భీష్మ పర్వము - అధ్యాయము - 28
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (భీష్మ పర్వము - అధ్యాయము - 28) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 శరీభగవాన ఉవాచ
అనాశ్రితః కర్మఫలం కార్యం కర్మ కరొతి యః
స సంన్యాసీ చ యొగీ చ న నిరగ్నిర న చాక్రియః
2 యం సంన్యాసమ ఇతి పరాహుర యొగం తం విథ్ధి పాణ్డవ
న హయ అసంన్యస్తసంకల్పొ యొగీ భవతి కశ చన
3 ఆరురుక్షొర మునేర యొగం కర్మ కారణమ ఉచ్యతే
యొగారూఢస్య తస్యైవ శమః కారణమ ఉచ్యతే
4 యథా హి నేన్థ్రియార్దేషు న కర్మస్వ అనుషజ్జతే
సర్వసంకల్పసంన్యాసీ యొగారూఢస తథొచ్యతే
5 ఉథ్ధరేథ ఆత్మనాత్మానం నాత్మానమ అవసాథయేత
ఆత్మైవ హయ ఆత్మనొ బన్ధుర ఆత్మైవ రిపుర ఆత్మనః
6 బన్ధుర ఆత్మాత్మనస తస్య యేనాత్మైవాత్మనా జితః
అనాత్మనస తు శత్రుత్వే వర్తేతాత్మైవ శత్రువత
7 జితాత్మనః పరశాన్తస్య పరమాత్మా సమాహితః
శీతొష్ణసుఖథుఃఖేషు తదా మానాపమానయొః
8 జఞానవిజ్ఞానతృప్తాత్మా కూటస్దొ విజితేన్థ్రియః
యుక్త ఇత్య ఉచ్యతే యొగీ సమలొష్టాశ్మకాఞ్చనః
9 సుహృన్మిత్రార్యుథాసీనమధ్యస్దథ్వేష్యబన్ధుషు
సాధుష్వ అపి చ పాపేషు సమబుథ్ధిర విశిష్యతే
10 యొగీ యుఞ్జీత సతతమ ఆత్మానం రహసి సదితః
ఏకాకీ యతచిత్తాత్మా నిరాశీర అపరిగ్రహః
11 శుచౌ థేశే పరతిష్ఠాప్య సదిరమ ఆసనమ ఆత్మనః
నాత్యుచ్ఛ్రితం నాతినీచం చైలాజినకుశొత్తరమ
12 తత్రైకాగ్రం మనః కృత్వా యతచిత్తేన్థ్రియక్రియః
ఉపవిశ్యాసనే యుఞ్జ్యాథ యొగమ ఆత్మవిశుథ్ధయే
13 సమం కాయశిరొగ్రీవం ధారయన్న అచలం సదిరః
సంప్రేక్ష్య నాసికాగ్రం సవం థిశశ చానవలొకయన
14 పరశాన్తాత్మా విగతభీర బరహ్మచారివ్రతే సదితః
మనః సంయమ్య మచ్చిత్తొ యుక్త ఆసీత మత్పరః
15 యుఞ్జన్న ఏవం సథాత్మానం యొగీ నియతమానసః
శాన్తిం నిర్వాణపరమాం మత్సంస్దామ అధిగచ్ఛతి
16 నాత్యశ్నతస తు యొగొ ఽసతి న చైకాన్తమ అనశ్నతః
న చాతిస్వప్నశీలస్య జాగ్రతొ నైవ చార్జున
17 యుక్తాహారవిహారస్య యుక్తచేష్టస్య కర్మసు
యుక్తస్వప్నావబొధస్య యొగొ భవతి థుఃఖహా
18 యథా వినియతం చిత్తమ ఆత్మన్య ఏవావతిష్ఠతే
నిఃస్పృహః సర్వకామేభ్యొ యుక్త ఇత్య ఉచ్యతే తథా
19 యదా థీపొ నివాతస్దొ నేఙ్గతే సొపమా సమృతా
యొగినొ యతచిత్తస్య యుఞ్జతొ యొగమ ఆత్మనః
20 యత్రొపరమతే చిత్తం నిరుథ్ధం యొగసేవయా
యత్ర చైవాత్మనాత్మానం పశ్యన్న ఆత్మని తుష్యతి
21 సుఖమ ఆత్యన్తికం యత తథ బుథ్ధిగ్రాహ్యమ అతీన్థ్రియమ
వేత్తి యత్ర న చైవాయం సదితశ చలతి తత్త్వతః
22 యం లబ్ధ్వా చాపరం లాభం మన్యతే నాధికం తతః
యస్మిన సదితొ న థుఃఖేన గురుణాపి విచాల్యతే
23 తం విథ్యాథ థుఃఖసంయొగవియొగం యొగసంజ్ఞితమ
