శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 171
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 171) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [యుధిస్దిర]
ఈహమానః సమారమ్భాన యథి నాసాథయేథ ధనమ
ధనతృష్ణాభిభూతశ చ కిం కుర్వన సుఖమ ఆప్నుయాత
2 [భీస్మ]
సర్వసామ్యమ అనాయాసః సత్యవాక్యం చ భారత
నిర్వేథశ చావివిత్సా చ యస్య సయాత స సుఖీ నరః
3 ఏతాన్య ఏవ పథాన్య ఆహుః పఞ్చ వృథ్ధాః పరశాన్తయే
ఏష సవర్గశ చ ధర్మశ చ సుఖం చానుత్తమం సతామ
4 అత్రాప్య ఉథాహరన్తీమమ ఇతిహాసం పురాతనమ
నిర్వేథాన మఙ్కినా గీతం తన నిబొధ యుధిష్ఠిర
5 ఈహమానొ ధనం మఙ్కిర భగ్నేహశ చ పునః పునః
కేన చిథ ధనశేషేణ కరీతవాన థమ్య గొయుగమ
6 సుసంబథ్ధౌ తు తౌ థమ్యౌ థమనాయాభినిఃసృతౌ
ఆసీనమ ఉష్ట్రం మధ్యేన సహసైవాభ్యధావతామ
7 తయొః సంప్రాప్తయొర ఉష్ట్రః సకన్ధథేశమ అమర్షణః
ఉత్దాయొత్క్షిప్య తౌ థమ్యౌ పరససార మహాజవః
8 హరియమాణౌ తు తౌ థమ్యౌ తేనొష్ట్రేణ పరమాదినా
మరియమాణౌ చ సంప్రేక్ష్య మఙ్కిస తత్రాబ్రవీథ ఇథమ
9 న చైవావిహితం శక్యం థక్షేణాపీహితుం ధనమ
యుక్తేన శరథ్ధయా సమ్యగ ఈహాం సమనుతిష్ఠతా
10 కృతస్య పూర్వం చానర్దైర యుక్తస్యాప్య అనుతిష్ఠతః
ఇమం పశ్యత సంగత్యా మమ థైవమ ఉపప్లవమ
11 ఉథ్యమ్యొథ్యమ్య మే థమ్యౌ విషమేనేవ గచ్ఛతి
ఉత్క్షిప్య కాకతాలీయమ ఉన్మాదేనేవ జమ్బుకః
12 మనీ వొష్ట్రస్య లమ్బేతే పరియౌ వత్సతరౌ మమ
శుథ్ధం హి థైవమ ఏవేథమ అతొ నైవాస్తి పౌరుషమ
13 యథి వాప్య ఉపపథ్యేత పౌరుషం నామ కర్హి చిత
అన్విష్యమాణం తథ అపి థైవమ ఏవావతిష్ఠతే
14 తస్మాన నిర్వేథ ఏవేహ గన్తవ్యః సుఖమ ఈప్సతా
సుఖం సవపితి నిర్విణ్ణొ నిరాశశ చార్దసాధనే
15 అహొ సమ్యక శుకేనొక్తం సర్వతః పరిముచ్యతా
పరతిష్ఠతా మహారణ్యం జనకస్య నివేశనాత
16 యః కామాన పరాప్నుయాత సర్వాన యశ చైనాన కేవలాంస తయజేత
పరాపనాత సర్వకామానాం పరిత్యాగొ విశిష్యతే
17 నాన్తం సర్వవివిత్సానాం గతపూర్వొ ఽసతి కశ చన
శరీరే జీవితే చైవ తృష్ణా మన్థస్య వర్ధతే
18 నివర్తస్వ వివిత్సాభ్యః శామ్య నిర్విథ్య మామక
అసకృచ చాసి నికృతొ న చ నిర్విథ్యసే తనొ
19 యథి నాహం వినాశ్యస తే యథ్య ఏవం రమసే మయా
మా మాం యొజయ లొభేన వృదా తవం విత్తకాముక
