ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది
'మానార్థాన్నిత్య మేకత్వ, మెడుస్యా త్పరిమాణకే' అని అథర్వణాచార్యుల వారి కారిక గావున మానెడు, జానెడు, పుట్టెడు, బుట్టెడు, మూరెడు, బారెడు, వీసెడు, దోసెడు - ఈ మొదలైనవిన్ని ఉభయముకు చెల్లును. 134
13. శకంధ్యాదియతి (పరరూపయతి)
లక్షణము —
కాకునూరి అప్పకవి ఆంధ్రశబ్దచింతామణి (2-226) యందు —
| "సూ. | అచోన్త్యాదిటి | |
| శ్లో. | శకంధు రథ కర్కంధూః కుద్దాలో లక్త పర్క టీ | |
శకానాం దేశానాం అధుః శకంధుః. శకంధువనగా శకదేశమందున్న బావి. కర్కస్యాంధూః కర్కంధూః 'కర్కంధూ ర్బదరీ కోటీ' త్యమరః. కర్కంధు వనఁగా రేఁగుచెట్లు. కం=శిరః ఉష్ణవీర్యత్వా దుద్ధాలయతీతి కుద్ధాలః; కుం= భూమి ముద్దాలయతీతివా. దలవిశరణే. ఉదిత్యుపసర్గః 'కుద్దాలో బహువారకః' ఇత్యమరః. కుద్దాల మనఁగా విరిగిచెట్టు. పాదమలతీత్యలక్తః. అలభూషణే, 'యావోలక్తోద్రుమామయ' ఇత్యమరః. అలక్త మనఁగా లత్తుకపేరు. పర్చ్యతే = పరస్పరం స్పృజ్యత ఇతిపర్కటీ. పృచి సంపర్కౌ. 'ప్లక్షో జటి పర్కటీస్యా' దిత్యమరః. పర్కటి యఁగా జువిచెట్టు. లాంగలస్య ఈషా లాంగలీషా. 'ఈషాలాంగల దండస్స్యాత్' ఇత్యమరః. హలస్యేషా హలీషా. ఈ రెండు ఏడికోల పేళ్ళు. మనస ఈషా లాంగలవత్సంబద్ధా మనీషా. 'బుద్ధి ర్మనీషా ధిషణా' ఇత్యమరః. మనీష యనఁగా బుద్ధిపేరు. పతన్-ఆంజలిః = పతంజలిః. పతంజలి యనఁగా వ్యాకరణమునకు మహాభాష్యము చేసిన నాగముపేరు. కోర్భూమే రుత్కీలః కుత్కీలః. 'అగకుత్కీలజీమూత సానుమన్నగ పర్వతాః' ఇత్యమరః. కుత్కీల మనఁగా గట్టుపేరు. ఉష్ణస్య ఈషః ఉష్ణీషః. 'ఉష్ణషశ్శిరోవేష్ట కిరీటయో' రితి నానార్థే. ఉష్ణీష మనఁగా దలపాగపేరు. మంజు = రుచ్యం ఈరయతీతి మంజీర.
