పుట:Sukavi-Manoranjanamu.pdf/131

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

       —లకారమైతే యతిభంగము కావలె. క్రాముడిగల హల్లుకు దాపలి
వర్ణము లఘువున్ను నగుటవలన, క్రాముడిగల వర్ణము లేని వర్ణము ప్రాస
మగును. స్వరమైనప్పటికిన్నీ ఋకారము మాత్రము వ్యంజనమైన రేఫముతో
యతి ప్రాసములు చెల్లును. స్వరమైన ఌ కారమును వ్యంజనమైన లకార
మనుకొనుట మాత్రమే భ్రాంతత్వముగాదు. బిందువున్న వర్ణముకు లేని వర్ణ
ముకు ప్రాసము గూర్చుట —ఇది శుద్ధ ఛాందసత్వము. ఈ గ్రంథమందు
నెవరును శంకలు లేకుండగా భగవంతుడుగూడా తమకు సహాయుడై చెప్పినట్లు
మొదటనే (అప్పకవిగారు) చెప్పినారు. మరియును ( తమ 'ఆం.శ.చి.'
యందు)233

క.

ఇది చదివిన పిమ్మట మరి
యెదియేనియుఁ జదువుబుద్ధి యేలా పొడమున్?
పదపడి గ్రంథము లన్నియు
వెదకి వెదకి సారమెల్ల వివరింపంగన్?

234


గీ.

పర్వతము లెల్ల నొక్క దర్పణమునందు
చూపడు తెఱంగునను కవిత్వోపయోగ
లక్షణము లన్నియును సరలంబుగాగ
నెఱుఁగఁబడు నిఁదు తెలియ నూహించిరేని.

235


గీ.

సౌరభాషకు శబ్దశాస్త్రంబు పగిది
తెనుఁగునకు నవశ్యంబిది దీనిఁ జదివి
జెప్పిన ప్రబంధము జగత్ప్రసిద్ధి నొందు
నుఱక రచియించినది యప్రయోజకమగు. (1.7-9)

236

       —(అని) తమ మహిమను, తమ గ్రంథమహిమను విశేషముగా
(అప్పకవిగారు) ప్రకటము జేసినారు.237

4. ప్రాసమైత్రి ప్రాసము

       లక్షణము: క్ష కారము దాపల బిందువు గలిగి ద్విత్వ మకారముకు
ప్రాసమగును.238