తెలుంగుమెఱుంగులు
25
మిసిమిగల పుల్లఁబెడుగుతో మిళితములగు
నావపచ్చళ్లు చవిసూచి రాదరమున
చుట్టుమని మూర్ధములు దాఁకి యెట్టుఁదనము
పొగలు వెడలింప నాసికాపుటములందు
ఇరువది యేండ్ల క్రిందట ప్రాచీన గ్రంథ సంపాదన కై తెలుఁగుదేశము' ఊరూర 'టూరు' చేయుచు, చాలకాలము విద్వదౌష్టి జరిపినపొఁడను గనుక, ప్రాచీన గ్రంథార్ధముల పలుకుబడి పల్లెటూళ్ళలో ఎంత చెల్లుబడి అగుచు నున్నదో నేను ఎఱుఁగఁగల్గిసాను. కొన్ని యెఱుకలు వివరింతును.
ఒక సంపన్నగృహస్థునియింట ప్రాచీన గ్రంథము లున్న వని విని అడిగి ఆహూతుఁడనై వారియింటికి వెళ్లితిని. ఆ యింటి యజమానునికి ధర్మపత్నీసమానురాలు, కళావంతురాలు, ప్రేయసి ఇంటనే ఉన్నది. నే నక్కడికి వెళ్ళఁగానే ఆమె మనుచరిత్రలోని యీ క్రిందిపద్యమును సాదరముగా, సంగీతముతో, సముచితహస్తాభినయముతో చదివినది.
వానీదీ భాగ్యవైభవము, వానీదీ పుణ్యవిశేష, మెమ్మెయిన్
వాని దవంధ్య జీవనము, హనిది జన్మము వేఱు సేయ కి
వ్వాని గృహాంతరంబున భవాదృత యోగిజనంబు పావన
స్నానవిధాన్న పాసముల సంతసమందుచుఁ బోవు నిచ్చలున్.
నేనన్నాను. "తల్లీ ! స న్నొక యోగిని జేసితివి. తంటా లేదుగాని, నీ వల్లభుని వాస్తవ ప్రవరునిగాఁ జేయుట సందర్భపడలే దమ్మా !”
ఆమె అన్నది “అయ్యగారూ ! నేను ప్రేమించినది వాస్తవముగా వాస్తవప్రవరునివంటివారినే. నా యేకాంత ప్రేమకు వశ్యులయిన యీ సహృదయులు కూడ వాస్తవప్రవరు లనియే అనుకొనుచున్నాను. అయ్యో పాపము! వరూథిని మాయాప్రవరుని ఎఱుఁగదు గాదండీ! ఎంత ద్రోహము! అయ్యా, ఇది చిత్తగించండి!