20 సంచితం సంచితం థరవ్యం నష్టం తవ పునః పునః
కథా విమొక్ష్యసే మూఢ ధనేహాం ధనకాముక
21 అహొ ను మమ బాలిశ్యం యొ ఽహం కరీథనకస తవ
కిం నైవ జాతు పురుషః పరేషాం పరేష్యతామ ఇయాత
22 న పూర్వే నాపరే జాతు కామానామ అన్తమ ఆప్నువన
తయక్త్వా సర్వసమారమ్భాన పరతిబుథ్ధొ ఽసమి జాగృమి
23 నూనం తే హృథయం కామవజ్ర సారమయం థృధమ
యథ అనర్దశతావిష్టం శతధా న విథీర్యతే
24 తయజామి కామత్వాం చైవ యచ చ కిం చిత పరియం తవ
తవాహం సుఖమ అన్విచ్ఛన్న ఆత్మన్య ఉపలభే సుఖమ
25 కామజానామి తే మూలం సంకల్పాత కిల జాయసే
న తవాం సంకల్పయిష్యామి సమూలొ న భవిష్యతి
26 ఈహా ధనస్య న సుఖా లబ్ధ్వా చిన్తా చ భూయసీ
లబ్ధానాశొ యదా మృత్యుర లబ్ధం భవతి వా న వా
27 పరేత్య యొ న లభతే తతొ థుఃఖతరం ను కిమ
న చ తుష్యతి లబ్ధేన భూయ ఏవ చ మార్గతి
28 అనుతర్షుల ఏవార్దః సవాథు గాఙ్గమ ఇవొథకమ
మథ విలాపనమ ఏతత తు పరతిబుథ్ధొ ఽసమి సంత్యజ
29 య ఇమం మామకం థేహం భూతగ్రామః సమాశ్రితః
స యాత్వ ఇతొ యదాకామం వసతాం వా యదాసుఖమ
30 న యుష్మాస్వ ఇహ మే పరీతిః కామలొభానుసారిషు
తస్మాథ ఉత్సృజ్య సర్వాన వః సత్యమ ఏవాశ్రయామ్య అహమ
31 సర్వభూతాన్య అహం థేహే పశ్యన మనసి చాత్మనః
యొగే బుథ్ధిం శరుతే సత్త్వం మనొ బరహ్మణి ధారయన
32 విహరిష్యామ్య అనాసక్తః సుఖీ లొకాన నిరామయః
యదా మా తవం పునర నైవం థుఃఖేషు పరనిధాస్యసి
33 తవయా హి మే పరనున్నస్య గతిర అన్యా న విథ్యతే
తృష్ణా శొకశ్రమాణాం హి తవం కామప్రభవః సథా
34 ధననాశొ ఽధికం థుఃఖం మన్యే సర్వమహత్తరమ
జఞాతయొ హయ అవమన్యన్తే మిత్రాణి చ ధనచ్యుతమ
35 అవజ్ఞాన సహస్రైస తు థొషాః కస్తతరాధనే
ధనే సుఖకలా యా చ సాపి థుఃఖైర విధీయతే
36 ధనమ అస్యేతి పురుషం పురా నిఘ్నన్తి థస్యవః
కలిశ్యన్తి వివిధైర థన్థైర నిత్యమ ఉథ్వేజయన్తి చ
37 మన్థలొలుపతా థుఃఖమ ఇతి బుథ్ధిం చిరాన మయా
యథ యథ ఆలమ్బసే కామతత తథ ఏవానురుధ్యసే
38 అతత్త్వజ్ఞొ ఽసి బాలశ చ థుస్తొషొ ఽపూరణొ ఽనలః
నైవ తవం వేత్ద సులభం నైవ తవం వేత్ద థుర్లభమ
39 పాతాలమ ఇవ థుష్పూరొ మాం థుఃఖైర యొక్తుమ ఇచ్ఛసి
నాహమ అథ్య సమావేష్టుం శక్యః కామపునస తవయా
40 నిర్వేథమ అహమ ఆసాథ్య థరవ్యనాశాథ యథృచ్ఛయా
నిర్వృతిం పరమాం పరాప్య నాథ్య కామాన విచిన్తయే
