పుట:Sukavi-Manoranjanamu.pdf/349

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది


మునకుఁ గృత్యములగు పనులెల్ల సమకట్టి
             వేగంబ గ్రక్కున వెడలవలయు
గాని వెడలకున్న భానూదయంబున
వనధి పురము ముంచికొనఁగ గణన
సేయరానియట్టి సేగియు, వ్రయ్యు భా
వంబు వగయు నెల్లభంగిఁ గలుగు (మౌసల 1–170)

12
'మఱునాడే సముద్రుడు ద్వారకాపట్టణమును ముంచగలడని నిశ్చయముగా ‘నెఱిఁగె' నని స్పష్టమేకదా! (కావున పద్యమందు) 'ఎఱగె' ననిగాని, 'అరిగె' నని గాని కాదు. అరుగుటే అర్థము చెప్పితే అరిగెడు వాడెవడో, కర్త కనుపించడు. ఇంతమాత్రమేకాదు. (ఇది) సూర్యాస్తసమయమందలి ప్రవృత్తి కదా! కాకపోతే సూర్యుడు 'పశ్చిమగిరి చఱికి ననతి దూరుడై విశదుడై' అని చెప్పరు గదా! సూర్యాస్తసమయమందు 'వేడియడరిన దీప్తుల్', అనగా-నుష్టత్వముచే ప్రజ్వరిల్లుచున్న దీప్తులని చెప్పుటయు గూడదుకదా! 'వేడి యెడలిన' వనగా- ఉష్ణత్వము నెడబాసిన వనుట సాయంతనమందు యుక్తము. కావున 'విశదుఁడై' అని. అన్నివిధములచేత నప్పకవిగారు వ్రాసినటులైతే తప్పులని (వేరే) చెప్పనేల? 'అరుగుట' రేఫముగాని ఱకారమని ఎవరును చెప్పలేదు. లక్ష్యమున్ను కనిపించదు. మరియును దీర్ఘములమీద నుభయరేఫములకు వ్రాసిన పద్యము— 13
‘మాఱి' యనుటకు కర్ణపర్వము (3-10)
ఉ.

పాఱినఁ జూచి కౌరవ నృపాలుఁడు సూతతనూజుతోడ నీ
కాఱియ మద్బలంబునకుఁ గాదగునే వివిధాస్త్రసంపదన్
మీఱిన నీవు గల్గిన నమేయపరాక్రమ నీకుఁ బాండవుల్
ల్మాఱి తలంప నీదగు బలంబును జేవయు జూపు మిత్తఱిన్.

14
(ఇక్కడ అప్పకవిగారి దృష్ట్యా) 'మాఱి' యనగా-సంహారకర్త్రియయిన శక్తి కర్థముగదా! 'నీకుఁ బాండవు ల్మాఱి'- చంపేవారని అర్థము చెప్పవలెనుగదా! ఇదే అర్థమయితే దుర్యోధనుడు తన సేన విరిగిన పిమ్మట కర్ణునితో ననెడు వాక్యముగదా (ఇది) ఈ కాఱియ = ఈ కష్టము. 'వివిదాస్త్రసంపద న్మీఱిన' అను విశేషణమున్ను, 'అమేయపరాక్రమ' అను సంబోధనమున్ను (కర్ణుని) శౌర్య