ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది
| | ‘సిద్ధిఁగాంచిరి యవిముక్త సీమయందు...” | |
(కవిశిరోభూషణము. పు. 231)
అని (అహోబల పండితులవారు) అప్పకవిగారి నాక్షేపించినారు కాని, 'సిద్ధిఁ గాంచిరి...' అన్నదిన్ని శ్రీనాథునిగారి ప్రయోగమే గాన, '... ఇత్యాదయః శ్రీనాథాది ప్రయోగాః...' అనుట బాగులేదు. అప్పకవిగారు ఆక్షేపించినవారి ప్రయోగము లక్ష్యముగాదు. ఉపనిషత్తులు కన్నను నన్నయభట్టుగారి కారిక లప్పకవిగారికి ముఖ్యము. స్మార్తునికి హరిహరులందు సమబుద్ధివలె (అహోబల పండితుల వారికి) నన్నయభట్టుగారి కారికలు, అథర్వణాచార్యుల వారి కారికలు సమము గాన, (వారు) రెండింటిని గూడగట్టుకువచ్చినారు. 11
ఆధునికులున్ను అహోబల పండితులవారి మతము ననుసరించి వ్రాసిన గ్రంథము—12
"అనుత్తమ పురుషక్రియాసు= ఉత్తమ పురుష వ్యతిరిక్త క్రియా పదములందు, ఇతః = ఇకారముకు, అచి = అచ్చు పరమగు చుండగా, సంధిః = సంధి, నిత్యం = నిత్యముగాను, స్యాత్ = అగును. అనగా మధ్యమ పురుషంబునం దికారమునకు సంధి నిత్యముగా వచ్చునని తాత్పర్యము. ఉదాహరణము– సేవించితి వచ్యుతుని; సేవించితి వచ్యుతుని. ప్రధమోత్తమ పురుషంబులు కిమాదికములో చేరినవి గావున వానికి సంధి వైకల్పికంబని యెఱుఁగునది. ఉదాహరణము– వచ్చి రమరులు; వచ్చిరి యమరులు; వచ్చితి నిపుడు; వచ్చితి మిపుడు, వచ్చితిమి యిపుడు. ద్రుతాంతంబులైన టి, డి వర్ణకాంతంబులకు రాదు. వింటి నపుడు; తింటి నన్నము; పోషించెడి నచ్యుతుడు, ఇత్యాదులు.
| కారిక. | ప్రథమే చోత్తమే చైవ, కియేతో వా భవేత్ చ్యుతిః | |
అనుట వలన ప్రథమ పురుషముకు సంధి వైకల్పికము” 13
ఇక, బాలసరస్వతిగారి వ్యాఖ్య—
