దేవీ నవరాత్రులు
"శివః శక్త్యాయుక్తో యది భవతి శక్తః ప్రభవితుం
నచే దేవం దేవో నఖలు కుశలః స్పందితు మపి ।
అతస్త్వా మారాధ్యాం హరిహర విరించ్యాదిభి రషి
ప్రణంతుం స్తోతుం వా కథ మకృతపుణ్యః ప్రభవతి || "
(శివుడు శక్తితో కూడుకొన్నప్పుడే సృష్టించే శక్తి గలవాడౌతున్నాడు. ఆమె చేరనప్పుడు ఆ మహాదేవుడు కదలనైనా సమర్థుడు కాలేడు. అట్టి స్థితిలో ఏ పుణ్యం ఎరుగని నేను, బ్రహ్మవిష్ణు మహేశ్వరాదులైన దేవతల చేత సేవింపబడే నీకు ఎలా మ్రొక్కగలను? ఎలా నిన్ను స్తుతింపగలను?)
- శంకరాచార్య
నవరాత్రులు - ప్రాముఖ్యము
పరజాతుల బుద్ధి సంస్కారాలతో అణుమాత్ర ప్రమేయమైనా లేకుండా, సర్వతోముఖమైన జాతీయ జీవన వికాసాన్ని ప్రతిబింబింపజేస్తూ, నానా విధాలయిన కార్యకలాపాల మూలంగా సమష్టి జీవితాన్ని కాపాడి వృద్ధి పొందిస్తూ, సమైక్యతను, సమగ్రతను సంపాదిస్తూ, భారతీయుల సాంఘిక వైజ్ఞానికాది దృక్పథాలను నిరంతరం తీర్చిదిద్దుతూ, అనాది కాలం నుండి అతిశయమయిన ప్రాముఖ్యాన్ని వహించిన కొద్ది పండుగలలో 'దేవీ నవరాత్రులు' ఒకటి. వీటిని కేవలం నవరాత్రులని వ్యవహరించడం కద్దు. చైత్రమాసారంభం నుంచీ ఒక నవరాత్రులు (వసంత నవరాత్రులు), భాద్రపదశుద్ధ ప్రథమ నుంచీ ఒక నవరాత్రులు (గణపతి నవరాత్రులు), ఆశ్వయుజంలో ఆదిని జరిగే ఒక నవరాత్రులు (శరన్నవరాత్రులు) ఉన్నా, “నవరాత్రులు” అన్న వ్యవహారం కేవలం ఈ దేవీ నవరాత్రులకే రూఢమైంది. అన్నివిధాలా ఈ 'నవరాత్రాన్ని' భారతీయులు మకర సంక్రాంతి తరువాత ప్రముఖమయిన పండుగగా భావిస్తున్నారు.
నవరాత్రులు - వివిధ నామములు
ఆశ్వయుజ శుద్ధ ప్రథమ మొదలు దశమి వరకూ సర్వ వర్గాలకు చెందిన భారతీయులందరూ భక్తిశ్రద్ధలతో, మహోల్లాస విలాసాలతో జరుపుకునే ఈ పండుగలకు