రాజశేఖరవిలాసము/తృతీయాశ్వాసము
| | ధనపతివరమిత్రా దానసంస్తోత్రపాత్రా | |
గద్య. ఇది శ్రీమత్కుక్కుటేశ్వరవరప్రసాదలబ్ధకవితాసామ్రాజ్యధురం
ధర కౌండిన్యసగోత్రపవిత్ర కూచిమంచి గంగనామాత్య పుత్ర బుధ
జనవిధేయ తిమ్మయ నామధేయ ప్రణీతంబైన రాజశేఖర
విలాసంబను కావ్యంబునందు ద్వితీయాశ్వాసము.
రాజశేఖరవిలాసము
తృతీయాశ్వాసము
| | శ్రీమత్కామితజన సుర | భూమీరుహభుజగవరవిభూషణ సుగుణ | |
| వ. | అవధరింపుము నైమిశారణ్యమహర్షులకు నిఖిలపురాణవ్యాఖ్యానవిఖ్యాతుండ | |
| చ. | ఎదురుగ నేగి యాగురుజనేశ్వరుఁ గాంచి నమస్కరించి స | |
| క. | నెఱిఁగక్షపాలయంద | త్యురుగాంతులఁ దనరుభూతి యొక్కింత కరాం | |
| ఉ. | పావనమయ్యె మద్గృహము పక్వములయ్యెఁ దపోవిశేషము | |
| క. | గురులింగ మిమ్ముఁ గన్గొని | పరితోషము నొంది మది శుభస్థితిఁ దనరెం | |
| సీ. | ఎందుండి యిచటకు నేగుదెంచితి రిట్లు మునిచంద్ర! సౌందర్యమూర్తి దనర | |
| సీ. | జననిగర్భంబున జనియించినట్టి తత్ఫలమెల్లఁ దెల్పెద నలర వినుఁడు | |
| క. | మానినులఁ దవిలియున్నను | మానుగ నిహపరము లొదవు మనుజుల కెల్లన్ | |
| సీ. | సరవి ముత్త్రోవద్రిమ్మరిఁ దలనిడుకొన్న కరిదైత్యమధనుండు కామి గాఁడె? | |
| గీ. | అదియునుంగాక కామశాస్త్రాళియందుఁ గామి గావచ్చునని పల్కుకతన నిట్లు | |
| క. | భోగింతు నెల్లవేళల | బాగొప్పెడు కామశాస్త్రపద్ధతి వెలయన్ | |
| చ. | రమణికుచద్వయం బొగి నురమ్మున నానుక మోము మోముపైఁ | |
| క. | అని సెలవులఁ బాఱఁగఁ జ | య్యన నవ్వుచుఁ బల్కు జంగమాధిపు నొరయం | |
| సీ. | జననాథ! మారాక చందమంతయు నీకు విను మెఱిఁగింతు సవిస్తరముగ | |
| చ | విను గురునాథ! నిక్కమగువిన్నప మొక్కటి చిత్తగించి యి | |
| చ. | అడుగు మఱెద్దియేనియు రయంబ యొసంగెదఁ గాక మీకు ని | |
| క. | ఊరూరుఁ దప్పకుండఁగ మేరలు | సేయింతు నిపుడు మీశిష్యులకు | |
| గీ. | పెండ్లికట్నంబులును గడుఁబేర్మితోడ | రాగికప్పెరలును మీకుఁ బ్రాకటముగ | |
| శా. | గ్రామంబు ల్కరు లందలంబులు శతాంగంబు ల్తురంగంబులు | |
| | ప్రేమ ల్మీరఁగ నిత్తుఁ జేకొను మిటు ల్పెక్కేల నీరాజ్యమం | |
| క. | ఈరీతి సౌఖ్యలీలల | చేరూఢిగ నుండు టొప్పు చిరతరమహిమం | |
| క. | ఆపలుకులు విని గురుఁ డతి | కోపోద్రేకమున నృపతికుంజరుఁ గని యో | |
| గీ. | ధరణి భల్లాణుఁ డెంతయు దాత యనుచుఁ | జెప్పఁగా విని యేతెంచు నప్పు డొక్క | |