41 అతిక్లేశాన సహామీహ నాహం బుధ్యామ్య అబుథ్ధిమాన
నికృతొ ధననాశేన శయే సర్వాఙ్గవిజ్వరః
42 పరిత్యజామి కామత్వాం హిత్వా సర్వమనొగతీః
న తవం మయా పునః కామనస్యొతేనేవ రంస్యసే
43 కషమిష్యే ఽకషమమాణానాం న హింసిష్యే చ హింసితః
థవేష్య ముక్తః పరియం వక్ష్యామ్య అనాథృత్య తథ అప్రియమ
44 తృప్తః సవస్దేన్థ్రియొ నిత్యం యదా లబ్ధేన వర్తయన
న సకామం కరిష్యామి తవామ అహం శత్రుమ ఆత్మనః
45 నిర్వేథం నిర్వృతిం తృప్తిం శాన్తిం సత్యం థమం కషమామ
సర్వభూతథయాం చైవ విథ్ధి మాం శరణాగతమ
46 తస్మాత కామశ చ లొభశ చ తృష్ణా కార్పణ్యమ ఏవ చ
తయజన్తు మాం పరతిష్ఠన్తం సత్త్వస్దొ హయ అస్మి సాంప్రతమ
47 పరహాయ కామం లొభం చ కరొధం పారుష్యమ ఏవ చ
నాథ్య లొభవశం పరాప్తొ థుఃఖం పరాప్స్యామ్య అనాత్మవాన
48 యథ యత తయజతి కామానాం తత సుఖస్యాభిపూర్యతే
కామస్య వశగొ నిత్యం థుఃఖమ ఏవ పరపథ్యతే
49 కామాన వయుథస్య ధునుతే యత కిం చిత పురుషొ రజః
కామక్రొధొథ్భవం థుఃఖమ అహ్రీర అరతిర ఏవ చ
50 ఏష బరహ్మ పరవిష్టొ ఽహం గరీస్మే శీతమ ఇవ హరథమ
శామ్యామి పరినిర్వామి సుఖమ ఆసే చ కేవలమ
51 యచ చ కామసుఖం లొకే యచ చ థివ్యం మహత సుఖమ
తృష్ణా కషయసుఖస్యైతే నార్హతః సొథశీం కలామ
52 ఆత్మనా సప్తమం కామం హత్వా శత్రుమ ఇవొత్తమమ
పరాప్యావధ్యం బరహ్మ పురం రాజేవ సయామ అహం సుఖీ
53 ఏతాం బుథ్ధిం సమాస్దాయ మఙ్కిర నిర్వేథమ ఆగతః
సర్వాన కామాన పరిత్యజ్య పరాప్య బరహ్మ మహత సుఖమ
54 థమ్య నాశ కృతే మఙ్కిర అమరత్వం కిలాగమత
అఛినత కామమూలం స తేన పరాప మహత సుఖమ
55 అత్రాప్య ఉథాహరన్తీమమ ఇతిహాసం పురాతనమ
గీతం విథేహరాజేన జనకేన పరశామ్యతా
56 అనన్తం బత మే విత్తం యస్య మే నాస్తి కిం చన
మిదిలాయాం పరథీప్తాయాం న మే థహ్యతి కిం చన
57 అత్రైవొథాహరన్తీమం బొధ్యస్య పథసంచయమ
నిర్వేథం పరతి విన్యస్తం పరతిబొధ యుధిష్ఠిర
58 బొధ్యం థాన్తమ ఋషిం రాజా నహుషః పర్యపృచ్ఛత
నిర్వేథాచ ఛాన్తిమ ఆపన్నం శాన్తం పరజ్ఞాన తర్పితమ
59 ఉపథేశం మహాప్రాజ్ఞ శమస్యొపథిశస్వ మే
కాం బుథ్ధిం సమనుధ్యాయ శాన్తశ చరసి నిర్వృతః
60 [బొధ్య]
ఉపథేశేన వర్తామి నానుశాస్మీహ కం చన
లక్షణం తస్య వక్ష్యే ఽహం తత సవయం పరవిమృశ్యతామ
61 పిఙ్గలా కురరః సర్పః సారఙ్గాన్వేషణం వనే
ఇషుకారః కుమారీ చ స ఏతే గురవొ మమ