విష్ణుపురాణము (కలిదిండి భావనారాయణ)/తృతీయాంశము
శ్రీరస్తు
విష్ణుపురాణము
భావనారాయణకృతము
తృతీయాంశము
| 1 |
| క. | శ్రోత్రసుఖకారిణియును బ, విత్రయు నగు భరతుకథను విని సుస్థితి మై | 2 |
| చ. | గురుఁడవు నాపయిం గలుగు కూరిమి చేసి సమస్తమేదినీ | 3 |
| వ. | దేవర్షిదానవాదులసృష్టియు, చాతుర్వర్ణోత్పత్తియు, నౌత్తానపాది, హైరణ్య | 4 |
| గీ. | ఆఱుమన్వంతరము లిప్పు డరిగె వర్త, మానమస్వంతరము సప్తమంబుసువ్వె | 5 |
| వ. | ప్రథమమనువు స్వాయంభువుండు, ద్వితీయమనువు స్వారోచిషుండును, | |
| | సుండు, ఆమన్వంతరంబునందు సత్యాశ్వాదులు సప్తవింశతిదేవగణంబులు. | 6 |
| క. | వింతగ స్వాయంభువమ, న్వంతరమున యజ్ఞుఁ డనఁగ హర్షమున రమా | 7 |
| వ. | అక్కాలంబున నార్యాంకమాససు లన దేవతలు పుట్టి మఱియును. | 8 |
| గీ. | వినుము తుష్టియందు విష్ణుండు స్వారోచి, షాంతరమున నజితుఁ డనఁగఁ బుట్టెఁ | 9 |
| క. | ఉత్తమమనుకాలమునఁ బ్ర, పత్తి దనర శ్రీవిభుండు సత్యుం డనఁగా | 10 |
| క. | తామసమనువేళ జగ, త్స్వామి రమావిభుఁడు పుట్టె సాధ్యకు ధర్మ | 11 |
| క. | రైవతమన్వంతరమున, శ్రీవనితావల్లభుఁడు హరి యనఁగఁ బుట్టెన్ | 12 |
| మ. | తను వైకుంఠుఁ డన న్వికుంఠకు సముత్కర్షంబునం బుట్టె న | |
| | ఘనభక్తిం భజియించ దానవచమూగర్వాంధ కారంబు లె | 13 |
| క. | వైవస్వతమనువేళ ర, మావల్లభుఁ డదితికిని సమాహితచిత్త | 14 |
| సీ. | విదళించె నేదేవి సదమలాంగుష్ఠనఖాంకురాగ్రమున బ్రహ్మాండభాండ | |
| గీ. | నట్టిశ్రీపాదపద్మ ముదగ్రలీల, ముజ్జగములఁ ద్రిధాన్యస్తముగ ఘటించి | 15 |
| క. | అరయంగా నీమన్వం, తరముల నేడింటఁ బద్మనయనునిమూర్తుల్ | 16 |
| క. | కుశలగతి జగములందు న, నిశము ప్రవేశించియుండు నిశ్చయముగ స | 17 |
| చ. | మనువులు దేవతల్ ఋషులు మానవనాయకు లింద్రు లిందఱున్ | 18 |
| ఉ. | త్వష్టతనూజ సంజ్ఞ యనఁ దామరసాప్తునిదేవి సద్వ్రతో | 19 |
| ఉ. | ఛాయయు మాయ యేర్పడక సారసబంధునిసేవ యెప్పుడున్ | 20 |
| వ. | ఇట్లు శనైశ్చరుండును, మనువును, తపతియు నను నపత్యత్రయంబుఁ గాంచి. | 21 |
| క. | మనువును యముఁడును యమునయు, ననుమువ్వుర గాంచి చనియె నాసంజ్ఞయ ము | |
| | న్ను నయమునఁ గొంతకాలము, చనఁగ యమునిసవతితల్లి శపియించుటయున్. | 22 |
| వ | ఇవ్విధంబున. | 23 |
| గీ. | ఛాయ జముని శపింప నాచంద మరసి, సంజ్ఞ కాదని మది నెన్ని చండకరుఁడు | 24 |
| శా. | అశ్వాకారము పూని యాత్మతనుదివ్యచ్ఛాయ పర్వంగ స | 25 |
| వ. | పరమపతివ్రతాశిరోమణియైన నాసంజ్ఞయు నిజాంతఃకరణప్రవర్తనంబు | 26 |
| క | తమతమమునుపటిరూపులు, సముదారక్రీడఁ దాల్చి దంపతులు సము | 27 |
| సీ. | తనతనూభవకు హితము చేయ మదిఁ గోరి, ఘనుఁడైన యావిశ్వకర్మ కమల | |
| గీ. | గొంత శూలంబు చేసి భర్గునకు నిచ్చెఁ, గొంత శక్తిగఁ జేసి యగ్గుహున కిచ్చెఁ | 28 |
| వ. | ఛాయాపుత్రుండైన మనువు పూర్వమనుసవర్ణుం డగుటం జేసి సావర్ణి యనం | 29 |
| సీ. | ఏవీరవరుఁడు మహేంద్రాదుల జయించి, సకిలలోకములకు స్వామి యయ్యె | |
| గీ. | నట్టివైరోచని ప్రసన్నహరికటాక్ష, మాలికాలాలనమునఁ బాతాళవసతి | 30 |
| వ. | విజరోర్విరివన్నిర్మోకాదులు సావర్ణిపుత్రులు రాజులు కాఁగలరు. వినుము. | 31 |
| గీ. | వర్ణనీయుండు దక్షసావర్ణి యనఁగ, ఘనుఁడు నసముండు మనువు సన్మునివరేణ్య | 32 |
| వ. | సవనుండును, ద్యుతిమంతుండును, భవ్యుండును, వసుండును, మేధాతిథియు, | 33 |
| చ. | వినుము చతుర్యుగాంతమున వేదములన్నియు విప్లవంబు నొం | 34 |
| క | ప్రతికృతయుగమున వసుధన్, జతురత మను వుదయమందు సమ్యగ్ధర్మ | 35 |
| క. | సురలు హవిర్భాగము లా, దరమునఁ గైకొండ్రు సవనతంత్రంబుల భా | 36 |
| వ. | ఇంద్ర, దేవ, సప్తర్షి, మను, మనుపుత్రులు మన్వంతరాధికారులుగా నెఱుం | 37 |
| చ. | కమలజుఁడౌ రమాపతి జగంబులు మూడును మ్రింగి శేషత | 38 |
| క. | మనువులు ఋషు లింద్రుండును, మనుపుత్రులు దివిజులును రమావిభువంశం | 39 |
| వ. | చతుర్యుగంబులందు నీవిష్ణుదేవుఁడు స్థితివ్యాపారలక్షణుండై యుగవ్యవస్థలు | 40 |
| క. | వేదవ్యాసమునీంద్రుఁడు, వేదద్రుమ మేవిధమున విభజించెఁ దదీ | 41 |
| క. | హరి పుట్టించు జగంబులు, హరియందును నిలుచుఁ బొలియు హరివలననె యా | 42 |
| వ. | అని యడిగిన శ్రీపరాశరుం డిట్లనియె. | 43 |
| క. | వేదతరువునకు శాఖా, భేదములు సహస్రము లవి పేర్కొని చెప్పన్ | 44 |
| గీ. | తామరసలోచనుఁడు ప్రతిద్వాపరమున, నతులితప్రభ వ్యాసుఁడై యవతరించి | 45 |