స నిశ్చయేన యొక్తవ్యొ యొగొ ఽనిర్విణ్ణచేతసా
24 సంకల్పప్రభవాన కామాంస తయక్త్వా సర్వాన అశేషతః
మనసైవేన్థ్రియగ్రామం వినియమ్య సమన్తతః
25 శనైః శనైర ఉపరమేథ బుథ్ధ్యా ధృతిగృహీతయా
ఆత్మసంస్దం మనః కృత్వా న కిం చిథ అపి చిన్తయేత
26 యతొ యతొ నిశ్చరతి మనశ చఞ్చలమ అస్దిరమ
తతస తతొ నియమ్యైతథ ఆత్మన్య ఏవ వశం నయేత
27 పరశాన్తమనసం హయ ఏనం యొగినం సుఖమ ఉత్తమమ
ఉపైతి శాన్తరజసం బరహ్మభూతమ అకల్మషమ
28 యుఞ్జన్న ఏవం సథాత్మానం యొగీ విగతకల్మషః
సుఖేన బరహ్మసంస్పర్శమ అత్యన్తం సుఖమ అశ్నుతే
29 సర్వభూతస్దమ ఆత్మానం సర్వభూతాని చాత్మని
ఈక్షతే యొగయుక్తాత్మా సర్వత్ర సమథర్శనః
30 యొ మాం పశ్యతి సర్వత్ర సర్వం చ మయి పశ్యతి
తస్యాహం న పరణశ్యామి స చ మే న పరణశ్యతి
31 సర్వభూతస్దితం యొ మాం భజత్య ఏకత్వమ ఆస్దితః
సర్వదా వర్తమానొ ఽపి స యొగీ మయి వర్తతే
32 ఆత్మౌపమ్యేన సర్వత్ర సమం పశ్యతి యొ ఽరజున
సుఖం వా యథి వా థుఃఖం స యొగీ పరమొ మతః
33 అర్జున ఉవాచ
యొ ఽయం యొగస తవయా పరొక్తః సామ్యేన మధుసూథన
ఏతస్యాహం న పశ్యామి చఞ్చలత్వాత సదితిం సదిరామ
34 చఞ్చలం హి మనః కృష్ణ పరమాది బలవథ థృఢమ
తస్యాహం నిగ్రహం మన్యే వాయొర ఇవ సుథుష్కరమ
35 శరీభగవాన ఉవాచ
అసంశయం మహాబాహొ మనొ థుర్ణిగ్రహం చలమ
అభ్యాసేన తు కౌన్తేయ వైరాగ్యేణ చ గృహ్యతే
36 అసంయతాత్మనా యొగొ థుష్ప్రాప ఇతి మే మతిః
వశ్యాత్మనా తు యతతా శక్యొ ఽవాప్తుమ ఉపాయతః
37 అర్జున ఉవాచ
అయతిః శరథ్ధయొపేతొ యొగాచ చలితమానసః
అప్రాప్య యొగసంసిథ్ధిం కాం గతిం కృష్ణ గచ్ఛతి
38 కచ చిన నొభయవిభ్రష్టశ ఛిన్నాభ్రమ ఇవ నశ్యతి
అప్రతిష్ఠొ మహాబాహొ విమూఢొ బరహ్మణః పది
39 ఏతన మే సంశయం కృష్ణ ఛేత్తుమ అర్హస్య అశేషతః
తవథన్యః సంశయస్యాస్య ఛేత్తా న హయ ఉపపథ్యతే
40 శరీభగవాన ఉవాచ
పార్ద నైవేహ నాముత్ర వినాశస తస్య విథ్యతే
న హి కల్యాణకృత కశ చిథ థుర్గతిం తాత గచ్ఛతి
41 పరాప్య పుణ్యకృతాం లొకాన ఉషిత్వా శాశ్వతీః సమాః
శుచీనాం శరీమతాం గేహే యొగభ్రష్టొ ఽభిజాయతే
42 అద వా యొగినామ ఏవ కులే భవతి ధీమతామ
ఏతథ ధి థుర్లభతరం లొకే జన్మ యథ ఈథృశమ
43 తత్ర తం బుథ్ధిసంయొగం లభతే పౌర్వథేహికమ
యతతే చ తతొ భూయః సంసిథ్ధౌ కురునన్థన
44 పూర్వాభ్యాసేన తేనైవ హరియతే హయ అవశొ ఽపి సః
జిజ్ఞాసుర అపి యొగస్య శబ్థబ్రహ్మాతివర్తతే
45 పరయత్నాథ యతమానస తు యొగీ సంశుథ్ధకిల్బిషః
అనేకజన్మసంసిథ్ధస తతొ యాతి పరాం గతిమ
46 తపస్విభ్యొ ఽధికొ యొగీ జఞానిభ్యొ ఽపి మతొ ఽధికః
కర్మిభ్యశ చాధికొ యొగీ తస్మాథ యొగీ భవార్జున
47 యొగినామ అపి సర్వేషాం మథ్గతేనాన్తరాత్మనా
శరథ్ధావాన భజతే యొ మాం స మే యుక్తతమొ మతః