భీష్మ పర్వము - అధ్యాయము - 13
| ←ముందరి అధ్యాయము | వ్యాస మహాభారతము (భీష్మ పర్వము - అధ్యాయము - 13) వేద వ్యాసుడు |
తరువాతి అధ్యాయము→ |
| వ్యాస మహాభారతము | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||
1 [స]
ఉత్తరేషు తు కౌరవ్య థవీపేషు శరూయతే కదా
యదా శరుతం మహారాజ బరువతస తన నిబొధ మే
2 ఘృతతొయః సముథ్రొ ఽతర థధి మణ్డొథకొ ఽపరః
సురొథః సాగరశ చైవ తదాన్యొ ఘర్మసాగరః
3 పరస్పరేణ థవిగుణాః సర్వే థవీపా నరాధిప
సర్వతశ చ మహారాజ పర్వతైః పరివారితాః
4 గౌరస తు మధ్యమే థవీపే గిరిర మానః శిలొ మహాన
పర్వతః పశ్చిమః కృష్ణొ నారాయణ నిభొ నృప
5 తత్ర రత్నాని థివ్యాని సవయం రక్షతి కేశవః
పరజాపతిమ ఉపాసీనః పరజానాం విథధే సుఖమ
6 కుశ థవీపే కుశ సతమ్బొ మధ్యే జనపథస్య హ
సంపూజ్యతే శల్మలిశ చ థవీపే శాల్మలికే నృప
7 కరౌఞ్చథ్వీపే మహాక్రౌఞ్చొ గిరీ రత్నచయాకరః
సంపూజ్యతే మహారాజ చాతుర్వర్ణ్యేన నిత్యథా
8 గొమన్థః పర్వతొ రాజన సుమహాన సర్వధాతుమాన
యత్ర నిత్యం నివసతి శరీమాన కమలలొచనః
మొక్షిభిః సంస్తుతొ నిత్యం పరభుర నారాయణొ హరిః
9 కుశ థవీపే తు రాజేన్థ్ర పర్వతొ విథ్రుమైశ చితః
సుధామా నామ థుర్ధర్షొ థవితీయొ హేమపర్వతః
10 థయుతిమాన నామ కౌరవ్య తృతీయః కుముథొ గిరిః
చతుర్దః పుష్పవాన నామ పఞ్చమస తు కుశేశయః
11 షష్ఠొ హరి గిరిర నామ షడ ఏతే పర్వతొత్తమాః
తేషామ అన్తరవిష్కమ్భొ థవిగుణః పరవిభాగశః
12 ఔథ్భిథం పరదమం వర్షం థవితీయం వేణుమణ్డలమ
తృతీయం వై రదాకారం చతుర్దం పాలనం సమృతమ
13 ధృతిమత పఞ్చమం వర్షం షష్ఠం వర్షం పరభా కరమ
సప్తమం కాపిలం వర్షం సప్తైతే వర్షపుఞ్జకాః
14 ఏతేషు థేవగన్ధర్వాః పరజాశ చ జగతీశ్వర
విహరన్తి రమన్తే చ న తేషు మరియతే జనః
15 న తేషు థస్యవః సన్తి మలేచ్ఛ జాత్యొ ఽపి వా నృప
గౌర పరాయొ జనః సర్వః సుకుమారశ చ పార్దివ
16 అవశిష్టేషు వర్షేషు వక్ష్యామి మనుజేశ్వర
యదా శరుతం మహారాజ తథ అవ్యగ్రమనాః శృణు
17 కరౌఞ్చథ్వీపే మహారాజ కరౌఞ్చొ నామ మహాగిరిః
కరౌఞ్చాత పరొ వామనకొ వామనాథ అన్ధకారకః
18 అన్ధకారాత పరొ జానన మైనాకః పర్వతొత్తమః
మైనాకాత పరతొ రాజన గొవిన్థొ గిరిర ఉత్తమః
19 గొవిన్థాత తు పరొ రాజన నిబిడొ నామ పర్వతః
పరస తు థవిగుణస తేషాం విష్కమ్భొ వంశవర్ధన
20 థేశాంస తత్ర పరవక్ష్యామి తన మే నిగథతః శృణు
కరౌఞ్చస్య కుశలొ థేశొ వామనస్య మనొఽనుగః
21 మనొఽనుగాత పరశ చొష్ణొ థేశః కురుకులొథ్వహ
ఉష్ణాత పరః పరావరకః పరావరాథ అన్ధకారకః
22 అన్ధకారక థేశాత తు మునిథేశః పరః సమృతః
మునిథేశాత పరశ చైవ పరొచ్యతే థున్థుభిస్వనః
23 సిథ్ధచారణసంకీర్ణొ గౌర పరాయొ జనాధిప
ఏతే థేశా మహారాజ థేవగన్ధర్వసేవితాః
24 పుష్కరే పుష్కరొ నామ పర్వతొ మణిరత్నమాన
తత్ర నిత్యం నివసతి సవయం థేవః పరజాపతిః
25 తం పర్యుపాసతే నిత్యం థేవాః సర్వే మహర్షిభిః
వాగ్భిర మనొ ఽనుకూలాభిః పూజయన్తొ జనాధిప