| క. | బలవీర్యబుద్ధితేజము, లలవడ నల్పములు మానవాదుల కని య | 46 |
| వ. | వేదంబులు విభజించి విస్తరించుటం జేసి వేదవ్యాసుం డన వాసుదేవుండు వెలయు. | |
| | మహర్షులచేత వ్యస్తంబయ్యె. ఈ వైవస్వతమన్వంతరంబున ద్వాపరయుగం | 47 |
| క. | భావిద్వాపరమున సం, భావితుఁడగు ద్రోణసుతుఁడు భాసిలు వ్యాసుం | 48 |
| సీ. | ప్రణవాఖ్య మేకాక్షరము బృహత్వము బృంహ, ణత్వమ్ము గలకతన న్మునీంద్ర | |
| గీ. | సాంఖ్యనిష్ఠాపరులకు శాశ్వతపుసుగతి, యమృత మాద్యంతరహిత మనంత మజర | 49 |
| వ. | ఆప్రణవంబునందు నున్న ఋగ్యజుస్సామాథర్వణవేదంబులు సర్వాత్మకుం | 50 |
| క. | ఆదిని వేదంబు చతు, ష్పాదంబై శతసహస్రపరిమితమై లో | 51 |
| వ. | తదనంతరంబ సర్వకామధుక్కైన యజ్ఞం బయ్యె. అంత మత్పుత్రుండైనవ్యాసుం | |
| | థర్వణరూపంబుల నాలుగుతెఱంగులుగా విభజించె. ఆకృష్ణద్వైపాయనుండు | 52 |
| సీ. | శమదమప్రతిభావిశాలుండు పైలుండు, కృతమతిఁ జేసె ఋగ్వేదపఠన | |
| గీ. | రోమహర్షణతనయుండు రుచిరవినయుఁ, డతులితఖ్యాతుఁడౌ సూతుఁ డల పురాణ | 53 |
| వ. | వేదంబులయందు యజుస్సులచేత యజుర్వేదంబును, ఋక్కులచేత ఋగ్వేదం | 54 |
| క. | మునివర వైశంపాయన, మునివరుఁడు యజుర్నిగమము మును పిరువదియే | 55 |
| సీ. | మునివరు ల్తొల్లి సమూహమై మేరుభూ, ధరకూటమున నుండి తమరు చేసి | |
| గీ. | నచ్చటికిఁ బోయి యవశాత్ముఁ డగుచు నపుడు, స్వప్రియుని నొక్కబాలకు చరణతాడ | 56 |
| క. | మునిపతి వైశంపాయనుఁ, డనునయమున శిష్యవరుల నను, "సద్వ్రత మీ | 57 |
| వ. | అని గురుండు చెప్పిన. | 58 |
| క. | నిరుపమమేధానిధి భా, స్కరతేజుఁడు వారిలోన చతురుఁడు ప్రజ్ఞా | 59 |
| గీ. | అల్పతేజు లతిక్లిష్టులైన వీరి, చేత నేమగు చేసిన చేయఁదగుదు | 60 |
| క. | ద్విజవరుల ధిక్కరించుటఁ, బ్రజనితమై యిపుడు ఘోరపాపము నిన్నున్ | 61 |
| చ. | గురుఁడని నీకు నే హితము గూర్చి యొనర్చెదనన్న నిట్టిని | 62 |
| వ. | ఇట్లు గురునిముందరం గ్రక్కినయజుస్సులు తిత్తిరిరూపంబున శిష్యులు | 63 |
| సీ. | సకలవేదాత్మమోక్షద్వారభూతదీ, వ్యత్తేజ నీ కివే వందనములు | |
| గీ. | లంధకారాపహరణ లోకాధినాథ, సర్వకామధురీణ విశ్వప్రపంచ | 64 |
| క. | నీ వుదయింపక సత్క, ర్మావళికి జనుం డయోగ్యుఁ డఖిలాంబువులుం | 65 |
| క. | నీకిరణంబులు సోఁకిన, లోకంబు పవిత్ర మగును లోకనయన పు | 66 |
| గీ. | అమృతమయవాజు లేదేవుహైమరథముఁ, దాల్చి దుర్గమగగనపథప్రచార | 67 |
| వ. | సవిత, సూర్యుండు, భాస్కరుండు, వివస్వంతుండు, ఆదిత్యుండు, దేవాద్యాది | 68 |
| లయగ్రాహి. | సూర్య తిమిరోన్నమదహార్యభిదురీభవదవార్యచటులోగ్రతరధుర్యవిలసద్భా | 69 |
| చ. | అని యనియంతిభక్తి నిగమార్థముల న్వినుతించు యాజ్ఞవ | 70 |
| సీ. | నలినాప్త మద్గురునకు లేనియాజుష, సంహిత మీకటాక్షమున నాకుఁ | |
| గీ. | కొలఁది మీరఁ బదేనుశాఖలుగఁ జేసి, రనఘులగు యాజ్ఞవల్క్యశిష్యవరు లుర్వి | 71 |
| క. | జైమినిముని భేదించెన్, సామనిగమతరువుఁ బెక్కుశాఖలుగఁ దదీ | 72 |
| వ. | జైమునిమునీంద్రుడు సుమంతునిఁ దత్పుత్రుని సుపార్శ్వుని నొక్కొక | 73 |
| గీ. | ధర్మనిరత యథర్వవేదము సుమంతుఁ, డాత్మశిష్యుఁ గబంధుని నధిగమింపఁ | 74 |
| వ. | దేవదర్శశిష్యులు మేధ, బలి, బ్రహ్మ, శాల్కాయని, పిప్పలాదప్రముఖులు | 75 |
| గీ. | అంచితాఖ్యానములు నుపాఖ్యానము లన, గాథలవిశాలతాఖ్యాతి గలపురాణ | 76 |
| వ. | సుమంతుండును, అగ్నివర్చుండును, మిత్రాయువు, శాంశపాయనుండు, అకృత | 77 |
| క. | మునివర నే నడిగినవె, ల్లను నానతి యిచ్చితిరి సలక్షణముగ నిం | 78 |
| సీ. | సర్వజ్ఞ యీసారసభవాండమధ్యస్థి, తాశేషలోకంబులందు స్థూల | |
| | వ్రే ల్మోప నెడలేక క్రిక్కిరిసి స్వకర్మ, బంధబంధములయి పరఁగి తుదను | |
| గీ. | బుట్టి సుఖదుఃఖములు కాంచి భూరికర్మ, వశత నెప్పుడు బోవుచు వచ్చుచుండు | 79 |
| మ. | శమనాజ్ఞావశవర్తు లౌట నిజ మీజంతువ్రజంబుల్ యథా | 80 |
| చ. | అనినఁ బరాశరుండు పరమాకృతి నిట్లను దొల్లి భీష్మునిం | 81 |
| వ. | జాతిస్మరుండును విజ్ఞాసంపన్నుండును నగునమ్మునీంద్రుని బూజించి నీవడి | 82 |
| ఉ. | పంకజమిత్రసంభవుఁడు ప్రస్ఫుటపాశవిపాశహస్తుఁడై | 83 |
| చ. | అమరవరార్చితుండయిన యబ్జజుశాసన మూఁది సర్వలో | 84 |
| గీ. | బహువిధవికల్పనాసముద్భాసి యయ్యు, జగ మిదంతయుఁ బద్మలోచనుఁడె సుమ్ము | 85 |
| క. | అవనీపరిమాణువు ల, ప్పవనగతిం గానుపించుఁబవన మణఁఁగఁగా | 86 |
