విజ్ఞానకోశము - 3
గొప్ప గ్రంథాలయములు
| 1. హార్వర్డు వి. వి. | 55,00,000 |
| 2. యేల్ వి. వి. | 40,60,000 |
| 3. కాలిఫోర్నియా వి. వి. | 29,00,000 |
| 4. కొలంబియా వి. వి. | 20,10,000 |
| 5. షికాగో వి. వి. | 18,60,000 |
| 6. స్టాంఫోర్డ్ వి. వి. | 17,50,000 |
| 7. మిన్నెసోటా వి. వి. | 16,00,000 |
| 8. కార్నెల్ వి. వి. | 15,10,000 |
| 9. ప్రిన్స్‌టన్ వి. వి. | 15,00,000 |
| 10. మిచ్చిగాన్ వి. వి. | 14,70,000 |
| 11. పెన్సిల్‌వేనియా వి. వి. | 12,40,000 |
| 12. నార్త్ వెస్టరన్ వి. వి. | 10,00,000 |
| 13. డ్యూక్ వి. వి. | 10,40,000 |
ఐరోపా ఖండమునగల కొన్ని దేశములలోని గొప్ప గ్రంథాలయములను, వాటి గ్రంథములసంఖ్యను ఈదిగువ నిచ్చుచున్నాము :
| 1. వియన్నా గ్రంథాలయము (ఆస్ట్రియా) | 14,00,000 |
| 2. రోమ్‌వాటికాన్ గ్రంథాలయము(ఇటలీ) | |
| అచ్చుగ్రంథములు | 7,00,000 |
| వ్రాత ప్రతులు | 50,000 |
| 3. జాతీయ కేంద్రగ్రంథాలయము, నేపిల్స్ (ఇటలీ) | 14,00,000 |
| 4. జాతీయ కేంద్రగ్రంథాలయము, ఫ్లారెన్స్ (ఇటలీ) | 34,00,000 |
| 5. జాతీయ కేంద్రగ్రంథాలయము, రోమ్ | 19,40,000 |
| 6. రాయల్ గ్రంథాలయము, బ్రస్సెల్స్ (బెల్జియమ్) | 20,00,000 |
| 7. జాతీయ గ్రంథాలయము, మాడ్రిడ్ (స్పెయిన్) | 15,00,000 |
| 8. యూనివర్శిటీ గ్రంథాలయము, ఆమ్స్‌టర్డమ్ (హాలెండు) | 15,00,000 |
| 9. రాయల్ లైబ్రరీ, స్టాక్ హోం (స్వీడన్) | 7,00,000 |
మెక్సికో : మెక్సికో పలుతరగతుల ప్రజలకు, పలు తెగల జనులకు నిలయము. కలవారికిని పేదవారికిని నడుమవారధిగా 1920 లో అచట గ్రంథాలయశాఖ యొకటి స్థాపింపబడెను. తత్ఫలితముగా 1500 జనతా గ్రంథాలయములు (Public Libraries), 1000 విద్యార్థి గ్రంథాలయములు, 800 శ్రామిక గ్రంథాలయములు, 500 జనపద గ్రంథాలయములు నెలకొల్పబడి నిర్వహింపబడుచు వచ్చెను. గ్రంథాలయ ప్రచారమున చలనచిత్ర ప్రదర్శనలు, ఉపన్యాసములు మెక్సికో మారుమూలలందుగూడ నిర్వహింపబడెను. బాలబాలికలలో అధ్యయనాభ్యాసము నెలకొల్పుటకై ప్రత్యేకాకర్షణలతో గ్రంథాలయములలోని కొన్ని గదులు వారికి ప్రత్యేకింప బడెను. 'కార్నిగీ' విరాళఫలితముగా మెక్సికోలో డాక్టరు ఎర్నెస్టు నెల్సన్ రచించిన 'గ్రంథాలయ నిర్వహణ విధానము' అను గ్రంథము వివరణములతో అచ్చొత్తించబడి అన్ని గ్ర థాలయములకును ఉచితముగా నొసగబడెను. ఇట్లు మెక్సికను లందరిలో విద్యాసక్తి పెరుగగా, విప్లవమునకు పూర్వమున గల మెక్సికోకంటె భిన్నమగు మెక్సికో అవతరించెను.
సోవియట్ రష్యా : గ్రంథాలయోద్యమములో ప్రపంచ రాజ్యములలోకెల్ల సోవియట్ రష్యా ప్రముఖస్థాన మాక్ర మించినది. సోవియట్ యూనియనులో కెల్ల గొప్ప గ్రంథాలయములు మాస్కో, లెనిన్‌గ్రాడ్ నగరములలో నున్నవి. ఈ క్రింద నుదహరించిన గ్రంథాలయములలో వాటియందు భద్రపరుపబడిన గ్రంథముల సంఖ్యగూడ పేర్కొనబడినది.
| లెనిన్ స్టేట్ లైబ్రరీ, మాస్కో | 145,00,000 |
| పబ్లిక్ లైబ్రరీ, లెనిన్ గ్రాడ్ | 60,00,000 |
| సైన్స్ అకాడమీ గ్రంథాలయములు లెనిన్‌గ్రాడ్ | 40,00,000 |
| సోవియట్ రష్యాలో మొ త్తము గ్రంథాలయముల సంఖ్య | 3,00,000 |
పై గ్రంథాలయములలో, సోవియట్ రచయితలచే రచింపబడిన గ్రంథములేకాక, ఇతర ప్రాక్పశ్చిమ దేశములందలి ప్రముఖ రచయితలయొక్క గ్రంథములును, వాటి రష్యన్ అనువాదములును పొందుపరుపబడినవి. ఇందు వివిధశాస్త్రములకు చెందిన అమూల్యములయిన ప్రాచీన, ఆధునికగ్రంథములు గలవు. అపురూపమయిన
437