| సీ. | భేకంబుఁ గని చాలభీతిఁ బర్వెడుబంటు దురమున రిపులఁ బోఁదరుమఁగలఁడె? | |
| గీ. | ఎండకన్నును నీడక న్నెఱుఁగకుండి | తనర నరచేతియర్ధంబుఁ గనఁగ లేని | |
| చ. | గడియకుఁ బెక్కుమార్గములు కల్లలు పల్కుదు సాధుకోటి త | |
| ఉ. | బొంకులకెల్లఁ దానకము పుట్టినయిల్లగుఁ గల్మషాళికిం | |
| గీ. | నీకు నీవేళ నొకకాసు లేకయున్న | నిదుగొ మాచేతికాసైన నిచ్చి వేగ | |
| ఉ. | వాహనము ల్రథంబులును వారణము ల్మొదవు ల్ధనంబులున్ | |
| | న్సాహసవృత్తితో నొసఁగి చాలఁబ్రియంబునఁ గూర్చి యిప్పు డు | |
| చ. | అనుడు దినేశవంశకలశాంబుధిచంద్రుఁడు యోగిచంద్రునిం | |
| క. | కావున మీమది కింపుగ | వేవేగ వలంతియైన వేడుకకత్తెన్ | |
| క. | అటులేని దెలియవిను మొ | క్కటి భూతలనాథ! వారకాంతవిధము ప్ర | |
| సీ. | సంపూర్ణపూర్ణిమాచంద్రబింబద్యుతిఁ బెద్దయు నిరసించు ముద్దుమోము | |
| తరల. | మొలకనవ్వులు వాలుఁజూవులు ముద్దుగుల్కెడుపల్కులుం | |
| క. | పురుషుం డలసినమీఁదట పురుషాయితబంధగతులఁ బొదువుచు వరుస | |
| క. | నఖదంతక్షతచుంబన | ముఖనిఖిలరతిప్రకారములఁ దానె కడు | |
| చ. | కలకల నవ్వుకొంచుఁ దమకంబునఁ గంచెల పిక్కటిల్లఁగాఁ | |
| సీ | నిక్కు జక్కవదోయి నెక్కసక్కెములాడు చనుగుబ్బ లురమున నొనరనాని | |
| వ. | మఱియును. | |
| సీ. | ధనగర్వమునఁ బల్లవునిం దృణీకృతలీల గణన సేయని పెల్లుకత్తె గాక | |
| గీ. | విటునితోఁ గూడియున్నట్టి వెలఁది గాక | బానిసెయు రోగియును గాక పాపి గాక | |
| క | విను చిత్తిని శంఖిని హ | స్తిని పద్మిని యనెడు నాల్గుతెఱఁగులసతు లం | |
| క | శివపాదభక్తినిరతయు | నవిరళసౌందర్యవతియు నతిపుణ్యగుణ | |
| సీ. | ఘనసారమృగమదగంధసారాసేకసంతతనవ్యవాసనలచేత | |
| వ. | అనిన నృపాలుం డిట్లనియె. | |
| గీ. | అట్టె కానిమ్ము దేవ మీ రానతిచ్చు | క్రమము మీఱంగ నిప్పుడే గడనసతిని | |
| క. | తలవరులఁ బిలిచి ధరణీ | తలవరుఁ డవ్విధముఁ జెప్పి తగినధనంబు | |
| వ. | అంత. | |
| ఉ | పద్మము లెంతయు న్సొబగుఁ బాసి వెస న్ముకుళింప విస్ఫుర | |
| సీ. | కరమొప్ప సాంధ్యరాగము మీఱిఁ జెల్వారు నంధకారము పర్వె నఖిలదిశలఁ | |
| సీ. | ముత్యాలతాటంకములు గొమ్ము పూబోఁడి బన్నసరం బిదే సన్నుతాంగి | |
| ఉ. | పల్లవు లెల్ల మొల్లముగ బల్లిదులై కడుమంచివస్తువు | |
| క. | తలవరు లయ్యెడ నర్థము | లలఘుగతిం గొనుచు సరగ నంచితకౌతూ | |