| చ. | అమరచరప్రపూజ్యచరణాంబురుహుం డగు నిందిరావధూ | 87 |
| చ. | అనిన భటుండు కే ల్మొగిచి యర్యమసూతికి నిట్లనం జనా | 88 |
| సీ. | నిజవర్ణధర్మనిర్ణిద్రుడై శత్రుమి, త్రులయందు సమబుద్ధి గలుగునతఁడు, | |
| గీ. | సత్యవాచాభినిరతి సౌజన్యనియతి, సతతహరిచింతనామతి సంభృతధృతి | 89 |
| వ. | మఱియును. | 90 |
| గీ. | స్ఫటికతైలశిలామలప్రభుఁడు విష్ణుఁ, డొక్కడెక్కడ దోషసమేధమాన | 91 |
| ఉత్సాహ. | అమలమతి యమత్సరాత్ముఁ డధికశాంతుఁ డతిశుభో | 92 |
| గీ. | వాసుదేవుఁడు నిజమనోవర్తియైన, పురుషుఁ డతిసౌమ్యరూపుఁడై పొలుచు జగతి | 93 |
| సీ. | మహనీయయమనియమావిధూతసకల, కల్మషయోగసంకలసహితుల | |
| గీ. | దూరమునఁ జూచి మ్రొక్కి యాత్రోవఁ జనక, తొలగి దవ్వుగఁ జనుము నీకొలఁది గాదు | 94 |
| చ. | అరిదరశార్ఙ్గనందకగదాఢ్యభుజార్గళుఁడైన యిందిరా | 95 |
| క. | పరధనము గొనుచు జంతూ, త్కరములఁ జంపుచు వృథానృతము లాడుచు ని | 96 |
| చ. | ఒరుసిరి కోర్వలేక సుజనోత్తమనింద యొనర్చుచుం ద్విజో | 97 |
| గీ. | మిత్రబాంధవపుత్రకళత్రమాతృ, పితృదుహితృభృత్యవితతిపైఁ బ్రేమ విడిచి | 98 |
| చ. | ఖలుఁడు విమార్గవర్తనుఁడు కష్టుఁడు దుష్టసమాగతుం డమం | 99 |
| క. | ఏనును నిజ్జగ మెల్లరు, మానారీరమణుఁ డనుచు మది నెన్నెడున | 100 |
| ఉత్సాహ. | కమలనయన వాసుదేవ కలుషహరణ విష్ణుదే | 101 |
| పంచచామరము. | హరే జగన్నివాస కేశవాచ్యుత శ్రియఃపతే | 102 |
| చ. | వనజదళాక్ష భక్తజనవర్గముడగ్గరఁ బోవరాదు పో | 103 |
| వ. | అని చెప్పి కళింగబ్రాహ్మణుఁడు గంగాపుత్రున కిట్లనియె. | 104 |
| క. | కమలాప్తభవుఁడు నిజభటు, నమరఁగ బోధించెఁ గౌరవాన్వయ! నా కా | 105 |
| సీ. | అని చెప్పి బ్రాహ్మణుం డరిగె మాద్రేయ! దు, స్తరసంసరణవారి దాటఁదరమె? | |
| గీ. | నన్ను నడిగినయట్టిప్రశ్నమున కిది స, దుత్తరం బవుగదా మదీయోక్త మగుచు | 106 |
| క. | అని చెప్పిన మైత్రేయుం, డనుమోదరసార్ద్రహృదయుఁడై నరు లబ్జా | 107 |
| క. | ఆరాధితుఁడగు మురదై, త్యారాతివలన నిరంతరారాధనని | 108 |
| వ. | అని యడిగిన శ్రీపరాశరుం డిట్లనియె. | 109 |
| క. | మును సగరుఁ డనెడునరపతి, యనుపమభృగువంశభవుని నౌర్వునిఁ గని యి | 110 |
| వ. | ఔర్వుండు సగరున కిట్లనియె. | 111 |
| గీ. | భౌమపదమైన నవ్వలిపదములైన, నజునిపదమైన నిర్వాణమైన నొసఁగు | 112 |
| వ. | అల్పం బధికం బను వివక్ష లేదు, ఆరాధనపరుం డేమి గోరినను నిచ్ఛానుగుణం | 113 |
| శా. | ఆరూఢప్రతిభావిశేషమున నిత్యత్వోక్తవర్ణాశ్రమా | 114 |
| గీ. | యజనముల యజ్వ యజియించు హరినె హరినె, జపిత జపియించు హింసించు జంతుహింస | |
| | కుండు హరినె యనేకభంగులఁ దరింప, సర్వభూతుండు హరి యౌట నగరభూప. | 115 |
| వ. | కావున సదాచారవంతుండై నిజవర్ణోక్తధర్మానుకారియై పురుషుఁడు జనార్దను | 116 |
| గీ. | అనృత మాడక యొరు చెడనాడఁబోక, పరుషవై శున్యవాక్యము ల్బలుకపోక | 117 |
| సీ. | పరవధూపరవిత్తపరహింస లాత్మలోఁ, దలఁపనొల్లని పుణ్యతమునిచేత | |
| గీ. | సారవర్ణ శ్రమోదార సర్వధర్మ, పథము తప్పక చరియించు భవ్యుచేత | 118 |
| వ. | అని చెప్పిన. | 119 |
| క. | సగరుం డౌర్వునిఁ గనుఁగొని, భృగువర నా కానతిమ్ము ప్రియము మనమునం | 120 |
| వ. | అని యడిగిన నౌర్వుం డిట్లనియె. | 121 |
| సీ. | అగ్రజన్ముఁడు స్నాతుఁడై నిత్యకృత్యంబు, లాచరించుచు దాన మధ్యయనము | |
| గీ. | పత్నికూటమియును జేసి పరఁగవలయు, నైహికాముష్మికంబుల నందుకొఱకు | 122 |
| సీ. | క్షత్రియప్రవరుఁ డిచ్చకు వచ్చినట్టిదా, నములు చేయుచు యజనములు పెక్కు | |
| గీ. | ధరణిఁ బ్రజ లొనరించు సత్కర్మతతులు, నంశములు తన్నుఁ జెంద దివ్యప్రభావ | 123 |
| వ. | పాశుపాల్యంబును, వాణిజ్యంబును, కృషియును వైశ్యునకు జీవికగాఁ బితా | 124 |
| గీ. | బ్రాహ్మణుఁడు క్షత్రియునివృత్తి రాజు వైశ్యవృత్తి, వైశ్యుండు శూద్రునివృత్తి నడుప | 125 |
| వ. | బ్రాహ్మణక్షత్రియులును సామర్థ్యంబు గలిగిన శూద్రవృత్తి మానవలయు. | 126 |
| సీ. | బాలత్వమునఁ గృతోపనయఁడై విప్రుండు, చదువుటకై గురుసదనవాసి | |
| గీ. | జలసమిన్ముఖ్యములు గురువులకు భక్తిఁ దెచ్చి యిచ్చుచు వేదంబు దృఢమనీష | 127 |
| వ. | ఇట్లు బ్రహ్మచర్యంబు నడిపి గార్హస్థ్యంబునకు ననుజ్ఞాతుండై గురుదక్షిణ | 128 |
| ఉ. | ధర్మమునన్ యథోక్తగతి దారపరిగ్రహ మాచరించి స | 129 |
| వ. | నివాపంబునఁ బితరులను, యజ్ఞంబున దేవతలను, నన్నంబున నతిథులను, స్వా | 130 |
