బ్రహ్మానందము/శృంగారశతకము
శ్రీరస్తు!
శృంగారపద్యపంచాశత్తు
(స్త్రీవాక్యము)
ఉ. | శ్రీకరుగా మహారసికశేఖరుగా గరుణామయాత్ముగా | |
చ. | అలుకలు మానరా యధర మానరా నన్నెద నమ్ము గానరా | |
చ. | పలుమరు దూతికాసమితిని బంచిన రావుర నీ మనంబులో | |
చ. | నిను గనుగొన్నదే మొదలు నిద్దురకంటికిరాదు కూడు గూ | |
చ. | నను బిగియార కౌగిట మనం బలగారగ మంనుంచి మించి క్రొ | |
చ. | అనఘుడ నిన్ను బాసినది యాదిగ నే దిగులొంది కుంది నె | |
ఉ. | చిత్తజుమేల్ శరాళికి విశేషవరాళికిఁ జల్లగాలికిన్ | |
ఉ. | నీసముదారబాహువులనీటును మాటలగోటు నూగుదే | |
ఉ. | నీ సరసత్వము న్నెనరు నేర్చును నోర్పును నీటిగోటులున్ | |
చ. | ఎలమిని చిన్ననాడు మన మిద్దర మొద్దికఁ బల్లకూటమం | |
చ. | కుసుమశరార్తికి న్మిగుల గుందితి గందితి వేడి నెన్నలం | |
ఉ. | చూడ వదేమిరా మొగము జూడ్కులరంగ జూచిమా | |
| వీడ వదేమిరా మిగుల వేడగ, జూడగనుందు వింతె నన్ | |
ఉ. | బాళి మనంబునం బొసగు బల్కిన నీదగు నోటిముత్యముల్ | |
ఉ. | చందురునంద మొందిన పసందగు ముద్దుమొగంబు డంబు ద | |
చ. | చిలుకలు గూరు తత్తరిలఁ జిత్తజు డమ్ముల నేయ గండుతే | |
చ. | సలిపితి వెంతయుం జెలిమి సంగతిమీఱ ననంగశాస్త్రముం | |
ఉ. | మారుడు గ్రూరుడయ్యె నల మందసమీరుడు ఘోరుడయ్యె గ | |
ఉ. | ఆసలు గొల్పి నిన్ను విడనాడ నటంచు దుటారిపల్కులన్ | |
చ. | చిలుకల మూకకు న్మరునిచిల్కులతాఁకును నంచరాకకున్ | |
ఉ. | కారము నీవు న మ్మరువికారము నే నితరాంగనారతా | |
ఉ. | చెక్కిలి నొక్కి మోవిసుధ చిక్కగ గ్రోలి కవుంగలించి న | |
చ. | సరగున నొక్కయూరువును సందిట నుంచి వెసం దిటంబుగా | |
ఉ. | కోప మదే మదేభవరకుంభకుచాయనికాయజాతసం | |
ఉ. | ఓపడతీ! నిన న్విడువనోప నటం చిట బాసజేసి నీ | |
ఉ. | అక్కట! నీవు నన్నిటుల నాఱడికత్తి జేయఁగా మరుం | |
| ల్లెక్కిడి పూపుటమ్ముల నహీనత నెమ్మెయి గాడనేయ నే | |
చ. | వలచితి నిన్ను నే జిరుతప్రాయమునాడె మనంబులోపలం | |
చ. | కటకట! మన్మథుం డెదురుగా నిలువంబడి హుంకరించి యొ | |
ఉ. | ఎన్నడు నేర్చివాడవుర యీమటుమాయల? తోట కేగి నే | |
చ. | సరముల చెక్కులుం బెదవి జాల్కొనునొక్కులు గందుచెక్కులుం | |
చ. | వలచిననన్ను మోహమను వారధి ముంచియు నీళ్ళకంటె బల్ | |
ఉ. | నమ్మినదానరా నిను మనమ్మున నిమ్మున నీకు నాదు మే | |
ఉ. | నీదగు కౌగిటం బెనగనీగదరా యెద రాయి జేసుకో | |
ఉ. | అమ్మక చెల్ల! యీ విరహ మగ్గలయ్యెను నాదుమేను నీ | |
చ. | ఇల మగవారిమాట మది నెంతయు నమ్మగ వార్థిమూటగా | |
