం హరిం నారాయణం పరభుమ
థివ్యం వర్షసహస్రం వై సర్వే తే ఋషిభిః సహ
32 నారాయణానుశాస్తా హి తథా థేవీ సరస్వతీ
వివేశ తాన ఋషీన సర్వాఁల లొకానాం హితకామ్యయా
33 తతః పరవర్తితా సమ్యక తపస్విథ్భిర థవిజాతిభిః
శబ్థే చార్దే చ హేతౌ చ ఏషా పరదమసర్గజా
34 ఆథావ ఏవ హి తచ ఛాస్త్రమ ఓంకార సవరభూషితమ
ఋషిభిర భావితం తత్ర యత్ర కారుణికొ హయ అసౌ
35 తతః పరసన్నొ భగవాన అనిర్థిష్ట శరీరగః
ఋషీన ఉవాచ తాన సర్వాన అథృశ్యః పురుషొత్తమః
36 కృతం శతసహస్రం హి శలొకానామ ఇథమ ఉత్తమమ
లొకతన్త్రస్య కృత్స్నస్య యస్మాథ ధర్మః పరవర్తతే
37 పరవృత్తౌ చ నివృత్తౌ చ యొనిర ఏతథ భవిష్యతి
ఋగ యజుః సామభిర జుష్టమ అదర్వాఙ్గిరసైస తదా
38 తదా పరమాణం హి మయా కృతొ బరహ్మా పరసాథజః
రుథ్రశ చ కరొధజొ విప్రా యూయం పరకృతయస తదా
39 సూర్యా చన్థ్రమసౌ వాయుర భూమిర ఆపొ ఽగనిర ఏవ చ
సర్వే చ నక్షత్రగణా యచ చ భూతాభిశబ్థితమ
40 అధికారేషు వర్తన్తే యదా సవం బరహ్మవాథినః
సర్వే పరమాణం హి యదాతదైతచ ఛాస్త్రమ ఉత్తమమ
41 భవిష్యతి పరమాణం వయ ఏతన మథ అనుశాసనమ
అస్మాత పరవక్ష్యతే ధర్మాన మనుః సవాయమ్భువః సవయమ
42 ఉశనా బృహస్పతిశ చైవ యథొత్పన్నౌ భవిష్యతః
తథా పరవక్ష్యతః శాస్త్రం యుష్మన మతిభిర ఉథ్ధృతమ
43 సవాయమ్భువేషు ధర్మేషు శాస్త్రే చొశనసా కృతే
బృహస్పతిమతే చైవ లొకేషు పరవిచారితే
44 యుష్మత కృతమ ఇథం శాస్త్రం పరజా పాలొ వసుస తతః
బృహస్పతిసకాశాథ వై పరాప్స్యతే థవిజసత్తమాః
45 స హి మథ్భావితొ రాజా మథ్భక్తశ చ భవిష్యతి
తేన శాస్త్రేణ లొకేషు కరియా సర్వా కరిష్యతి
46 ఏతథ ధి సర్వశాస్త్రాణాం శాస్త్రమ ఉత్తమసంజ్ఞితమ
ఏతథర్ద్యం చ ధర్మ్యం చ యశస్యం చైతథ ఉత్తమమ
47 అస్య పరవర్తనాచ చైవ పరజావన్తొ భవిష్యద
స చ రాజా శరియా యుక్తొ భవిష్యతి మహాన వసుః
48 సంస్దితే చ నృపే తస్మిఞ శాస్త్రమ ఏతత సనాతనమ
అన్తర ధాస్యతి తత సత్యమ ఏతథ వః కదితం మయా
49 ఏతావథ ఉక్త్వా వచనమ అథృశ్యః పురుషొత్తమః
విసృజ్య తాన ఋషీన సర్వాన కామ అపి పరస్దితొ థిశమ
50 తతస తే లొకపితరః సర్వలొకార్ద చిన్తకాః
పరావర్తయన్త తచ ఛాస్త్రం ధర్మయొనిం సనాతనమ
51 ఉత్పన్నే ఽఙగిరసే చైవ యుగే పరదమకల్పితే
సాఙ్గొపనిషథం శాస్త్రం సదాపయిత్వా బృహస్పతౌ
52 జగ్ముర యదేప్సితం థేశం తపసే కృతనిశ్చయాః
ధారణాత సర్వలొకానాం సర్వధర్మప్రవర్తకాః