పుట:Sukavi-Manoranjanamu.pdf/126

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

       (మొదటి పాదమున) “కుమారుడు" అని "డు" వర్ణము లేదు గాన,
నసాధువనుకొని “పుత్రుఁడు" అని కొన్ని పుస్తకము లందున్నది. డు వర్ణము
లేకుండుటకు చతుర్థాశ్వాసమందు తెలియపరచుతున్నాము.209

       లాక్షణికు లందఱు (లక్ష్యముగా) పై పద్యమే వ్రాసినారు. (కాని) ఋషి
పదము రేఫమున్ను గలదు. ద్విరూపకోశమందు - ఋషిః, రుషి అని
యున్నది.

“విద్యా విదగ్ధమతయః రుషయః ప్రబుద్ధాః"

       అని "భాకందుని" ప్రయోగమని గురుబాల(ప్రబోధిక) ఋషిః =
మునీశ్వరుడు. రుషిః = మునీశ్వరుడున్ను, దిగంబరుడున్ను, వేదమందున్ను,
జ్ఞానవృద్ధునియందున్ను, ఋషి మతప్రవర్తకుని యందున్ను అర్థము గల
దని "శబ్దార్థకల్పతరు” వందున్నది. కావుని నీ పద్యముచేత చెల్లదు.210

హరిశ్చంద్రోపాఖ్యానము (4-230)
ఉ.

నీ ఋణ మెల్లఁ దీర్చి యవనీపతిఁ గింకరుగాగ నేలుదున్
కోరుము నీదు విత్తమునకు న్మితమెయ్యది, యన్న, సమ్మదం
బారగ వల్కె మౌనినుతుఁ డంత్యజుఁ గన్గొని యెంతవట్టు నీ
పేరుగఁజేసి నామదికి ప్రీతియొనర్పుము నీవు దాతవై.

211
—ఈ లక్ష్యముచేత చెల్లును.
కాకునూరి అప్పకవిగారు 'ఆంధ్రశబ్దచింతామణి' (2-72) యందు
సీ.

ఋష్యమూకాద్రియు ఋశ్యశృంగుండును
             ఋక్ష మృగేంద్రుడు ఋక్షపదము
ఋతము ఋత్విక్కు నైఋతి ఋతుషట్కము
             ఋతుపర్ణ భూపతి ఋతుమతియును
ఋషభవాహుండును ఋషియు ఋగ్వేదంబు
             ఋధురాజు ఋణమును ఋద్ధి ఋజువు
నను నీపదంబుల కాదివర్ణంబులు
             సప్తమస్వరమునై జగతిఁ బరఁగుఁ