| క. | బైక్షము జీవికగాఁగల, భిక్షుకులము బ్రహ్మచారిబృందమ్మును స | 131 |
| ఉ. | వేదము లభ్యసించుటకు వేమరు తీర్థము లాడఁ బుణ్యశై | 132 |
| వ. | అట్టి యతిథులకు గృహస్థుం డాస్పదంబు. అయ్యతిథుల స్వాగతంబు మధురో | 133 |
| గీ. | అతిథి యెవ్వనియింటికి నరిగి రిత్త, పోవుఁ దనపాతకములెల్లఁ బూను వాని | 134 |
| వ. | అవజ్ఞయు, దంభంబును, బరితాపోపఘాతంబులును, బారుష్యంబును నతిథుల | 135 |
| క. | తనకు వయఃపరిణతిగాఁ, దనయులకడ నిలువనైనఁ దనయనుగతినై | 136 |
| వ. | వనంబున నిల్చి, కేశశ్మశ్రుజటాధరుండును, భూమిశాయియు, మననశీలుం | 137 |
| క. | నాలుగవయాశ్రమము భూ, పాలక యెఱిఁగింతు వినుము బ్రాహ్మణుఁడు విని | 138 |
| వ. | పుత్రమిత్రకళత్రాదులపై స్నేహంబు విడిచి త్రైవర్గికంబులగు సర్వారంభంబులు | |
| | పురంబున నిలుచుచుఁ బ్రీతిద్వేషంబులు లేక యింటివారు భుజియించి | 139 |
| క. | ఔర్వుని నతులప్రతిభా, శర్వుని నీక్షించి పలికె సగరుఁడు కరుణా | 140 |
| ఉ. | హత్తి యొనర్చు పూరుషున కారయఁ గృత్యములైన నిత్యనై | 141 |
| వ. | అనిన నౌర్వుం డిట్లనియె. పుత్రుండు పుట్టిన నభ్యుదయాత్మకంబైన శ్రాద్ధంబు | 142 |
| గీ. | వలయుభంగి నుత్సవము చెల్లఁగా దేవ, నామమైన మనుజనామమైన | 143 |
| వ. | బ్రాహ్మణ, క్షత్రియ, వైశ్య, శూద్రులకుఁ గ్రామంబున శర్మ, వర్మ, గుప్త, | 144 |
| సీ. | సరవి ననంతరసంస్కారసంస్కృతుఁ, డై గురుగేహంబునందు విహిత | |
| గీ. | డై ముముక్షుత్వమున సత్క్రియాకలాప, మాచరింపంగవలయు బ్రాహ్మణుఁడు వేద | 145 |
| వ. | గార్హస్థ్యంబు గావలసి ననేకగుణవర్ష యైనకన్యకను దాను ద్రిగుణవర్షుండై పరి | 146 |
| సీ. | అతికేశియు నకేశి యధికాంగి కృష్టాంగి, పింగళన్యూనాంగి యంగహీన | |
| గీ. | చిత్రదంత మషీవర్ణ శ్వేతవర్ణ, కూపగండ సమున్నతగుల్భరోమ | 147 |
| వ. | మాతృపక్షంబునఁ బంచమియుఁ బితృపక్షంబుస సప్తమియు నైనకన్యకను | 148 |
| గీ. | మౌనినాథ! సదాచార మానతిమ్ము, కరుణతో నాకు శ్రవణేచ్ఛ గడలుకొనియెఁ | 149 |
| వ. | అనిన నౌర్వుం డిట్లనియె. | 150 |
| మ. | జననాథోత్తమ చెప్పెద న్విను సదాచారంబు నిత్యంబు స | 151 |
| గీ. | రాజ! విను ధర్మపీడాకరంబులైన, యర్థమును గామమును మాను టర్హ మగును | 152 |
| వ. | కాల్యంబున న్లేచి తననివాసంబునకు నైరృతిభాగంబున నంపకోల వాఱినంత | 153 |
| క. | తననీడఁ దరువునీడన్, విను గోరవివహ్నివాతవిప్రగురువులం | 154 |
| గీ. | పైరులో దుక్కిలో మందపట్టునందు, తెరువులో నీటిలో నదీతీర్థములను | 155 |
| వ. | దివాభాగంబున నుత్తరాభిముఖుండును, నిశాభాగంబున దక్షిణాభిముఖుండును | 156 |
| గీ. | ధరణి తృణమునఁ గప్పి మస్తకము కప్పి, తడవు చేయక నిట్టూర్పు లడరనీక | 157 |
| వ. | పుట్టమన్ను, నెలుకమన్ను, నింటిలోనిమన్ను, శౌచశేషం బైనమన్ను, గోడపూఁత | 158 |
| గీ. | తనకులాచారధర్మంబు తప్పకుండ, నర్థ మార్జించి యజయించు టర్హవిధము | 159 |
| వ. | నదీతటాకజలంబుల, దేవఖాతజలంబుల, గిరిప్రస్రవణజలంబుల, గూపోద్ధృత | 160 |
| క. | ఆచమనము చేసి విశు, ద్ధాచార్యుండైన మనుజుఁ డర్యమునకు గా | 161 |
| శ్లో॥ | నమో వివస్వతే బ్రహ్మభాస్వతే విష్ణుతేజసే। | 162 |
| వ. | అను మంత్రం బుచ్చరించుచు సూర్యార్ఘ్యం బీయవలయు. | 163 |
| గీ. | అగ్నికార్యంబు దీర్చి యనంతరంబ, యభిమతసురార్చనము చేయు టర్హవిధము | 164 |
| వ. | బ్రహ్మకుఁ, బ్రజాపతికి, గృహ్యదేవతలకుఁ, గశ్యపునకుఁ, ననుమతికి వేల్చిన | 165 |
| సీ. | అజ్ఞాతకులనాము నన్యదేశాగతు, శ్రమజలాసారసంఛన్నవక్త్రు | |
| గీ. | నతిథి గని మ్రొక్కి సంతోషితాత్ముఁ డగుచుఁ, దోడుకొని వచ్చి లోన నిర్దుష్టశాస్త్ర | 166 |
| వ. | అతిథి బూజింపక భుజించెనేని యధోలోకంబులం బడు. భోజనానంతరంబ | 167 |
| క. | మనమున హిరణ్యగర్భుం, డని తలఁచుచు నతిథుల కెలమి నన్నం బిడఁగాఁ | 168 |
| వ. | పిత్రర్థంబు తద్దేశ్యుండును, విదితాచారసంభూతియుఁ, బాంచయజ్ఞకుండును | |
| | వారును నతిథు లనంబరుఁగుదురు. వీరిం జుచి గృహస్థుండు పాపవిముక్తుండగు. | 169 |
| శ్లో॥ | అతిథిర్యస్యభగ్నాశో గృహాత్ప్రతి నివర్తతే। | 170 |
| క. | ధాతృప్రజాపతీంద్రా, బ్జాతసుహృద్వసుగణాగ్నిసంఘ మతిథియం | 171 |
| క. | కాన నతిథిపూజ కర్తవ్యకర్మ మ, య్యతిథి కిడక కుడుచునట్టికడుపు | 172 |
| వ. | తదనంతరంబ సువాసినీ, దుఃఖవతీ, గర్భిణీ, వృద్ధ, బాలకులకు సంస్కృతాన్నం | 173 |
| గీ. | జలము లాడక కుడుచుట మలము తినుట, యజపుఁడై తింట పూయరక్తాశి యగుట | 174 |
