పాత్రచిత్రణ
"వీరయుగంధర్ పేరు చెప్పితే నీరువిడచు ఘోడా
రుద్రయుగంధర్ ముద్రపెట్టితే నిద్రపోరు హధీ".1
అనిచెప్పడంలో పై శీలచిత్రణకు బలము చేకూరుతున్నది. ఇట్లాగే బలిజేపల్లి వారి హరిశ్చంద్ర రూపక ప్రారంభంలోనే వశిష్ఠుడు--
"చాతుర్వర్ణ్వ విధానముల్ నదుపుచున్ సత్యంబు, ధర్మంబహిం
సాతత్వాది గుణంబులన్ బ్రజల యాచారంబు శాసించి వి
ఖ్యాత శ్రీధరనేలువా డఖిల దీనానాధ రక్షాదిదృక్షా
తాత్పర్య దయాతిసాంద్రుడు హరిశ్చంద్రుండు నిస్తంద్రుడై" 2
అనిచెప్పడంతో హరిశ్చందుని శీలము, కన్యాశుల్కంలొ అగ్నిహోత్రావధాన్లను గురించి కరటకశాస్త్రి "వట్టి అవకతవక మనిషి" అని చెప్పడంతో అగ్నిహోతావధాన్లు శీలము విస్పష్టమవుతున్నది.
పాత్ర తనను గురించి తానె చెప్పుకోవడం: హరిశ్చంద్రలో విశ్వామిత్రుడు తననుగురించితాను
ఎఱుగవా త్వత్పురోహిత వశిష్ట తనూజ శతక నాళీక కుంజరుని నన్ను
ఏల యుఎఱుగవు చెప్పుమోరీ దురీశ! 3
అనిచెప్పుకోవడంతో అతని శీలము తేటతెల్ల మవుతొంది. అట్లాగే కన్యాశుల్కంలో గిరీశం "నాతో మాట్లాడడమే ఒక ఎడ్యుకేషన్" అనటంతో అతడు వట్టి డాబులరాల్యుడని తెలిసిపొతున్నది.
పాత్రక్రియలు
ఇగి మాటలు, చేతలు అని రెండు విధాలు.
మాటలు; ప్రతాపరుద్రీయంలొ పేరిగాని చాకలి భాష- "ఒకపాలి నేనొక బేసినా పెంచినా, అది కార్తిలో ఆడబేపిని సూస్తే ఇంతకంటా
1--వేదంవారి ప్రతాపరుద్రీయము-ప్రధమాంకము. పుట 10.
2.--బలిజేపల్లి లక్ష్మీకాంతం గాని, "సత్య హరిశ్చంద్రీయము" ప్రధమాంకము., పుట 8
3.--అదే నాటకంలో తృతీయాంకము, పుట 31.