| సీ. | రమ్ము పద్మావతీ రావె చింతామణీ రా జగన్మోహినీరాజరేఖ | |
| | రావె కోకిలవాణి రా సరోరుహపాణి రా మధువ్రతవేణి రమ్ము తరుణి | |
| క. | ధనములు మణిభూషణములు | ఘనతరచిత్రాంబరములుఁ గలసంబులునుం | |
| గీ. | వనజముఖులార! ధారుణీవరునియాజ్ఞ | యిట్లు కావున మసలక యీక్షణంబ | |
| వ. | అని పల్కుటయును. | |
| సీ. | నెఱజాణఁడొకఁ డింట నిద్దురకున్నాఁడు రాఁగూడదనె నొక్కరాజివదన | |
| ఉ. | మిండనిఁ బాసి రాఁదగదు మిన్నక పొండనె నొక్కలేమ చె | |
| గీ. | ఇట్లు చెలులెల్లఁ దమవిధం బెఱుఁగఁజెప్పి | రందు గొందఱు ప్రోడలౌ నిందుముఖులు | |
| క. | వినుఁ డెఱిఁగించెద మెంతయుఁ | బనివడి గణికాజనంబు పద్ధతులెల్ల | |
| సీ. | విటుఁడు లేని రేయి వేదనఁ జెందుచు | నిదుర కంటి కెఱుఁగ నేరకుండి | |
| సీ | కడుఁగురూపినినైనఁ గందర్పనిభుఁ డంచు నభినుతి యొనరింతు రలఘులీల | |
| | నెన్నఁగల్గిననీతివిహీనునైనఁ | దవిలి సద్వర్తనుం డండ్రు తమకు నొక్క | |
| ఉ. | చిన్నెలవన్నెల న్వగలఁ జిత్రవిధంబుల ముద్దుమాటలన్ | |
| సీ. | ఒకమాఱు పయ్యెద నోరగాఁ దొలఁగించి సవరించు జిగిగుబ్బచన్ను లలక | |
| చ. | పొలుపుగ నిన్నుఁ బాసి యొకపూట మహాయుగ మంచు నెంచుచో | |
| చ. | ధనముల వేలబో యిపుడు దాసియునైన గడించు నీక్రియం | |
| క. | వలచినవానికిఁ బడఁతియు |వలచినచందమునఁ దోఁచి వదలరు గా కెం | |
| వ. | అదియునుంగాక. | |
| సీ. | పల్లవవ్రాతంబుపాలి బల్రాకాసి ప్రకటితోద్యన్మద్యపాననిరత | |
| | సుమశరారామమార్గభాసురసమగ్ర | లగ్నకలకంఠయుతవల్లి లంజతల్లి. | |
| సీ. | కుఱుచలై తఱుచుగా నెఱిసినవెండ్రుక లొప్పుమీఱఁగ దువ్వి కొప్పు ముడిచి | |
| గీ. | పద్మమయినను దగుమహాపద్మమయిన | శంఖమయిన నొసంగినఁ జాలకుండు | |
| క. | వసఁ ద్రాగినపులుగుక్రియ | న్విసువకతగఁ బ్రేలుకొంచు వేశ్యాంబ కడుం | |
| ఉ. | ఆకులు పోఁకలు న్మణులు హారములు న్బహుగంధసారము | |
| గీ. | మిండఁ డొకనాటిరేయి రాకుండెనేనిఁ | గాసువీసంబు చేతికిఁ గల్గనందు | |
| వ. | ఇట్లగుటం జేసి పల్లవవిరహితమైన వేశ్య మీ రిచ్చుధనంబుఁ గొని జంగమవిటునికతకు | |
| క. | నమ్మక నృపభటు లతిశీ | ఘ్రమ్మునఁ గ్రమ్ముకొని సకలగణికాజనగే | |
| క. | ద్యూతమధుపానమృదుసం | గీతసుసాహిత్యనృత్యకేళులచేతం | |
| ఉ. | ఈగతి నుండఁ జూచి ధరణీశ్వరుపాలికిఁ జారు లెంతయు | |
| క. | ఉన్నంత పొరుగుపల్లెల | కు న్నేగినదూతలెల్ల గొబ్బున నపుడే | |