ఉ. | నాయనురాగ మెంచ కిటు నన్నలయించుట నీకు నాయమా | |
చ. | కడకను స్వాతివర్షకణకాంక్ష వహించిన శుక్తిరీతి నె | |
చ. | నుడివెద నొక్కమాట సుమనోరతి నారతినాథుకేళిలో | |
చ. | చిలుకహుమాయిరౌతు పలుసేతల నాతని కత్తికోతలం | |
| వలనగు వాతపోతముల వాతల వెన్నెల విట్టుఘాతలన్ | |
ఉ. | ఎంతని వేడుకొన్న నొకయింతయిన న్నెనరెంచ, వౌర నీ | |
ఉ. | కంతు దురాపతావహతి గందితి గుందితి నింకనైన నా | |
ఉ. | కంతుల నవ్వసంతుని మృగాంకుని సంతుని నావలాననీ | |
చ. | మనవి వినంగ రాదటర మాటికి వేడిన నీమనమ్ములో | |
ఉ. | నిన్నటిరేయి నాకలను నీవల నీప్రియురాలి గూడి నా | |
చ. | మది నుడివోవ కూర్మి ననుమానము మానక సూనకార్ముక | |
చ. | కామిని నైన నన్నిటుల గాసిలజేయుట దోషమంచు నీ | |
చ. | స్మరసమరూప! మున్ను విరిశయ్యను దీయనినెయ్య మొందగా | |
చ. | పొలతికి నొక్కరీతి మది బూసలలోపలి దారముంబలెన్ | |
ఉ. | నీకు జిరాయువున్ బల మనింద్యసరోగదృఢాంగకీర్తమే | |
చ. | పొలుపగు వాడుటాకు విడివోని కడాని పసిండిపూత పో | |
ఉ. | పుక్కిట వీడె మిచ్చి నునుపొక్కిలి చక్కిలిగింత పెట్టి వే | |
చ. | అవనిని వారకామినులకై మృదులాలితశబ్దయుక్తి దోఁ | |
| కవు లలరన్ రచించె మిగుల న్వగరాండ్రు స్వయ పల్లవ | |
స్త్రీవాచ్యము సంపూర్ణము.
|
| |
శ్రీరస్తు
శృంగారపద్యపంచాశత్తు
(పురుషవాక్యము)
ఉ. | శ్రీపతిపుత్రశాస్త్రము ల శష మెఱుంగుచు గూడుచు న్నెరా | |
ఉ. | అప్రియ మూని వచ్చెఁ గనుమంగమి న్గను లెఱ్ఱజేసి దా | |
చ. | అలకలదేండ్ల నన్నెడల నంచన జూపులదూపు కోపులం | |
ఉ. | ఆవలరాయ డొక్కట నహంకృతి ఝుంకృతి మీఱునారిచే | |
ఉ. | ఓరు పొకింత లేక దయ యుంచ క్రొన్ననవిల్తుబారికిం | |
చ. | కలుముల కొండలంత గలుగం గఠినాత్మత నర్థి కింత మే | |
చ. | కడకట వెన్న వంటి మది గన్నన రాయిగ జేసుకొంటి వి | |
ఉ. | కోపమటే మనోజశరకుంఠితభావుడనైన నామన | |
ఉ. | తాళఫలోపమానకుచతాళగజాల నటన్న నింత కాం | |
ఉ. | చక్కర మెక్కు పక్కిదొర జక్కిగదా వడినెక్కి పూని తా | |
| మిక్కుటమైన యుక్కుగడు నెక్కువ దక్కరిమారు డక్కటా! | |
ఉ. | నామది నిన్ను జీవముగ నమ్ముటకా పగరాలిపోలికం | |
ఉ. | నీనునుమోవి నీతళుకునిద్దపుటద్దపుముద్దుచెక్కులున్ | |
ఉ. | పంకజగంధి! నీ పెదవిపానక మానక తాళజాల నీ | |
చ. | పలుకులుముద్దు నెమ్మొగముబాగు పిఱుందులసోయగంబు జ | |
ఉ. | భావజు డుగ్రమూర్తి యయి బాపురె! పచ్చనిఱెక్కపక్కెరన్ | |
చ. | పిలుపులయింపు ముద్దుగనుపెంపు జనుంగవ యుబ్బరింపు జె | |
ఉ. | నీ సరసానులాపములు నీ రతిబంధకళాకలాపముల్ | |
