శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 197
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 197) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [మను]
యదా వయక్తమ ఇథం శేతే సవప్నే చరతి చేతనమ
జఞానమ ఇన్థ్రియసంయుక్తం తథ్వత పరేత్య భవాభవౌ
2 యదామ్భసి పరసన్నే తు రూపం పశ్యతి చక్షుషా
తథ్వత పరసన్నేన్థ్రియవాఞ జఞేయం జఞానేన పశ్యతి
3 స ఏవ లులితే తస్మిన యదా రూపం న పశ్యతి
తదేన్థ్రియాకులీ భావే జఞేయం జఞానే న పశ్యతి
4 అబుథ్ధిర అజ్ఞానకృతా అబుథ్ధ్యా థుష్యతే మనః
థుష్టస్య మనసః పఞ్చ సంప్రథుష్యన్తి మానసాః
5 అజ్ఞానతృప్తొ విషయేష్వ అవగాధొ న థృశ్యతే
అథృష్ట్వైవ తు పూతాత్మా విషయేభ్యొ నివర్తతే
6 తర్ష ఛేథొ న భవతి పురుషస్యేహ కల్మసాత
నివర్తతే తదా తర్షః పాపమ అన్తం గతం యదా
7 విషయేషు చ సంసర్గాచ ఛాశ్వతస్య నసంశ్రయాత
మనసా చాన్యథ ఆకాఙ్క్షన పరం న పరతిపథ్యతే
8 జఞానమ ఉత్పథ్యతే పుంసాం కషయాత పాపస్య కర్మణః
అదాథర్శ తలప్రఖ్యే పశ్యత్య ఆత్మానమ ఆత్మని
9 పరసృతైర ఇన్థ్రియైర థుఃఖీ తైర ఏవ నియతైః సుఖీ
తస్మాథ ఇన్థ్రియరూపేభ్యొ యచ్ఛేథ ఆత్మానమ ఆత్మనా
10 ఇన్థ్రియేభ్యొ మనః పూర్వం బుథ్ధిః పరతరా తతః
బుథ్ధేః పరతరం జఞానం జఞానాత పరతరం పరమ
11 అవ్యక్తాత పరసృతం జఞానం తతొ బుథ్ధిస తతొ మనః
మనః శరొత్రాథిభిర యుక్తం శబ్థాథీన సాధు పశ్యతి
12 యస తాంస తయజతి శబ్థాథీన సర్వాశ చ వయక్తయస తదా
విముఞ్చత్య ఆకృతి గరామాంస తాన ముక్త్వామృతమ అశ్నుతే
13 ఉథ్యన హి సవితా యథ్వజ జృజతే రస్మి మన్థలమ
స ఏవాస్తమ ఉపాగచ్ఛంస తథ ఏవాత్మని యచ్ఛతి
14 అన్తరాత్మా తదా థేహమ ఆవిశ్యేన్థ్రియ రశ్మిభిః
పరాప్యేన్థ్రియ గుణాన పఞ్చ సొ ఽసతమ ఆవృత్య గచ్ఛతి
15 పరనీతం కర్మణా మార్గం నీయమానః పునః పునః
పరాప్నొత్య అయం కర్మఫలం పరవృథ్ధం ధర్మమ ఆత్మవాన
16 విషయా వినివర్తన్తే నిరాహారస్య థేహినః
రసవర్జం సరొ ఽపయ అస్య పరం థృష్ట్వా నివర్తతే
17 బుథ్ధిః కర్మ గుణైర హీనా యథా మనసి వర్తతే
తథా సంపథ్యతే బరహ్మ తత్రైవ పరలయం గతమ
18 అస్పర్శనమ అశృణ్వానమ అనాస్వాథమ అథర్శనమ
అఘ్రాణమ అవితర్కం చ సత్త్వం పరవిశతే పరమ
19 మనస్య ఆకృతయొ మగ్నా మనస తవ అతిగతం మతిమ
మతిస తవ అతిగతా జఞానం జఞానం తవ అభిగతం పరమ
20 ఇన్థ్రియైర మనసః సిథ్ధిర న బుథ్ధిం బుధ్యతే మనః
న బుథ్ధిర బుధ్యతే ఽవయక్తం సూక్ష్మస తవ ఏతాని పశ్యతి