| | భిన్నత మీఱఁగ నటువలె | విన్నప మొనరింప ధరణివిభుఁ డవ్వేళన్.. | |
| ఉ. | ఎక్కడఁ జూచినం బురి నొకించుకయు న్నెడలేక యెప్పుడు | |
| క. | నల్లనిశాలుముసుం గిడి | యెల్లజనంబులను డించి యింపొంద మహీ | |
| ఉ. | ధీరుఁడు భూవరుం డిటులఁ దీవ్రగతిం జని తద్గృహంబుల | |
| | * * * | |
| వ. | ఇట్లు చతురశీతిబంధనఖదంతక్షతపరిరంభణాద్యనేకకామశాస్త్రప్రకారంబు | |
| క. | చారులు చెప్పినవిధ మిపు | డారయఁ దథ్యంబయ్యె నవ్విటునకు నిం | |
| క. | వెలపొలఁతి గల్గనందున | నిల యేలెడురాజు నంచు నెవ్వతెనైనం | |
| చ. | కడునడురేయి యయ్యెనని కల్లరిజంగము క్రోధచిత్తుఁడై | |
| గీ. | వేశ్య నొసఁగెదనని మున్ను విశ్వసింపఁ | బలికి యిపు డెట్లు బొంకుదుఁ బాటిఁ దప్పి | |
| గీ. | మును హరిశ్చంద్రముఖ్యులౌ మనుజపతులు | నిత్యసత్యవ్రతాచారనిపుణు లగుటఁ | |
| క. | కరిహయభటరథశిబికాం| బరధనమణిభూషణాదిబహువస్తువు లి | |
| | ద్ధర నెన్నఁగ సతతంబులె | తిరముగ సత్కీర్తిదక్క ధీరాత్ములకున్? | |
| క. | మునుదీక్ష యొసఁగువేళల | ఘనుఁడగు గురునాథుఁ డెంత గాదని యనినన్ | |
| క. | అది గావున నవ్విటునకు | నొదుఁగక పట్టంపుదేవి నొసఁగి ధరిత్రిన్ | |
| చ. | అవనితలేంద్రుఁ డెంతయరయంబ గృహంబున కేగి సంతత | |
| చ. | సరసము మీఱ నొక్కవిటజంగము ధూర్జటిఁ బోలి నేఁడు దా | |
| క. | ఇయ్యకొని భటులచేతికి | నెయ్యంబున ధన మొసంగి నెఱి నొకపడుపుం | |
| సీ. | చని వేశ్యవాటియెల్లను క్రమక్రమమున వెదుకంగ నందు నవ్వెలఁదులెల్లఁ | |
| క. | అనుమనుజాధీశ్వరునిం | గని మృదుమధురోక్తు లలరఁ గాంతామణి యి | |
| చ. | చిరతరలీల భక్తతతిచిత్తము లారయఁగోరి యీశ్వరుం | |
| గీ. | అవ్విభుఁడె మున్ను పొదిలె నిమ్మవ్వసుతునిఁ | బూని చంపించుకొఱకునై పోయి దాని | |
| | నధికతరహర్ష మొప్పార నన్నమొనర | వేఁడుకొన్నట్టి బల్మాయలాఁడు గాఁడె! | |
| క. | అట్టిశివదేవునకు నీ | పట్టున నిన్నడుగు టెంతపని సుగుణుఁడవై | |
| మ. | నను నెంతేనియుఁ బెద్దఁ జేసి నలినీనాథాన్వయోత్తంస! యి | |
| క | పురుషుఁడు దైవం బతఁ డే | కరణి నియోగించు నదియె కావించుటగా | |
| క. | సలలితముగ నిహపరసుఖ | ములు రూఢి నొసంగి సకలపుణ్యఫలంబు | |
| సీ. | కాంతామణులకుఁ జొక్కఁపుఁబెన్నిఛానంబు ప్రాకటం బలరారఁ బ్రాణవిభుఁడు | |
| క. | వ్రతములును దానధర్మము | లతులితగురుదేవతార్చ నాదులు విను మో | |
