170
వాఙ్మయ పరిశిష్టభాష్యం - నేటికాలపుకవిత్వం
పూర్వపక్షం
అవునయ్యా; అనురాగమార్గాలు కట్టుబాట్లకు లోనయ్యేవిగావు ఒకధర్మరక్షకుణ్ని ఒక స్త్రీ ప్రేమించవలెనంటే సంభవించవచ్చును సంభవించకపోవచ్చును కనుక ధర్మరక్షకత్వంతో శృంగారానికి సంబంధఁ లేదు; హృదయమార్గాలు దుర్గ్రహాలు అని అంటారా?
సిద్ధాంతం
చెప్పుతున్నాను ధర్మపరాయణ అయిన యేస్త్రీనైనా సరే దర్మ రక్షకుడైన పురుషుడు ప్రేమించి తీరవలెనని గాని ధర్మ రక్షకుడైన యేపురుషుణ్ణి అయినా ధర్మపరాయణ అయిన స్త్రీ ప్రేమించితీరవలెనని గాని నేను నియమం చెప్పలేదు. హృదయమార్గాలు దుర్లహా లన్నమాట సత్యం. అయితే చిత్తనైర్మల్య మొకటివున్న తరువాత యేదేవత నారాధించినా ఆ ఆరాధనం చరితార్ధమవుతున్నది. అట్లానే హృదయక్షాళనమైన తరువాత యెవరిని ప్రేమించినా అది ఉపాదేయమై ఆశృంగారం లోకశ్రేయస్సును బలపరుస్తున్నది. లేదా ఆశృంగారం కేవలం పశుకృత్యమై ఇంద్రియక్షోభం, ఆత్మవినాశం మొదలైన హేయఫలాలకు హేతువగుతున్నది అందుకే ధర్మక్షాళనం ఆవశ్యకమని విశదపరిచాను. హృదయం ధర్మక్షాళితమైన తరువారు యేస్త్రీ యేవిశుద్ధుణ్ని ఉద్యహిస్తుందో యేపురుషుడు డేవిశుద్ధను వరిస్తాడో యెవరు నిర్ణయించగలరు?
చిత్తనైర్మల్య మొకటివున్న తరువాత యేదేవత హృదయాన్ని అదిస్థిస్తుందో! హృదయమార్గాలు దుర్గ్రహమన్నాము.
"మహేశ్వరే నా జగతామధీశ్వరే
జనార్దనే వా జగదంతరాత్మని
న వస్తుభేదప్రతిపత్తిరస్తి మే
తథాపి భక్తి స్తరుణేందుశేఖరే" (త్రిశతి)