| క. | ఎవ్వరికి నిడక తనమది, నివ్వటిలిన లోభవశత నింద్యచరితుఁడై | 175 |
| వ. | గృహస్థుడు శాస్త్రోక్తంబుగా భుజించిన భవబంధంబులు తొలంగు. ఇహంబున | 176 |
| ఉ. | స్నానము చేసి శుద్ధవసనంబులు గట్టి సురర్షిపత్రనూ | 177 |
| సీ. | పుణ్యచందనమాల్యములు దాల్చి వస్త్రద్వ, యంబుతో నార్ద్రపాణ్యంఘ్రి యగుచు | |
| గీ. | చేసి ప్రాణాహుతులు వేల్చి చెలఁగుమదిని, మౌనియై గృహమేధి సమ్మతి భుజించు | 178 |
| వ. | మంత్రాభిమంత్రితంబులను, ఫలమూలంబులును, శుష్కశాకంబులును, హారి | 179 |
| క. | మునుపు మధురములు రుచిగొని, వెనుకన్ లవణములు దానివెనుకం గటుతి | 180 |
| వ. | మొదట ద్రవంబులును, మధ్యంబునఁ గఠినాశనంబులును, నంతంబున ద్రవం | 181 |
| క. | ఆదృతి సచ్ఛాస్త్రాదివి, నోదంబుల దినము నడిపి నుతగతి సంధ్యా | 182 |
| వ. | దినాంతసంధ్య సూర్యదర్శనంబు చేయుచు బ్రాఁతస్సంధ్య నక్షత్రంబులు | 183 |
| ఉ. | భానుఁడు గ్రుంకువేళలఁ బ్రభాయుతుఁడై యుదయించువేళలన్ | 184 |
| వ. | కావున నర్కుం డుదయింపకమున్న లేచి పూర్వసంధ్యయు, నిదురింపక | 185 |
| గీ. | మగుడఁ బాకంబు సేయించి మాపు ధర్మ, పత్నియును దాను రేపంటిపగిది వైశ్వ | 186 |
| క. | రేపటియతిథికిబలెనే, మాపటియతిథికిని బూజ మహిమ నొనర్పన్ | 187 |
| వ. | కావున మాపటియతిథిని యథాశక్తి నన్నపానాదు లొసంగి శయ్యాదికం | 188 |
| గీ. | తెగక కొంగోడు వోక శ్శిలత లేక, మలినదశ లేక జంతుసామగ్రి లేక | 189 |
| క. | తెలియఁగఁ దూరుపుదక్షిణ, ములలో నొకవంక నేమమునఁ దలగడ మే | 190 |
| సీ. | ఋతుకాలమునఁ దనసతి శుభక్షణంబున, యుగ్మరాత్రులఁ బొందు టుచితకృత్య | |
| గీ. | పూని యనురాగసహితుఁడై పూరుషుండు, చెలువు మీఱ వ్యవాయంబు సలుపవలయు | 191 |
| వ. | చతుర్దశియు, నష్టమియు, నమానాస్యయు, బూర్ణిమయు, సూర్యసంక్రమ | 192 |
| గీ. | అవనినాథ! యయోనియం దన్యయోని, యందు గురుదేవవిప్రులయగ్రమునను | 193 |
| వ | పర్వంబుల రతి చేసిన దారిద్ర్యంబును, దివాభాగంబుల నాపదలును, జలాశ్ర | 194 |
| మ. | పరదారాభిగమంబు నెమ్మదిఁ దలంపన్ బాపమౌ నన్నచో | 195 |
| గీ. | సార్వభౌమ యథోక్తదోషములు లేని, యాత్మసతుల సకామల ననృతువేళ | 196 |
| వ. | అని చెప్పి మఱియు నిట్లనియె. | 197 |
| సీ. | దేవగోబ్రాహ్మణాతిథిసిద్ధవృద్ధగు, ర్వర్చన యుభయసంధ్యాభివంద | |
| గీ. | యనృత మల్పతరంబైన నాడఁబోక కల్లగూడిన ప్రియమైన నొల్లక పరు | 198 |
| చ. | పలుమరు నన్యకాంత వెడుపల్కులు పల్కక యేటియొడ్డునీ | 199 |
| క. | ఒక్కఁడు మార్గము నడుచుట, చక్కనిపని గాదు వేగజలవాహములన్ | 200 |
| గీ. | చెట్టుకొనకొమ్మ కెక్కక చిచ్చు దగిలి, మండుసదనంబుఁ జొరక యెండొండ పళ్లు | 201 |
| క. | పలునిట్టూర్పులు పుచ్చక, కలకలవడి నగక ద్రుతముగాఁ బాఱునదీ | 202 |
| వ. | శ్మశ్రుకేశంబులు కొఱుకక లోష్టంబు ద్రుంచక యపవిత్రుఁడై ప్రశస్తజ్యోతి | 203 |
| గీ. | భూమినాథ చతుష్పథంబును స్మశాన, కాననము చైత్యవృక్షంబు కాని దుష్ట | 204 |
| సీ. | భూమీసురులనీడ పూజ్యులనీడ దీ, పమునీడ దాఁటుట బాగుగాదు | |
| గీ. | తడవు నిద్రితుఁ డవుటయుఁ దడవు మేలు, కొనుటయుఁ దడవు గూర్చిుంటయును దఱచుగ | 206 |
| క. | ముంగిట నడుగులు గడుగుట, యెంగిలి పోయుటయుఁ గాదు హితమతితో స | 207 |
| వ. | నిరంతరశయ్యాసేవ వలదు. కే, శాస్థి, కంటకా, మేధ్య, బలి, భస్మ, తుషస్నా | 208 |
| సీ. | దుర్వృత్తుఁ గదిసిన దోషంబు వాటిల్లు, సజ్జనసంగతి క్షణము చాలు | |
| గీ. | ధనసమార్జనకార్యంబు తడవరాదు, జలకమాడెడివేళల స్నానశాటి | 209 |
| వ. | కేశంబులు విదల్పక, నిలుచుండి వార్వక, కాలుమీఁద కాలు సేర్పక, పూజ్యుల | 210 |
| గీ. | అదన హితమిత్రుతోడ వశ్యాత్ముఁ డౌచుఁ, బ్రియములాడినయతఁడు సంప్రీతితోడఁ | 211 |
| క. | మతియును లజ్జయు క్షమయును, నతులవినయగతియు నీతియాస్తికతయు నూ | 212 |
| వ. | మఱియును నకాలగర్జికాదులయందును, బర్వాశౌచకాదులను, నుపరా | 213 |
| గీ. | ఎవ్వఁడేని దోషహేతువులగు వాని, నెల్ల విడుచు వశ్యహృదయుఁ డగుచు | 214 |
| వ. | పాపిష్ఠుఁడైన పురుషునియెడనైనఁ బ్రియంబు వలుకుచు నంతఃకరణశుద్దుండగు | 215 |
| గీ. | ఇన్ని చెప్పనేల భూమీశతిలక, యఖిలభూతోపకారకం బగుచు నిహము | 216 |
| వ. | అని చెప్పి మఱియు నిట్లనియె. | 217 |
| క. | సూనుఁడు పుట్టిన గృహపతి, దానస్నానములు వలయుఁ దండ్రికి నంతన్ | 218 |
| వ. | అభ్యుదయార్థంబు శ్రాద్ధంబు చేయవలయు. యుగ్మంబులుగా దేవపితల | 219 |