| ఉ. | కావున నెల్లరీతులను గర్తవు నీ వెటు లానతిచ్చినం | |
| క. | అన విని జననాథుఁడు వే | దన నొందుచు నవ్విశాలధవశేక్షణ న | |
| ఉ. | ఓసరసీరుహాక్షి విను మోకులపావని యోవధూమణీ! | |
| | భాసిలి జంగమేశ్వరుని భావజకేళిఁ గఱంగఁజేయుమా. | |
| ఉ. | వారక యీపురి న్నెచట జారవధూమణి గల్గనందునన్ | |
| ఉ. | నీవుపతివ్రతామణివి నీవలనం దగమెచ్చి మేచక | |
| క. | వలనొప్ప నింతపనికై | పలుమఱుఁ బ్రార్థింపనేల పావనమతితో | |
| క. | ధరయెల్ల గుత్తఁగొని యొక | దరి నించుకతావు దీనత న్వేడుక్రియ | |
| ఉ. | భూనుతలీల మున్వ్రతముఁ బూనితి రెద్దియు నిత్తు మంచు జం | |
| చ. | అనువినుతాంగిపల్కులు దినాధిపవంశపయోధిపూర్ణినూ | |
| క. | ఆడినమాట తగ న్విడ | నాడక గైకొన్నమాత్ర నకటా మదిలో | |
| గీ. | పద్మదళనేత్ర ని న్నెడబాసి యొక్క | నిమిషమేనియు నోర్వఁగ నేర్చు టెట్లు? | |
| క. | ఈయెడ నింతయు నానతిఁ | ద్రోయక గైకొంటి వెమ్మెతో మఱి యెందున్ | |
| ఉ | చంచలనేత్ర! నామదికి సమ్మతిగా నిపు డొక్కమాట యూ | |
| | హించి దయ న్వచింపుము మహిం జిరకీర్తు లనేకభంగులన్ | |
| గీ. | క్షితిప! యిటుల విచారంబు సేయుచుండి | చిన్నమాటలు పలుకంగఁ జెల్ల దిదియుఁ | |
| సీ. | జననాథ విను హరిశ్చంద్రావనీంద్రుండు గాధేయుకొఱకు లోకంబు లెఱుఁగ | |
| క. | నీవాడినవాక్యం బిపు | డేవిధముననైన నిర్వహించినదానన్ | |
| సీ. | భక్తి విడకయుండు భల్లాణ యివ్వేళ | మది దృఢంబు మీఱ మట్టుపఱచి | |
| సీ. | అన ఘనజఘనఁ గన్గొని యను జనపతి విను వినుతాంగి శోభనత దనర | |
| క. | కావున ని న్నీరూపము | తో విటశేఖరునికడకుఁ దోడ్కొని చనఁగా | |
| క. | అంతిపురి కరిగి యయ్యలి | కుంతలి వెలయింతి యగుటకుం జనుచున్న | |
| మ. | కల్ల ల్గావు నిరాళిఁ గొన్న విటజంగం బంగనం గోరుచో | |
| | చెల్లంబో యిటువంటి చుల్కనిపను ల్సేయంగ నీ కర్హమే? | |
| క. | ఓయప్ప వారకామినిగా |యిప్పు డలంకరించి కర మొప్ప మనో | |
| గీ. | అనెడు కూరిమిసవతి నెంతైనఁగరుణ | మీర నవ్వారిజాక్షి తా గారవించి | |
| ఉ. | నీరజగంధి నీ వనుచు నే ననుచు న్మదిఖేద మెద్ది? యె | |
| క. | ఇభరాజయాన మును నీ | విభుకౌఁగిట మెలఁగుచుండువిధ మంతయుఁ గా | |
| ఉ. | చొక్కులఁదక్కుల న్మిగులసొంపగు తేటమిటారిచూపులన్ | |
| గీ. | మఱియు నసమాస్త్రశాస్త్రప్రమాణసరణిఁ | దవిలి బురుషాయితాదిబంధములయందుఁ | |
