పుట:TeluguVariJanapadaKalarupalu.djvu/332

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట ఆమోదించబడ్డది
ఈనాటివి కావు, అక్షరాలా ఆనాటివే:

అలాగే ఈ కథలకు తందాన కథలనీ తందాన పాటలనీ కూడ ప్రచారముంది. ముఖ్యంగా బుర్ర కథలలో గుమ్మెట్లు వాయిస్తూ వంతలు పాడేవారు తందానా, తాని తందానా అనే వంత పాట పాడటం వల్ల కూడ ఈ కథలకు తందాన కథలని పేరు వచ్చి వుండవచ్చు. తందాన కథలు ప్రాచీన కాలం నుండీ వున్నవనడానికి వుదాహరణగా క్రీడాభిరామంలో

అకలంగ స్థితిగోరి కొల్చెదరు బ్రహ్మానంద సంభావనన్
సకలానందమయైక మాతలగుచున్ సంతోష చిమ్మంబునన్
తకదుమ్ముల్ యకతాళముల్ జవనికల్ తందాన లమ్మయ్యకున్
ఏక వీరమ్మకు మూహురమ్మకు నధోహ్రీంకార మధ్యాత్మకున్.

అనిపేర్కొనడాన్ని బట్టి కాకతీయ యుగం నాటికే ఈ జంగం కథలు బహూళ ప్రచారంలో వున్నాయని తెలుస్తూంది. 'యకతాళముల్ జవనికల్ తఆందాన లమ్మయ్య కున్' అనడం వల్ల ఆనాటి జంగం కథల్లో జవనిక వాద్యం కూడ వుపయోగించినట్లు వూహించవచ్చు. 'తందాన' అనే వంత పదం ఆనాడు పాడబడే ప్రతి కథలోనూ వంతగా పాడి వుండవచ్చు.

ఆంధ్రప్రజా జీవితంలో ఇంత విశిష్ట స్థానాన్ని సంపాదించుకున్న ఈ బుర్ర కథను గూర్చి పాల్కురికి సోమనాథుడు బసవ పురణంలో గాని, పండితారాధ్య చరిత్రలో గాని, తొలి వీథినాటకం క్రీడాభిరామంలో కాని ఎవ్వరూ దీనిని పేరు పెట్టి స్పష్టంగా పేర్కొనక పోవడం చూడగా ద్విపద భూయిష్టమైన ఈ రచనకు ప్రక్క వాద్యాల ప్రాబల్యాన్ని బట్టి క్రమేపీ ఈ పేరు రూఢమై యుండవచ్చు. ప్రాచీన కళారూపాలైన యక్షగాన, వీథి నాటకాల పూర్వ రూపం బుర్రకథ కావచ్చుననీ శ్రీనాథుని కాలానికి ముందు నుంచే ద్విపద ప్రబంధం బుర్రకథ వంటిది గాన రూపంలో వుందనడానికి క్రీడాభిరామం లోని ఈ క్రింది పద్యమే తార్కాణమనీ తిరుమల రామ చంద్ర గారు 'జయంతి' పత్రికలో 'తెలుగువారి తొలి సంగీత కళారూప' మనే వ్వాసంలో వుదహరించారు.

ద్రుత తాళంబున వీరగుంభితక ధుంధుం ధుంకి టాత్కారసం
గతి వాయింపుచు నాంతారాళిక యతి గ్రామాభిరామంగా