| క. | మృతుఁడైనఁ బ్రేతదేహం, బతులశుభస్నానచందనామోదసుమ | 220 |
| వ. | పురబాహ్యమునకుం గొనిపోయి యగ్నిసంస్కారంబు చేసి సచేలస్నానంబు | |
| | సమేతంబులుగాఁ జెప్పి జలాంజలి నీయవలయు. అంత గోవులు ప్రవేశించువేళ | 221 |
| గీ. | అస్థిసంచయనము చేసినంతనుండి, యవనినాథ సపిండుల నంటవచ్చు | 222 |
| వ. | సంచయనంబు చేసినవెనుక సమానోదకులకు, సపిండులకు స్త్రీసమాగమంబు | 223 |
| గీ. | భూపవర్య యయుగ్మంబులుగ విప్ర, వరుల భుజియింపఁజేయఁగావలయు శ్రద్ధ | 224 |
| వ. | ఇట్లు యథోక్తంబు శ్రాద్ధంబు చేసి సపిండీకరణంబు చేసి ప్రేతత్వంబు మాన్చి | 225 |
| చ. | జలజభవేంద్రరుద్రవసుసారసమిత్రహుతాశనానిలం | 226 |
| వ. | ప్రతిమాసంబున నమావాస్యయందును శ్రాద్ధంబు చేయవలయు. ఇంకఁ గామ్యు | 227 |
| గీ. | సార్వభౌమ! యమావాస్య స్వాతితోడ, మైత్రితోడ విశాఖతోఁ జిత్రలీలఁ | 228 |
| చ. | పొలుపగు కృష్ణపంచదశిఁ బుష్యపునర్వసు రౌద్రతారలం | 229 |
| గీ. | వరుణతారతోడ వాసవతారతోఁ, బూర్వభద్రతోడఁ బొసఁగఁ గూడి | 230 |
| వ. | ఈతొమ్మిదినక్షత్రంబులతోఁ గూడిన యమావాస్యయందు శ్రాద్ధంబు చేసినఁ | 231 |
| చ. | ఘనపితృభక్తి వైభవము గల్గు నిలాసుతుఁడౌ పురూరవుం | 232 |
| వ. | భాద్రపదమాసంబునఁ గృష్ణపక్షత్రయోదశియందును, మాఘమాసం | 233 |
| గీ. | మనుజనాథ వినుము మాఘంబునం దమా, వాస్యఁ గూడెనేని వరుణతార | 234 |
| వ. | అమ్మాఘామావాస్యయును, సూర్యగ్రహణకాలంబును ధనిష్ఠతోఁ గూడిన | 235 |
| చ. | అనుపమ మాఘమాసమున నర్థి సమాతిథియందుఁ దోయ మై | |
| | చనుపమకౌతుకంబున మహాధ్వనిఁ బాడుచు నుండు నుత్సవం | 236 |
| వ. | విశుద్ధంబులగు చిత్తంబులును, విత్తంబును, గాలంబును, విధియును, బాత్రం | 237 |
| క. | మాకులమున నొక్కరుఁ డ, స్తోకమతి ప్రతిభుఁడైన సుగుణుఁడు పుట్టున్ | 238 |
| గీ. | వెలయు విభవంబుకొలఁది పృథ్వీసురులకు, మమ్ముఁ దలఁచి సమస్తభోగమ్ములు వసు | 239 |
| వ. | భక్తినమ్రుఁడై కాలంబున యథాశక్తి విప్రశ్రేష్ఠులకు నన్నంబు భుజింపం | 240 |
| గీ. | అధిప శ్రాద్ధభోజనార్హవిప్రోత్తమ, తతులఁ దేటపఱుతుఁ దద్విధంబు | 241 |
| వ. | త్రిణాచికేతుండును, ద్రిమధువును, ద్రిసుపర్ణుండును, షడంగవేత్తయు, శ్రోత్రి | 242 |
| సీ. | వినుము మిత్రద్రోహియును కుసఖియు శ్యాన, దంతుండు భృతకవేదప్రయోక్త | |
| | సోమవిక్రేతలు శ్రుతిమానునాతండు, తల్లిదండ్రులఁ బ్రోవనొల్లనతఁడు | |
| గీ. | కన్యకాదూషయితయు రోగస్థితుండు, దేవలకుఁడాది గల్గు భూదేవతలను | 243 |
| | శ్రాద్ధంబునకుఁ దొలునాఁడ పితృదేవతార్థంబు శ్రోత్రియాదుల నిమంత్రింప | 244 |
| గీ. | ధరణినాయక విష్టరార్థంబు దర్భ, సమితి యిడి పూజ చేసి శాస్త్రవిధి నర్ఘ్య | 245 |
| వ. | తదనంతరంబ దేవతల నిట్లు పూజింపవలయు. తిలాంబువులు పితరులకు, యవాం | 246 |
| క. | క్షితివర యక్కాలంబున, నతిథి యటకు నన్నకాంక్షియై వచ్చిన స | 247 |
| వ. | అతిథిని గడపిపుచ్చిన శ్రాద్ధంబు నిష్ఫలంబగు. అనంతరంబ విప్రులచేత ననుజ్ఞా | 248 |
| మ. | హరి యజ్ఞేశ్వరుఁ డప్రమేయుఁడు సదా హవ్యంబు కవ్యంబు ని | 249 |
| వ. | తదనంతరంబు విధానోక్తంబుగా వికిరంబు చేసి యుచ్ఛిష్టసన్నిధి పిండప్రదా | 250 |
| గీ. | జనవరేణ్య వినుము శ్రాద్ధకర్మమునకు, మూఁడు కడుపవిత్రములు దలంప | 251 |
| వ. | రజతదానకీర్తనంబులును, రజతదర్శనంబును, ననునివి పవిత్రములు. క్రోధం | 252 |
| క. | క్షితినాయక విను సోముఁడు, పితలకు నాధార మవనిఁ బెంపగుయోగం | 253 |
| వ. | అట్టి యోగీంద్రుండు శ్రాద్ధంబునకుఁ బ్రశస్తంబు. శ్రద్ధానియుక్తుండైన | 254 |
| గీ. | మనుజనాథ హవిష్యంబుమత్స్యశశక, నకులమాంసంబులును ఛాగలకవరాహ | 255 |
| వ. | మేషమాంసంబును మాసతృప్తికరంబు, ఖడ్గమాంసంబును, కాలశాకంబును, | |
| | అణువులు, మసూరంబులును మానవలయు. అలాబువును, గ్రుంజనంబును, | 256 |
| చ. | జనవర యొంటిడెక్కగల జంతువు లిచ్చినపాలు గొఱ్ఱెపా | 257 |
| క. | అపవిద్ధుఁడు పాషండుఁడు, శ్వపచుఁడు రోగాతురుండు చండుఁడు నగ్నుం | 258 |
| వ. | (వీరు) చూచినను రజస్వలలు చూచినను కుక్కటవానరగ్రామసూకరం | 259 |
| గీ. | మాకులంబున నొకఁడు సన్మార్గశీలుఁ, డుదయమై గయ కేగి యం దొనరఁ బిండ | 260 |
| ఉ. | అనిన వేడ్క మాకులమునందు జనించినవాఁడు శ్రద్ధతో | 261 |
| గీ. | గౌరియగు కన్య విప్రపుంగవున కర్థి, దాన మిచ్చిన నల్లనిదాని వృషభ | 262 |
| వ. | ఇవ్విధంబున నౌర్వుండు సగరునకు సదాచారంబు చెప్పె. ఇవ్విధంబున నడి | 263 |