| క. | అటుగాక హృదీశ్వరుచెం | గటనే నియ్యకొనివచ్చి క్రమ్మఱ నిపు డో | |
| గీ. | అను సవతి నూరడిలఁ బల్కి యాక్షణంబ | చల్లమాదేవి తుదిలేనిసంతసంబు | |
| గీ. | సుందరులు గొంద ఱప్పు డయ్యిందుముఖికిఁ | గుందనపుబిందియలయందుఁ బొందు మిగుల | |
| క | ఉడురాజవదన యొక్కతె| తడియొత్తె న్రాజసతికి ధౌతాంబరముల్ | |
| ఉ | సొంపుగ నింద్రనీలమణిశోభల నేలఁగఁ జాలి సోగలై | |
| | సంపెఁగదండఁ జుట్టె నొకసారసనేత్ర నృపాలపత్నికిన్. | |
| ఉ | ముద్దులగుమ్మ యోర్తుచెలి ముందర గొప్పమెఱుంగుటద్దముం | |
| చ. | కలువలఁ గేరు చంద్రముఖికన్గవ నొక్కవధూలలామ చె | |
| సీ. | చారుముక్తాహారవారము ల్గళమున నించె వేడుక నొక్కమించుబోఁడి | |
| వ. | ఇ ట్లగణ్యశృంగారధారిణియై యనంతరంబ. | |
| సీ. | ఘనసారచందనకస్తూరికాముఖ్యదివ్యగంధంబులు దిశలఁ బర్వఁ | |
| క. | ఈరీతి నతులతరశృం | గారము దనరార వారకాంతయఁబోలెం | |
| క. | ఈలలనారత్నం బీ | నీలాలక యీవినిద్రనీరజముఖి యీ | |
| గీ. | భూమివిభుఁ డంతఁ దనయంతిపురము వెడలి | నెలతఁ దోడ్కొని యరుగుచో నింగినుండి | |
| సీ. | ధారుణీశ్వరుబుద్ధి పూరి మెసంగెంబో సరగ నెందుండియో జంగ మొకఁడు | |
| క. | ఇచ్చిన నిరువురనొక్కట | నచ్చంబగు భక్తితోడ నర్పింపక యీ | |
| చ. | పురములు వాహనంబులును భూషణము ల్ధనధాన్యము ల్నవాం | |
| క. | ఇయ్యకొని వారసుందరి | యెయ్యెడలం గల్గకున్న నిల్లాలి నిటు | |
| సీ. | ఆసరోరుహనేత్రయైనఁ గాదనకిట్లు పతివెంట వేశ్యయై భవ్యగతిని | |
| క. | అనువా రొకకొందఱునై | కనుఁకొన నవ్వేళ నృపతి కాంతామణిఁ దో | |
| క. | తగుచిగురుఁబోఁడిఁ దెచ్చితి | నొగి మీకుఁ బరిగ్రహింపుఁ డోసామి! యనన్ | |
| గీ. | రమ్ము భల్లాణ నిక్కంపురాజ వనుచు | నెమ్మదిని జాల నీమాట నమ్మియుంటి | |
| క. | రంగుగ జంగమవిటుఁ డను | చుం గడునిబ్భంగి జూలకఁజూచి తొడబడవన్ | |
| సీ. | కామాంధకారినై కడఁకతో నీరాకఁ గాచుచుండఁగ మూఁడుకన్నులయ్యెఁ | |
| వ. | అని వెండియు నిట్లనియె. | |
| గీ. | అనవలసి నిన్ను నిటువలె నంటిఁగాక | తగునె వేశ్యలతోఁ బొందు తాపసులకు! | |
| సీ. | అనువిటవరుని గన్గొని వినయోక్తి నిట్లను మనుజాధీశుఁ డనువు మీఱ | |
| క. | నృపతిఁ గృపఁ జూచి యపు డా | కపటపుదిటజంగమయ్య కడునవ్వుచు నో | |
| ఉ. | కావలెనన్నమాత్రమునఁ గౌతుకమున్ జెలువార వారరా | |
| క. | ముద మొదవఁగ వరచందురుఁ | గదుమఁ దివురు నువిదనుదురు కడుఁబొదలెడుతు | |
