పుట:Sukavi-Manoranjanamu.pdf/353

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది
మరియును,— తొఱగుట, నెరసుట, పరిగొనుట, పరిచనుదెంచుట, పరిమెయి, పరవకటి, పెరుగుట, నెరసె ననుట ఈ పదములు రేఫములకు లక్ష్యములు వ్రాసినారు. (ఆయితే) తొరగుట, నెరసుట — ఈ రెండు పదములు గాక మిగిలినవి రేఫములే కాని, ఱకారములు కావు. చెఱచుట క్రమ్మఱ మఱదలు, తెఱగు, తీఱు, తేఱుట, వేమాఱు — ఈ పదములు ఱకారములకు లక్ష్యములు వ్రాసినారు. (అయితే) వేమాఱు, తొఱుగుట, నెరసుట —ఈ మూడు పదములు మాత్రము ఉభయ రేఫము లౌను. అప్పకవిగారు ఉభయములకు లక్ష్యములు వ్రాయలేదు గాని, ఉభయములకు ప్రయోగములు గలవు. ఇరులు, రొమ్ము, చీరుట = రెండు తునుకల కర్థము ఇవి ఱకారము లన్నారు. రేఫములకును ప్రయోగములు గలవు, కారులు, కూరలు, చారు, రేకులు, దూరులు వలుకుట — ఇవి రేఫము లన్నారు. ఱకారములకు ప్రయోగములు గలవు. దూరులు పలుకుట — రేఫము. పొదల దూఱుట - ఱకారమన్నారు. అరుదు, చురచుర, ఇందరు, ముందర, మరి, వేర్వేర ఱకారము లన్నారు. ఉభయము గలవు. ఇవియన్నియు లక్ష్యములలో ముందు వ్రాసుతాము. 23
అప్పకవిగారు కవిత్వమందు గలిపిన గురులఘు రేఫములు (మఱియును గలవు. చూపుతున్నాము.) 24
క.

అఱటుల బఱటుల బఱిటెల
గఱిటెల మొఱిటెలను గల ఱకారములెల్లన్
ధర నెఱసున్నలునగు న
య్యఱటుల బఱటులను ద్రుతములగు వలసినచోన్.

25
'ధర' - రేఫము. అందే (4–265)
గీ.

పరగ కందము పద్యయు మఱి విపులయుఁ
జపలయును ముఖచపలయు జఘునచపల
యనఁగఁ గందపద్యంబు లీయాఱువిధము
లఖిలసుకవికృతులలోన నలరుచుండు.

26
'పరగ' (పదము) రేఫసీసమాలికయందును, 'మఱి' (పదము) ఱకారసీసమాలికయందును వ్రాసినారు (గాని), వీటిలో నుభయరేఫములందు