| చ. | మునివర నగ్నుఁ డెవ్వఁడు విమూఢత నేపని చేయ నగ్నుఁడౌ | |
| | క్ష నెరయ నాపయి న్నిలిపి సర్వము దెల్పు మటన్న నప్పు డా | 264 |
| గీ. | సన్మునీశ్వర ఋగ్యజుస్సామవేద, ములు త్రయీసంజ్ఞ వెలయు మర్త్యులకు నదియె | 265 |
| వ. | సర్వవర్ణంబులకును సంవరణంబు వేదత్రయంబు. అట్టి వేదత్రయంబు విడి | 266 |
| సీ. | ధన్యవర్తనుఁడు మందాకినీసుతుఁడు నీ, వడిగినయట్ల త న్నడుగుటయును | |
| గీ. | లైనయసురులు బలియులై యాక్రమింప, సురలు నిర్జితులై పరిస్ఫురణ మాలి | 267 |
| వ. | తపంబు చేసి తటంబున. | 268 |
| లయగ్రాహి. | మెండుకొని రక్కసులు భండనమునం బొడువ దండి చెడి యోడి చని నిండుమతితో నా | 269 |
| గీ. | విశ్వలోకేశ్వరుండైన విశ్వదేవు, నవ్యకమలాక్షు నారాధనంబు చేయఁ | 270 |
| క. | నెట్టుకొని భూతజాలము, పుట్టున్ లయ మందు నేప్రభునియందు మదిన్ | 271 |
| ఉ. | ఐనను దైత్యబాధఁ బరమార్తి మునింగినవారమై నినున్ | 272 |
| ఉ. | భూమి జలంబు వాయువు నభోజ్వలనంబులు నీవ శబ్దము | |
| | ద్ధామతరప్రధానమును దత్పరుఁడౌ పురుషుండ వీవ ల | 273 |
| గీ. | అఖిలభూతాత్మ యేకమై యలరు నీదు, వపువె మూర్త మమూర్తంబున పరిమితము | 274 |
| క. | చతురాననత్వమున నూ, ర్జితగతి జగములు సృజించి సృష్టికరణకృ | 275 |
| క. | మరుదగ్నిశక్రశశిదిన, కరవసురుద్రాదిదేవగణరూపుఁడవై | 276 |
| క | శమదమవర్జిత మజ్ఞా, నమయము దంభాత్మకంబు నయహీనము దు | 277 |
| గీ. | నాతివిజ్ఞానమయమును నాతినష్ట, తేజమునునైన తావకోద్దీప్తయక్ష | 278 |
| క. | పరికింపఁ గ్రౌర్యమాయా, భరితంబై యసిత మగుచుఁ బరఁగిన నీభీ | 279 |
| క. | సురలోకప్రాపకమై, నిరతము సత్పురుషమాననీయంబై భా | 280 |
| సీ. | గగనయానమున సంగము గల్గి చెన్నొందు, సిద్ధాత్ము నినుఁ గొల్తు మిద్ధభక్తిఁ | |
| గీ. | నిఖిలజగముల భక్షించి నృత్యమాడు, ఘోరరుద్రాత్మకుని నిన్నుఁ గొల్తు మెపుడు | 281 |
| క. | పదునెనిమిది పదివధములు మొదలఁ గలుగు తామసమును మూఢతలోనన్ | 282 |
| గీ. | సకలయజ్ఞాంగభూతమై షడ్విధమయి, ముఖ్యమై సిద్ధికరమయి మొనయువృక్ష | 283 |
| క. | సర్వాత్మ సర్వకారణ, సర్వగుణాధార గుణవిసర్జిత కరుణా | 284 |
| వ. | దేవా! తిర్యఙ్మనుష్యదేవాదిరూపకుండవును, వ్యోమాదిభూతమయుండ | 285 |
| మ. | కరుణాశస్తుఁడు శంఖచక్రయుగరంగద్దీర్ఘహస్తుండు శ్రీ | 286 |
| వ. | ఇట్లు సాక్షాత్కరించిన సంభ్రమాకులచిత్తులై ప్రణిపాతపురస్సరంబుగా బృం | 287 |
| క. | కరుణించి ప్రసన్నుఁడవై, శరణార్థుల మమ్ముఁ గావు సమదనిశాటో | 288 |
| సీ. | యాగభాగాదు లఱ్ఱదిమి భక్షించిరి, చేసాప నింతైనఁ జిదుమలేక | |
| గీ. | కెరలి యచ్చరపడఁతులఁ జెఱలు పట్టి, రదిమి స్వారాజ్య మాక్రమించిరి విధాత | 289 |
| క. | భవదీయాంశజులము మే, మవిరళదివ్యప్రభావ యైన యవిద్యా | 290 |
| వ. | సర్వగోధర్మాభిరతులును, దేవమార్గానుసారులును, దపోవృతులును నగుటం | 291 |
| సీ. | విబుధవర్గములార వినుఁడు మాయామోహుఁ డితఁడు దానవుల మోహింపఁజేయఁ | |
| గీ. | మట్లు గావున నితఁడె మీయర్థమెల్లఁ జేయఁగలఁడు భయం బేల శీఘ్ర మరుగుఁ | 292 |
| వ. | మాయామోహుండును నమ్మహాసురు లున్నకడకుం జనియె. తత్ప్రకారంబు | 293 |
| శా. | మాయామోహుఁడు వోయి కన్గొనియె శుంభద్వీచి మన్నర్మదా | 294 |
| వ. | ఇట్లు కాంచి దిగంబరుండును, మండుండును, బర్హిపత్రధరుండును నై దైత్యు | 295 |
| గీ. | దైత్యపతులార యేమియర్థంబు కోరి, తపము చేసెద రైహికార్థంబొ గాక | 296 |
| క. | పరలోకఫలము చిత్తాం, బురుహంబులఁ దలఁచి తపము పూనితిమి గుణా | 297 |
| చ. | వినుఁడు విముక్తి గోరినఁ బ్రవీణత మద్వచనేరితార్థముల్ | 298 |
| వ | ఇది ధర్మం బిది యధర్మం బిది సాధు విది యసాధువు. ఇది ముక్తి యొసంగు నిది | 299 |
| క. | ధర్మపరు లౌచు వైదికకర్మాచరణప్రవణవికాసితతనులై | 300 |
| క. | కాషాయధారియై సం, భాషానిపుణత్వ మమర మాయామోహుం | 301 |
| క. | దనుజవరులార మీ రి, ట్లొనరించిన పనికి స్వర్గమో మోక్షంబో | 302 |
| క. | జ్ఞానంబు కారణము వి, జ్ఞానమయవిశేష మనుచు సకలవిబుధులున్ | 303 |
| వ. | వినుం డిజ్జగం బనాధారంబై భ్రాంతిజ్ఞానార్థతత్పరంబై రాగాదిదుష్టంబై భవ | 304 |
| శా. | కార్యం బంచు నకార్య మంచు నిట వక్కాణింపఁగా నేల మీ | 305 |
| గీ. | చిత్తగించిన వెల్ల భక్షింపవలయు, క్షణికతను విది చిత్తంబు కట్టఁదగునె | 306 |
| వ. | ఇవ్విధంబు తెలియుండు మద్వచనంబులు చేయుండనుచు ననేకహేతుదృష్టాం | 307 |
