పుట:Sukavi-Manoranjanamu.pdf/294

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది
అర్థము — 1. అమిత - ఆపరిమితమందున్ను, అనగా, తదర్ధప్రతిపాదకస్థలమందు ననుట - అంతట నిదే తాత్పర్యము. 2. నిబోధన - చెప్పుటయందును, 3. వ్యంగ్య - ధ్వనియందును, 4. నింద - నిందయందును, 5. నిశ్చయ - ఖలు, ఏవ కారార్థములందున్ను, 6. వ్యర్థత - వైఫల్యమందును, 7. ఆక్షేపణ - ఆక్షేపించుట యందున్ను, 8. ఆనందిత - ఆనందించుట యందున్ను, 9. ఉద్ధత - ఔద్ధత్యమందున్ను, 10. అనునయ - బతిమాలుకొనుట యందున్ను, 11. ప్రశ్న - ప్రశ్నయందున్ను, 12 ప్రార్థన - ప్రార్థించుట యందున్ను. 13. ఆశ్చర్య - ఆశ్చర్యమందున్ను, 14. పరిహాస - పరిహాసమందున్ను, 15. తర్క - తర్కించుట యందున్ను, 16. బోధకత - హితోపదేశము చెప్పుటయందును, 17. అనుతాప - పరితపించుటయందును, 18. వ్యాజస్తుతి - వ్యాజస్తుతియందును, 19. విచార - విచారమందును, 20. ప్రాగల్భ్య - ప్రౌఢతయందును, 21. భీతి - భయమందును, 22. శంక - శంకయందును, 23. అంగీకరణ కృతి - ఒప్పించుటయందును, 24. పృచ్ఛ - అడుగుటయందును, 25. శ్లాఘ - శ్లాఘించుట యందును; - ఈ యర్థప్రతిపాదకస్థలములందు హల్లులకు, నచ్చులకు చెల్లును258
లక్ష్యములు
1. 'అమితము' కు; హల్లుకు
చేమకూరవారి విజయ విలాసము (3-138)
మ.

సకియల్ గొందఱు వెంటవచ్చి మణిభూషల్ చక్కఁగాఁ దీర్చి చం
ద్రిక పూవన్నియ జిల్గు చేలకటి నెంతే గట్టిగా గట్టి పెం
డ్లికుమారుండు కరాగ్ర మూత యొసఁగున్ వ్రీడావతిం దేరుమీఁ
దికి నెక్కించిరి మందహాసకలనాదేదీప్యమానాస్యలై.

259
'ఎంతే' అనుచోట అమితము. మూడవచరణమందు ననునాసికయతి 'చేల' అని స్త్రీలింగమున్ను గలదు.260
అందే (3–154)
మ.

రకపుంజెయ్వులఁ దా వినోదమున సారథ్యంబు గావించు క
న్యకపైఁ బెట్టిన చూపెకాని యట సేనల్ జూచుట ల్లేదు, సా