26 జమ్బూథ్వీపాత పరవర్తన్తే రత్నాని వివిధాన్య ఉత
థవీపేషు తేషు సర్వేషు పరజానాం కురునన్థన
27 విప్రాణాం బరహ్మచర్యేణ సత్యేన చ థమేన చ
ఆరొగ్యాయుః పరమాణాభ్యాం థవిగుణం థవిగుణం తతః
28 ఏకొ జనపథొ రాజన థవీపేష్వ ఏతేషు భారత
ఉక్తా జనపథా యేషు ధర్మశ చైకః పరథృశ్యతే
29 ఈశ్వరొ థణ్డమ ఉథ్యమ్య సవయమ ఏవ పరజాపతిః
థవీపాన ఏతాన మహారాజ రక్షంస తిష్ఠతి నిత్యథా
30 స రాజా స శివొ రాజన స పితా స పితామహః
గొపాయతి నరశ్రేష్ఠ పరజాః స జడ పణ్డితాః
31 భొజనం చాత్ర కౌరవ్య పరజాః సవయమ ఉపస్దితమ
సిథ్ధమ ఏవ మహారాజ భుఞ్జతే తత్ర నిత్యథా
32 తతః పరం సమా నామ థృశ్యతే లొకసంస్దితిః
చతురశ్రా మహారాజ తరయస తరింశత తు మణ్డలమ
33 తత్ర తిష్ఠన్తి కౌరవ్య చత్వారొ లొకసంమితాః
థిగ గజా భరతశ్రేష్ఠ వామనైరావతాథయః
సుప్రతీకస తదా రాజన పరభిన్నకరటా ముఖః
34 తస్యాహం పరిమాణం తు న సంఖ్యాతుమ ఇహొత్సహే
అసంఖ్యాతః స నిత్యం హి తిర్యగ ఊర్ధ్వమ అధస తదా
35 తత్ర వై వాయవొ వాన్తి థిగ్భ్యః సర్వాభ్య ఏవ చ
అసంబాధా మహారాజ తాన నిగృహ్ణన్తి తే గజాః
36 పుష్కరైః పథ్మసంకాశైర వర్ష్మవథ్భిర మహాప్రభైః
తే శనైః పునర ఏవాశు వాయూన ముఞ్చన్తి నిత్యశః
37 శవసథ్భిర ముచ్యమానాస తు థిగ గజైర ఇహ మారుతాః
ఆగచ్ఛన్తి మహారాజ తతస తిష్ఠన్తి వై పరజాః
38 [ధృ]
పరొ వై విస్తరొ ఽతయర్దం తవయా సంజయ కీర్తితః
థర్శితం థవీపసంస్దానమ ఉత్తరం బరూహి సంజయ
39 [స]
ఉక్తా థవీపా మహారాజ గరహాన మే శృణు తత్త్వతః
సవర్భానుః కౌరవశ్రేష్ఠ యావథ ఏష పరభావతః
40 పరిమణ్డలొ మహారాజ సవర్భానుః శరూయతే గరహః
యొజనానాం సహస్రాణి విష్కమ్భొ థవాథశాస్య వై
41 పరిణాహేన షట తరింశథ విపులత్వేన చానఘ
షష్టిమ ఆహుః శతాన్య అస్య బుధాః పౌరాణికాస తదా
42 చన్థ్రమాస తు సహస్రాణి రాజన్న ఏకాథశ సమృతః
విష్కమ్భేణ కురుశ్రేష్ఠ తరయస తరింశత తు మణ్డలమ
ఏకొన షష్టివైపుల్యాచ ఛీత రశ్మేర మహాత్మనః
43 సూర్యస తవ అష్టౌ సహస్రాణి థవే చాన్యే కురునన్థన
విష్కమ్భేణ తతొ రాజన మణ్డలం తరింశతం సమమ
44 అష్ట పఞ్చాశతం రాజన విపులత్వేన చానఘ
శరూయతే పరమొథారః పతంగొ ఽసౌ విభావసుః
ఏతత పరమాణమ అర్కస్య నిర్థిష్టమ ఇహ భారత
45 స రాహుశ ఛాథయత్య ఏతౌ యదాకాలం మహత్తయా
చన్థ్రాథిత్యౌ మహారాజ సంక్షేపొ ఽయమ ఉథాహృతః
46 ఇత్య ఏతత తే మహారాజ పృచ్ఛతః శాస్త్రచక్షుషా
సర్వమ ఉక్తం యదాతత్త్వం తస్మాచ ఛమమ అవాప్నుహి
47 యదాథృష్టం మయా పరొక్తం స నిర్యాణమ ఇథం జగత
తస్మాథ ఆశ్వస కౌరవ్య పుత్రం థుర్యొధనం పరతి
48 శరుత్వేథం భరతశ్రేష్ఠ భూమిపర్వ మనొఽనుగమ
శరీమాన భవతి రాజన్యః సిథ్ధార్దః సాధు సంమతః
ఆయుర బలం చ వీర్యం చ తస్య తేజశ చ వర్ధతే
49 యః శృణొతి మహీపాల పర్వణీథం యతవ్రతః
పరీయన్తే పితరస తస్య తదైవ చ పితామహాః
50 ఇథం తు భారతం వర్షం యత్ర వర్తామహే వయమ
పూర్వం పరవర్తతే పుణ్యం తత సర్వం శరుతవాన అసి