| క. | వాసిగ నీసుదతీమణి | నాసముగా సమమె యంచు నవగంధఫలి | |
| గీ. | చెలఁగి జగములు గెలువంగఁ దలఁచి యిడిన | మరునిబలుసింగిణీవిండ్లు తరుణిబొమలు | |
| క. | చిగురాకుకెంపుబింబము | పగడంబును జెందిరమును బంధూకము ని | |
| | మ్మగువయధరమ్ముతోడుతఁ | దగునే తుల యనఁగ నెట్టితావులనైనన్? | |
| క. | పలువరుస మొల్ల మొగ్గల | పలువరుసలఁ గెల్వఁజాలు భామినినునుజె | |
| గీ. | చెలువపలుకులు గండుఁగోయిలల నేలు | నెలఁత చిరునవ్వు లేఁతవెన్నెలల నవ్వుఁ | |
| చ. | సరువడి నంచితంబులగు బాహుమృణాళము లొప్ప గొప్పలై | |
| సీ. | నునునల్లచీమబారును గేరునూగారువళు లబ్ధివీచికావళుల నేలు | |
| క | అని వనిత నెంచి యాగురు | వను నోజననాథ! నీగృహమునకు మముఁ దో | |
| క | నరపతి వల్లె యని య | గ్గురునకుఁ దండయిడుచుఁ గొమరొప్పఁగ నా | |
| గీ. | అర్ఘ్యపాద్యాదు లొసఁగి ప్రహర్షుఁ జేసి | యిలు వెడలివచ్చి తగఁ దనవెలఁది కనియెఁ | |
| క. | కాదేని దునియలుగ వడి | మోదెద నని చేత ఖడ్గముం బూని మహా | |
| ఉ | అయ్యెడఁ జల్లమాంబ విభునానతిఁ గైకొని వాడిచూపు లొ | |
| క | చెఱరకులు గొబ్బరియును శ | ర్కరయుం బాలును ఘృతంబు కలపంబులునున్ | |
| | నెఱిఫలరసాన్నములు గ్రొ | వ్విరులు న్గడు నొసఁగి యంత వేఁడ్కలు మీఱన్. | |
| గీ. | పండుటాకులు కపురంపుబాగములును | ముత్తియఁపుఁజూర్ణమును గూర్చి ముగ్ధ విడెము | |
| క. | పరిభాషింపఁగఁ జూచిన | మఱి యావటుఁ డించుకైనక మాఱాడక సు | |
| సీ. | ఏవిచారము లేక యిటులున్నఁ జెంతన జేరిన మే లేమి వారసతికిఁ | |
| చ. | సరసము మీఱఁ గేరుచును శయ్యకుఁ దారిచి కౌఁగిలించినను | |
| క. | అగుఁ గాని లెమ్మటంచుం | జిగురాకుంబోడి యతనిఁ జెనకినఁ దా ని | |
| చ. | శివశివ! సేవ యెంతయను జేసెనఁ గైకొముఁగానిఁ యీవిట | |
| సీ. | నిక్కవంబుగఁ దూర్పుదిక్కు వెల్వెలబాఱెఁ జక్క నొక్కట వేఁగుజుక్క బొడిచెఁ | |
| సీ. | ఘనతరంబుగ దీపకళికలు నల్గడ నరుఁగఁ గప్రఁపుధూపములు చెలంగఁ | |
| | గాంచిసమంచితఘంటానినాదము ల్మొఱయఁ బుప్పొడి భూతికరణిఁ దనరఁ | |
| క. | ఆలింగని నొనరఁగఁ దా | నాలింగనమునకుఁ దివియ నమ్ముద్దులప్రో | |
| గీ. | శంభుఁ డాచల్లమాంబహస్తములలోన | నివ్విధంబున బాలుఁడై నివ్వటిల్లి | |
| సీ. | అది విని చాటున నొదిగియున్ననృపాలుఁ డనె సతి కద్భుతస్వాంతుఁ డగుచుఁ | |
