శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 172
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (శాంతి పర్వము - అధ్యాయము - 172) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [యుధిస్ఠిర]
కేన వృత్తేన వృత్తజ్ఞ వీతశొకశ చరేన మహీమ
కిం చ కుర్వన నరొ లొకే పరాప్నొతి పరమాం గతిమ
2 [భీస్మ]
అత్రాప్య ఉథాహరన్తీమమ ఇతిహాసం పురాతనమ
పరహ్రాథస్య చ సంవాథం మునేర ఆజగరస్య చ
3 చరన్తం బరాహ్మణం కం చిత కల్య చిత్తమ అనామయమ
పప్రచ్ఛ రాజన పరహ్రాథొ బుథ్ధిమాన పరాజ్ఞసంమతః
4 సవస్దః శక్తొ మృథుర థాన్తొ నిర్వివిత్సొ ఽనసూయకః
సువాగ్బహుమతొ లొకే పరాజ్ఞశ చరసి బాలవత
5 నైవ పరార్దయసే లాభం నాలాభేష్వ అనుశొచసి
నిత్యతృప్త ఇవ బరహ్మన న కిం చిథ అవమన్యసే
6 సరొతసా హరియమాణాసు పరజాస్వ అవిమనా ఇవ
ధర్మకామార్ద కార్యేషు కూతస్ద ఇవ లక్ష్యసే
7 నానుతిష్ఠసి ధర్మార్ధౌ న కామే చాపి వర్తసే
ఇన్థ్రియార్దాన అనాథృత్య ముక్తశ చరసి సాక్షివత
8 కా ను పరజ్ఞా శరుతం వా కిం వృత్తిర వా కా ను తే మునే
కషిప్రమ ఆచక్ష్వ మే బరహ్మఞ శరేయొ యథ ఇహ మన్యసే
9 అనుయుక్తః స మేధావీ లొకధర్మవిధానవిత
ఉవాచ శలక్ష్ణయా వాచా పరహ్రాథమ అనపార్దయా
10 పశ్యన పరహ్రాథ భూతానామ ఉత్పత్తిమ అనిమిత్తతః
హరాసం వృథ్ధిం వినాశం చ న పరహృష్యే న చ వయదే
11 సవభావాథ ఏవ సంథృశ్య వర్తమానాః పరవృత్తయః
సవభావనిరతాః సర్వాః పరితప్యే న కేన చిత
12 పశ్యన పరహ్రాథ సంయొగాన విప్రయొగ పరాయనాన
సంచయాంశ చ వినాశాన్తాన న కవ చిథ విథధే మనః
13 అన్తవన్తి చ భూతాని గుణయుక్తాని పశ్యతః
ఉత్పత్తినిధనజ్ఞస్య కిం కార్యమ అవశిష్యతే
14 జలజానామ అపి హయ అన్తం పర్యాయేనొపలక్షయే
మహతామ అపి కాయానాం సూక్ష్మాణాం చ మహొథధౌ
15 జఙ్గమ సదావరాణాం చ భూతానామ అసురాధిప
పార్దివానామ అపి వయక్తం మృత్యుం పశ్యామి సర్వశః
16 అన్తరిక్షచరాణాం చ థానవొత్తమ పక్షిణామ
ఉత్తిష్ఠతి యదాకాలం మృత్యుర బలవతామ అపి
17 థివి సంశరమాణాని హరస్వాని చ మహాన్తి చ
జయొతీంసి చ యదాకాలం పతమానాని లక్షయే
18 ఇతి భూతాని సంపశ్యన్న అనుషక్తాని మృత్యునా
సర్వసామాన్యతొ విథ్వాన కృతకృత్యః సుఖం సవపే
19 సుమహాన్తమ అపి గరాసం గరసే లబ్ధం యథృచ్ఛయా
శయే పునర అభుఞ్జానొ థివసాని బహూన్య అపి
20 ఆస్రవత్య అపి మామ అన్నం పునర బహుగుణం బహు
