పుట:Sukavi-Manoranjanamu.pdf/139

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

చెప్పుటవలన నున్ను- ఇంత సందర్భముగా రచించుటకు గగనారవింద, శశి
విషాణ, వంధ్యాపుత్రుల వంటిదిగా నెంచి సంతోషించినాము. విశ్రమ ప్రకరణ
మందును 'విశ్రమవైర' విశ్రమమని చెప్పవలసినదౌను. పరాకు నొందినారని
తోచుచున్నది. (ఇక) సంయుతాసంయుత ప్రాసములో రేఫశ్లిష్టమునకు మహా
కవి ప్రయోగములు గలవు. లకారశ్లిష్టములకు లేవు. ఉభయప్రాసమందు
విషమపదము సషలకు రెంటి(కిని ప్రయోగ) ములున్నవి. చెప్పవలసినదౌను.
నణలకును సాధారణముగా నున్నవాటికి నకారముకు వచ్చిన ణత్వము మాత్రమే
ఉభయములకు చెల్లుననుట పరిశీలించనిమాట. వీఁక దాఁకి ఇది అర్ధబిందు
ప్రాసము. పొందింప బృందావనము - ఇది బిందుప్రాసము, నాకొఱత- చీఁకటి -
ఇది ఖండాఖండప్రాసము.273

క.

సంగ్రామరంగమున పెలు
చం గ్రుమ్మరుచున్న సాల్వజగతీపతి మే
నం గుచ్చి పార నాటిం
చెం గ్రూరాస్త్రములు నాల్గు శ్రీకృష్ణుఁ డొగిన్.
                                        (కా. ఆం. 3-324)

274
—ఇది రేఫయుత ప్రాసము.
'గీతపాదము.

విద్రుచె వినతాత్మజుండు దిక్కు లద్రువ ననఁగ'
                                        (కా. అం. 3-326)

275
—ఇది లఘుద్విత్వ ప్రాసము.
'గీ.

ప్రాఙ్నగ సమానధృతి సుధారుఙ్నిభాస్య...'
                                        (కా. ఆం. 3-328)

276
—ఇది వికల్పప్రాసము
'క.

మిన్నేఱు పాదమున ధా
తం నాభిని, (గుసుమశరు నెదఁ గాంచిన నీ
సాంనిధ్యము దొరకుటకై
సంనుతి సేయుదురు నిన్ను సనకాదు లజా!)'

277