పుట:Sukavi-Manoranjanamu.pdf/478

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది
(వెఱువకు) 'వెఱకు'
శ్రీనాథుని కాశీఖండము (5-71)
గీ.

చెంచునింటికిఁ బోయి చెంచెతకుఁ బ్రియము
జెప్పి నమ్మించి తలమీదఁ జెయ్యి వెట్టి
వెఱకు మని తన్ముఖంబున నెఱుకుఱేని
గాంచి యాతనితోడ సఖ్యంబు సేసి

332

ఇటువలెనే (కవి ప్రయోగములు) తెలుసుకొనేది.333

'ఏనుగ-ఏనుఁగు-ఏనుంగు-ఏన్గు-ఏనిక' అని గలదు.334

'ఏనిక'
తిమ్మకవిసార్వభౌముని రుక్మిణీపరిణయము
చ.

అనుదినము న్మదిం జలన మానక మానక పూని దీనులన్
మనుచుచుఁ గార్యవేలలను మాధవ మాధవ ముఖ్యులౌ సురల్
దను వినుతింప మేలిడఁగఁ దానగు దాన గుణాఢ్యుఁ డంచు నిం
పెనయఁగఁ గోరి మ్రొక్కిడుదు నేనిక నేనికమోముసామికిన్.

335
'ఏనుంగు' ఏన్గు
తిమ్మకవి అచ్చతెనుగు రామాయణము (యుద్ధ. 188)
గీ.

తేరుతోడఁ దేరు తేజీలోఁ దేజి యే
నుంగుతోడ నేనుఁ ద్రుంగఁగొట్టి
బంట్ల చిత్తెఱఁగులఁ బరిమార్చివైచినఁ
జూచి దొడ్డయొడలి జోదుఁడలిగి.

336

ఇటువలెనే మరియు ననేకశబ్దము లనేకభేదములు గలవు. గ్రంథవిస్తరభయమువలన (వానిని జూప)మానినాము.337

మొదట వ్యంజనములు కలవి, లేనివి పదములు 'పూనె-ఊనె; నెగసె.ఎగసె; పొదవె-ఒదవె; పొనరె-ఒనరె; పొందె-ఒందె', - ఈ పదియు అప్పకవిగారు లక్ష్యములతో వ్రాసినారు. 'వేఁడి-ఏఁడి; నీల్గుట-ఈల్గుట; నెగయుట-ఎగయుట; నంటు-అంటు; నెగ్గు-ఎగ్గు' ఈ పదియు తిమ్మకవిసార్వభౌముడు లక్ష్యములతో వ్రాసినాడు. మరియునుగలవు.338