పునర అల్పగుణం సతొకం పునర నైవొపపథ్యతే
21 కనాన కథా చిత ఖాథామి పిన్యాకమ అపి చ గరసే
భక్షయే శాలిమాంసాని భక్షాంశ చొచావచాన పునః
22 శయే కథా చిత పర్యఙ్కే భూమావ అపి పునః శయే
పరాసాథే ఽపి చ మే శయ్యా కథా చిథ ఉపపథ్యతే
23 ధారయామి చ చీరాణి శానీం కషౌమాజినాని చ
మహార్హాణి చ వాసాంసి ధారయామ్య అహమ ఏకథా
24 న సంనిపతితం ధర్మ్యమ ఉపభొగం యథృచ్ఛయా
పరత్యాచక్షే న చాప్య ఏనమ అనురుధ్యే సుథుర్లభమ
25 అచలమ అనిధనం శివం విశొకం; శుచిమ అతులం విథుషాం మతే నివిష్టమ
అనభిమతమ అసేవితం చ మూఢైర; వరతమ ఇథమ ఆజగరం శుచిశ చరామి
26 అచలిత మతిర అచ్యుతః సవధర్మాత; పరిమిత సంసరణః పరావరజ్ఞః
విగతభయకషాయలొభమొహొ; వరతమ ఇథమ ఆజగరం శుచిశ చరామి
27 అనియతఫలభక్ష్య భొజ్యపేయం; విధిపరినామ విభక్తథేశకాలమ
హృథయసుఖమ అసేవితం కథర్యైర; వరతమ ఇథమ ఆజగరం శుచిశ చరామి
28 ఇథమ ఇథమ ఇతి తృష్ణయాభిభూతం; జనమ అనవాప్తధనం విషీథ మానమ
నిపునమ అనునిశామ్య తత్త్వబుథ్ధ్యా; వరతమ ఇథమ ఆజగరం శుచిశ చరామి
29 బహువిధమ అనుథృశ్య చార్దహేతొః; కృపణమ ఇహార్యమ అనార్యమ ఆశ్రయన్తమ
ఉపశమ రుచిర ఆత్మవాన పరశాన్తొ; వరతమ ఇథమ ఆజగరం శుచిశ చరామి
30 సుఖమ అసుఖమ అనర్దమ అర్దలాభం; రతిమ అరతిం మరణం చ జీవితం చ
విధినియతమ అవేక్ష్య తత్త్వతొ ఽహం; వరతమ ఇథమ ఆజగరం శుచిశ చరామి
31 అపగతభయరాగమొహథర్పొ; ధృతిమతిబుథ్ధిసమన్వితః పరశాన్తః
ఉపగతఫలభొగినొ నిశామ్య; వరతమ ఇథమ ఆజగరం శుచిశ చరామి
32 అనియతశయనాసనః పరకృత్యా; థమనియమ వరతసత్యశౌచయుక్తః
అపగతఫలసంచయః పరహృష్టొ; వరతమ ఇథమ ఆజగరం శుచిశ చరామి
33 అభిగతమ అసుఖార్దమ ఈహనార్దైర; ఉపగతబుథ్ధిర అవేక్ష్య చాత్మసంస్దః
తృషితమ అనియతం మనొ నియన్తుం; వరతమ ఇథమ ఆజగరం శుచిశ చరామి
34 న హృథయమ అనురుధ్యతే మనొ వా; పరియ సుఖథుర్లభతామ అనిత్యతాం చ
తథ ఉభయమ ఉపలక్షయన్న ఇవాహం; వరతమ ఇథమ ఆజగరం శుచిశ చరామి
35 బహు కదితమ ఇథం హి బుథ్ధిమథ్భిః; కవిభిర అభిప్రదయథ్భిర ఆత్మకీర్తిమ
ఇథమ ఇథమ ఇతి తత్ర తత్ర తత తత; సవపరమతైర గహనం పరతర్కయథ్భిః
36 తథ అహమ అనునిశామ్య విప్రయాతం; పృదగ అభిపన్నమ ఇహాబుధైర మనుష్యైః
అనవసితమ అనన్త థొషపారం; నృషు విహరామి వినీతరొషతృష్ణః
37 [భీ]
అజగర చరితం వరతం మహాత్మా; యేహ నరొ ఽనుచరేథ వినీతరాగః
అపగతభయమన్యులొభ మొహః; స ఖలు సుఖీ విహరేథ ఇమం విహారమ