పుట:Sukavi-Manoranjanamu.pdf/262

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది


శుద్ధోదనః కలంకశ్చ మార్తండో అర్క ఏవ చ
నీలంగుశ్ఛాపి కుద్దాల పర్కటః కంకణం తథా
చిరస్య నరకం చాపి మృతండః కంకు రేవ చ
గంధర్వాలర్కశబ్దే చ శకం ధ్వాధి గణే స్మృతాః.

140
కౌ ఉబ్జతి ఉబ్జ అర్జవే, యద్వా, కు ఈషదుబ్జ ఆర్జవ మస్యకుబ్జః - పొట్టివాడు. కుంభువం, ఉంభతి, ఉంభ పూరణే, కర్మణ్యణ్, కుంభః-కడవ. కుం శరీరం ఉనత్తి, ఉందీక్లేదనే. బాహులకాత్తః, కుంతః = బల్లెము. కం జలం ఉర్వతీతి కూర్మః బాహులకాన్మః, ఉర్వీ హింసాయామ్ = తాబేలు అశ్మనోత్యంతోత్రేతి అశ్మంతః = పొయ్యి, దుందు శబ్దేన ఉభిరత్రేతి దుందుఖిః = రాజద్వారమందుండెడు వాద్యవిశేషము ఇందతి ఇందిరయా ఇందిందిరః ఇది పరమైశ్వర్వే = తుమ్మెద. సుఆతీవ ఉందతి, ఉంద క్లేదనే. సుపూర్వః బాహులకాదరః గౌరాదిః సుందరీ = చక్కనిమగువ. గంధం అర్వతే, ఆర్వగతౌ, గంధర్వః = దేవయోనివిశేషము. వృకేన కంఠేన అణతి వృకణః = కొక్కెర. వి ఇంధ్యతే. ఇకి ఇంధనదీప్తౌ, అంతర్భావితవ్యార్ధః వింధ్యా అంఘ్నెదిః = పర్వతవిశేషము. సారం బలం అస్యతేనే నేతి సారసనా, అసగతిదీప్యాదానేషు. కరణే ల్యుట్ = నడుముకు బలము కొఱకు కట్టుకొనెడు, కాశకోక మొదలైనవి. అగం ఆస్యతీతి అగస్తిః అగపూర్వ...........దోస్తి ప్రత్యయః = మహర్షి. దిత్యౌహేయం, తస్యేద మిత్యణ్. దేవీకాశంశనే త్యాత్వేవాహ ఊఠ్, ధాత్యూహః = పక్షివిశేషము. వరం అటనం అస్యాఇతి, వర మటతీతివా వరటా = స్త్రీహంస మకరసి అందతి అది బంధనే, కర్మణ్యణ్, మకరందః = పూదేనె పుష్పస్య అవతఇతి పుష్పవంతౌ, పుష్పంప్రకాశః, వికాసశ్చ. అకారాంత తకారాంతౌ రవిచంద్రులు. శిఖయా అత్యుతే, అనుగత్యాదిషు ఇమంతాడ్ఢః 'శిఖండో బర్హచూడయో' రితి హేమచంద్రః. శిఖాయా అండఇవ. ఇనే ప్రతికృతా వితి స్వార్థేశన్. 'శిఖండౌవాశిఖా బర్హే' ఇతి తాలవ్యాదౌ రభసః = నెమలి పించము జుట్టున్ను. రథస్యఇనః రథినః = రథికుడు శుద్ధం న్యాయపరిశుద్ధం ఓదనం భుఙ్క్తే శుద్దోదనః = పరిశుద్ధాన్నము భుజించువాడు అంక్యతేనేనేతిఅంక, కలశ్పాసావంకశ్చ కలంకః. కలకిల క్షేపే = అంకాపవాదములు, మృతే అండే భవః మార్తండః = క్రోధ సూర్యులు. అలం ఆర్క్యతే, అర్చ్యతే. లర్కస్తవనే అర్చపూజాయాం అలర్కః = వెఱ్ఱికుక్క. నీలాని అంగాని యస్య సః నీలంగు = తుమ్మెద. కుం భూమిం ఉద్దాలయతీతి కుద్దాలః = గుద్దలి మొదలయినవి.