చ. | ననిచిన వేడ్కతోడ నొకనా డురుకాండపటాంతరంబునన్ | |
చ. | సిగముడి వీడి క్రొవ్విరులు జింద బొమ ల్ముడిజెంద నందమౌ | |
చ. | వెలదిరొ! యొక్కనాడు మగవేసము దాల్చి వివోదలీల వె | |
చ. | మదనునిబారి కోరువక మాటికి నీచమగట్టు డాసి త | |
ఉ. | కమ్మలుడాలు చెక్కుల ధగద్ధగలీన దనూరుచు ల్దిశల్ | |
చ. | సౌరుదొరంగు కాశి బురుసాపనిచీర ధరించి హోన్బుటే | |
| దారపురంగు చౌకము ముదంబున గేల ధరించి చాల నొ | |
ఉ. | ఫ్రంచిబుటాహొరంగుగల బావడపై గుజరాతి హోనర్జీ | |
ఉ. | గుత్తపుతాపితారవిక గుబ్బగవ ర్బలుడంబు నింపగా | |
ఉ. | నిగ్గులు దేఱు సౌరు కుతి నీజగిపావడపైని వెల్లడాన్ | |
ఉ. | చూపుల కింపొనర్చు నెఱ సోయగమా కడిందివేడ్కతో | |
ఉ. | జానుబొసంగ మేన జిగి నాపొడి నల్గిడి కీనుకాబు న | |
ఉ. | సంపఁగినూనె నున్మెఱుగు దాల్కొన గొప్పిడి యందు వాసనల్ | |
ఉ. | కులుకు మిఠారపు న్వలువగుబ్బలు కేలన నూని తేనియలో | |
ఉ. | నిన్ను మనమ్మునన్ దలచి నీరజలోచన సాయకాహతిన్ | |
చ. | అమవసకంచు నీ వరుగ నంతట నుండియు దాళలేక నే | |
ఉ. | విందుగదా భవన్మధురవిశ్రుతవాక్యపరంపర న్సదా | |
చ. | అతివరొ నీదుపొందు సతమంచు మది న్నెఱనమ్మియున్న నా | |
ఉ. | కాయజుఁ డమ్ములేయఁ జిలుకల్ రొదచేయ మరుత్కిశోరముల్ | |
చ. | కుసుమసుగంధి స్వర్ణనిభకోమలదేహలతా సుబాహ సా | |
| భసలవినీలకుంతల సుభద్రగజేంద్రసమానయాన ని | |
చ. | కపట మొకింతయేని మది గల్గదు నీకని నమ్మియుంటి నా | |
చ. | రమణి మదీయమోహతిమిరంబు భవన్ముఖపూర్ణచంద్రబిం | |
ఉ. | సమ్మతి మీఱ నీచెలిమి శాశ్వతమంచు మనమ్ములోపలన్ | |
ఉ. | కొమ్మ! నినున్ రతిం గలయఁగోరి సమీపము జేరి నన్ను దే | |
ఉ. | నవ్వుల కాడుమాటల నమ్మున గిన్క వహించి యూరకే | |
ఉ. | మంచిగుణంబు కల్గినది మాట యొకింతయె దప్ప దెంతయున్ | |
ఉ. | కెంపుకనుల్ గనంగ నుడికింపకు సారెకు మారుబారి బో | |
ఉ. | ఇంపు దొరంగి సారె యలయింపకు మారునిరేచ నన్ను డా | |
ఉ. | నిద్దరవోవ నిన్నుగని నెక్కొనుమోహము నిల్చలేక నీ | |
ఉ. | కంటకవృత్తి దుంటవిలుకాడు బలంబుల వెంటనంటి పూ | |
ఉ. | అంటిన మేను గందునటె యాస బొసంగగఁ మోవి ముద్దు నే | |
ఉ. | నాపలు కాదరింపవె ఘనంబుగ బ్రేమము నింప వెంతయున్ | |
ఉ. | వేమఱుఁ గిన్క బూనదగవే మరుధాటికి దాళజాల రా | |
| వేమఱపేల నేలుకొనవే మరుమాటలనైన దెల్పవే | |
చ. | విచికిలగంధి! నీపెదవి విందొనరించి విడెంబొసంగి నీ | |
చ. | భువి విటకాండ్రకింపు మది బుట్టగ స్వోచితవృత్తి మీఱ దో | |
(పురుషవాక్యము సంపూర్ణము)