భూతార్థ ద్యోతిత మాద్యగం వినా సర్వః" (అని, దీనిని) దిద్దుటకు కారణ
మేమంటే, పదాదియుందు యకారములేదు. సూత్ర మందున్నది. సూత్రము
కొట్టుబడి పోకుండగా నుండుటకు దిద్దినారు. ఈ దిద్దినదైనా నిలువదు. ఏమి
హేతువనంటే—కనబడియెడు, చనియెవరు, చనియె —ఈ మొదలయిన పదము
లందు యకారముల కేత్వము అన్నారు. సరే, కయ్యము, సయ్యన-ఈ మొద
లయిన పదములందు యకారమునకు కలకట్టు లన్నారు, సరే, కనియె, వినియె-
ఈ మొదలైన క్రియాపదాంతములందు యకారమున కేత్వములని చెప్పలేదు.
కాని, ఏత్వములును ప్రసిద్ధి. "ఉయ్యలా"ది పదములందు తలకట్టులును
గలవు. కావున, నచ్చట కొట్టుబడి పోయింది. అయితే ఉయ్యలాది పదములను
గురించి విస్తరించి, వ్యర్థశ్రమపడి వ్రాసినారు. కాని అందువలన పాండిత్యాతి
శయము పోవుటకు కారణ మైనది.131
గీ. | ధరణి నుయ్యెల పయ్యెద తాయెతులను | 132 |
అప్పకవిగారి తాత్పర్యము: ఉయ్యెల, పయ్యెద, తాయెతులు అను
నీ పద మధ్యమందున్న యకారములకు ఏత్వములు నిజంబనియును, "ముద్ద
రాజు రామన్న పద మధ్య యకారము లంటాడు, ఆమాట అబద్ధము” అని
అర్థము. అయితే, యకార మనిన్ని, ఏత్వమనిన్ని తమ రంగీకరించియు,
రామన్న మాట మిథ్య. ఆనగా అప్పకవిగారు పద మధ్యద్వయ విభాగము
చేసినారు. ప్రత్యేక పదములుగావు, రెండు అచ్చులు కలుసుకొని, వచ్చిన
యకారమని అప్పకవిగారి తాత్పర్యము. అందుకు అప్పకవిగారు చెప్పిన
పద్యము. 133
గీ. | ఊయ నెలకా కగుటచేత నుయ్యెలయ్యెఁ | 134 |