| సీ. | పలుసంతమాటల పాఁతజోలిభళీర, సడిపడ్డ యీవట్టిచదువు లేల | |
| గీ. | డంబు లివి యేల పరమధర్మం బహింస, యనుచు వేదద్విజామరయజ్ఞతతుల | 308 |
| వ. | మఱియు నమ్మాయామోహుండు. | 309 |
| క. | జగతి నహింసయె పరమం, బగు ధర్మ మధర్మ మనుచుఁ బాటింపంగాఁ | 310 |
| మ. | క్రతువుల్ పెక్కులు చేసి దేవుఁడయి స్వర్ణం బేలు నౌరా శచీ | |
| | వితథంబైన హవిఃకదంబకము భావింపం ఫలావాప్తి యీఁ | 311 |
| క. | అనయము క్రతువున మృతి బొం, దిన పశువు దివంబు గనుట నిజమే యట్లై | 312 |
| చ. | ఒకరు భుజింప నన్యులకు నొందదుగా పరితృప్తి శ్రాద్ధముల్ | 313 |
| వ. | ఈయంతయుం జన శ్రద్ధేయముగాఁ దలంచి యుపేక్షింపవలయు. ఆప్తవాదంబు లా | 314 |
| క. | హరిహయరథభటకోటి, స్ఫురణము మిన్నందఁ గదలి పోర మహాసం | 315 |
| వ. | ఇట్లు పోరి దేవగణంబులచేత నిహతులైరి. మైత్రేయా! వేదోదితంబైన | 316 |
| క. | మాయామోహోదితమగు, మాయామార్గమున నడుచు మనుజుఁడు నగ్నుం | 317 |
| వ. | బ్రహ్మచారి, గృహస్థ, వానప్రస్థ, పరివ్రాట్సంజ్ఞలుగల యాశ్రమంబులు | |
| | చ్ఛదసంభాషణానుప్రశ్నంబులచేతఁ గలిసి వర్తించిన యతండు తత్తుల్య | 318 |
| క. | దేవతలఁ బితరులను భూ, తావళి నతిథివ్రజంబు నర్చింపక వాం | 319 |
| వ. | నాలుగువర్ణంబులవారును స్వధర్మవిముఖులై హీనధర్మంబుల నడిచిన నగ్ను | 320 |
| సీ. | సకలధర్మజ్ఞుండు శతధన్వుఁడనురాజు, కలఁడు లోకైకవిఖ్యాతయశుఁడు | |
| గీ. | మాసి నుపవాస ముండి నేమమున గంగ, తోయములఁ దీర్థ మాడి సంతుష్టహృదయు | 321 |
| ఉ. | వచ్చినవానితో నవినివల్లభుఁ డల్లన మాటలాడెఁ గ | 322 |
| వ. | ఇట్లు నిజపట్టణంబునకు వచ్చి యథాన్యాయంబుగాఁ బుండరీకాక్షు నక్షీణ | 323 |
| క. | తనతండ్రి పెండ్లి యాడఁగఁ, దనకుఁ బరిణయంబు చేయఁదలఁచిన నపు డ | 324 |
| శా. | ఆకన్యామణి యాత్మయోగభవదివ్యజ్ఞానదృష్టిన్ ధరి | |
| | చాకారంబగు కుక్కపుట్టువున దుఃఖాక్రాంతుఁడై యుండఁగా | 325 |
| వ. | అచ్చటికిం బోయి తదవస్థుండై యున్న పతిం జూచి దుఃఖించి యచ్చంచలాక్షి | 326 |
| క. | ధర్మైకపరాయణుఁడవు, నిర్మలుఁడవు విష్ణుభక్తినిరతుండవు స | 327 |
| గీ. | అరయ కుపవాసకాలంబునందుఁ దొల్లి, యధికపాషండుతో మాటలాడునట్టి | 328 |
| వ. | అని యివ్విధంబున. | 329 |
| మ. | లలనారత్నము తన్నుఁ జూచి మృదుసల్లాపంబు గావింప వీ | 330 |
| వ. | అప్పతివ్రతాతిలకంబును సంవత్సరద్వయంబునకు నగ్గిరికిం బోయి, సృగా | 331 |
| సీ. | రాజేంద్ర! మఱచితివే జను లెఱుఁగఁగా, శునకమై నీవున్నచోటి కేను | |
| గీ. | దొఱఁగి వృకమయి జన్మింప నెఱిఁగి సాధ్వి, వనమునకు నేగి తోడేటితనము దాల్చి | 332 |
| క. | మును పాషండునితోఁ జ, య్యన వ్రతదివసమున మాటలాడినకతనన్ | 333 |
| క. | అని తలఁపించిన నపు డ, య్యనఘుఁడు వృకతనువు విడిచి యటవి జనించెన్ | 334 |
| ఉత్సాహ. | కామినీలలామ పల్కెఁ గాకిఁ గూడి యక్కటా | 335 |
| వ. | పాషండసల్లాపదోషంబున శునక, సృగాల, వృక, గృధ్రజన్మంబు లెత్తి | 336 |
| గీ. | కాకతనువు విడిచి గ్రక్కున కొంగయై, యున్నవిభునికడకు నొయ్యఁ జేరి | 337 |
| చ. | విభుఁడు మయూరజన్మము, నవీనత నెత్తు టెఱింగి యప్పు డ | 338 |
| వ. | అక్కాలంబున జనకభూపాలుండు వాజిమేధమహాక్రతువు చేసి తద్దీక్షాం | 339 |
| ఉ. | మానిని తండ్రితోడ ననుమానము మాని మదీయపాణిపీ | 340 |
| గీ. | ముదముతోడ స్వయంవరమునకు రాజ, పుత్రు లేతేర నందులోఁ బూవుఁబోఁడి | 341 |
| వ. | అక్కాంతారత్నంబుతో నారాజనందనుండు బహుభోగంబు లనుభవించి | |
| | సంగ్రామంబులో నక్షీణవిపక్షప్రక్ష్వేడనక్షతవక్షఃస్థలుండై దివంబునకుం | 342 |
| సీ. | పాషండసల్లాపదోషంబు నశ్వమే, ధావబృథస్నానజాతిమహిమ | | |
| గీ. | గూడి పాషండుతో మాటలాడఁజనదు, మౌనివర యొక్కనెల క్రియల్ మాను నెవ్వఁ | 343 |
| వ. | పాషండులను, వికర్మస్థులను, బిడాలవ్రతికులను, శఠులను, హైతుకులను, | 344 |
| చ. | కలగొనుజ్ఞాన మేమియును గానక మౌఢ్యమున న్వృథాజటల్ | 345 |
| వ. | అని చెప్పుటయు. | 346 |
| ఉ. | నీలక్ష్మాధరవాస వాసరకరోన్నిద్రారివహ్నిచ్ఛటా | 347 |
| క. | మంక్షుగసంసృతిసింధుమి, మంక్షూద్ధరణైకదీక్ష మహితపిపాసా | 348 |
| తోటకము. | నిజభక్తమహత్త్వవినిర్దళితా, ప్రజహత్సుమహత్తరపాపతతీ | |
| గద్య. | ఇది శ్రీమత్సుభద్రాకరుణాకటాక్షవీక్షాలబ్ధకవిత్వతత్వపవిత్ర వేంకటా | |
- ↑ సూతిపోష్ట — 'వృషలీసూతిపోష్ట' అని యుండనగును. శూద్రాపత్యపోషకుఁడని యర్థము.