| క. | బాలుని కివ్విటపద్ధతు | లేలా వలదనుచుఁ జెక్కు లిరుగడ నొనరం | |
| గీ. | నావుడు లతాంగి యిట్లను భూవరేణ్య | పాలు ద్రావఁడు కొట్టంగఁ గేలు రాదు | |
| గీ. | అనుడు నృపుఁ డింతిఁ దోడితెమ్మని యొడయని | నివ్వలికి మూఁడుకన్నులయీశ్వరుఁడు | |
| క. | అనుటయు బాలునిఁ దోఁడ్కొని వనితారత్నంబు వేఁగ ద్వారము వెడలన్ | |
| సీ. | జడలలో మిన్నేఱుజాబిల్లి సికపువ్వు పులితోలు నునుశాలు పునుకసరులు | |
| | భవుఁడె సాక్షాత్కరించెఁ గృపాసమగ్రుఁ | డగుచు భల్లాణు నెదుట నత్యద్భుతముగ. | |
| గీ. | అవ్విధంబునఁ బ్రత్యక్షమైనయట్టి | యవ్విరూపాక్షుఁ గాంచి సాష్టాంగ మొఱగి | |
| చ. | జయజయ నీలకంఠ! పురశాసన! శంకర! ద్విడ్భయంకరా! | |
| లయగ్రాహి. | నారదతుషారకరపారదపటీరదరశారదనిశాలతరనీరదనిభాంగా | |
| దండకము. | జయ గిరీశ సురేశ ముఖ్యామరస్తోమ మాళిస్థితస్నిగ్ధచామీ కరోదగ్ర ర | |
| | న్ముక్తికాంతామణిం జెంది శశ్వద్విభూతిం బ్రకాశించుచున్నట్టి సద్భక్తసంఘంబులం బో | |
| క. | ఇచ్చెద నేవర మయినను | హెచ్చుగఁ బ్రార్ధింపు మిప్పు డిమ్ముగ మీతో | |
| చ. | అడిగిన లే దటంచు విడనాడక నీదగుభక్తి చక్కగాఁ | |
| గీ | సుతుఁడనై యుంటి నీ కిపు డతులితముగ | జనకుఁడవు నీవు నీసతి జనని మాకుఁ | |
| చ. | అని కృపఁ జేసిశంభుఁ డపు డంబిక కి ట్లను నో వెలంది! యి | |
| క. | ఇతఁ డింతవిరహయోగుం | డితనకి మనలోక మిప్పు డిత్తమె యనినం | |
| సీ | ఇందుకిరీట! నీ కేభక్తవరుఁడైనఁ బ్రాణం బొసంగును భాగ్య మొసఁగుఁ | |
| సీ. | దివి నప్సరోజనుల్ దవిలి నృత్యం బాడఁ గర మొప్ప గంధర్వవరులు బాడ | |
| | దనర వృషభేంద్రు నెక్కి భూతలమునుండి | భవుఁడు వేంచేసెఁ గైలాసభవనమునకు. | |
| సీ | అనిన నయ్యీశ్వరుం డానందచిత్తుఁడై గౌరియుం దాసును ఘనతతోడ | |
| సీ | అనుచు సూతుఁడు నైమిశారణ్యవాసులై యలరుచుండెడు శౌనకాదులకును | |
| క | నరవరులకుఁ గృతు లిడి యి | ద్ధరణిం గవివరులు సంపదలఁ బొందుదురౌ | |
| క | ఈకథఁ జదివిన వ్రాసినఁ | బ్రాకటముగ వినినయట్టి భవ్యుల కెల్లన్ | |
| వ | అని యివ్విధంబున విన్నవించి. | |
| క. | కరతలభరితకురంగా! చిరకరకరుణాంతరంగ! సింధునిషంగా! | |
| మణి. | మురహరశరవర! మునిజనశరణా! సురవరవరద! కుసుమశరహరణా! | |
| మాలిని. | సదమలతరరూపా! సర్వలోకప్రదీపా! ముదితబుధకలాపా! ముఖ్యసత్యానులాపా! | |
| గద్య. | ఇది శ్రీమత్కుక్కుటేశ్వరవరప్రసాదలబ్ధకవితాసామ్రాజ్యధురంధర | |