పుట:Lilavatiganitamu00bhassher.pdf/22

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుటను అచ్చుదిద్దలేదు

X భు కలిపి పకము సంఖ్యను వేసియుంటిని. సంస్కృత భాషాపరిచయ మేమాత మైనను లేక తనలాంధ్రభాషాస్వల్పజ్ఞానకూ తను గలవారును, దీని సహాయము చే "నారంభ ము.పుండియు గణిత నైపుణ్యము నలవరచుకొనుటకై సంకల్పించి పోసితిని. సంస్కృత భోషాభిజ్ఞులకును నూకన మార్గము. లావణ్యకములు కాకపోవు. ఈహయుట మందు "నా ప్రజ్ఞావిష 'మేమీ మును లేదు. అరగండ ములందలి విషయములను నే నొకచో చేర్చి, యిందు వ్రాసినాడను. ఆచటచట భాస్కరీయ వద్ద గులకు చెప్పదగిన ఇతరములగు ను సపత్తులు అనేకములున్న ను ఇంభవిస్తరభీతి చే కొన్ని టి నే చూపి యుంటిని. ఇది ప్రారంభ గణిక రుగట చే, అన్ని టికిని లీజగణితము చే ను సపత్తిని వాయువో సర్వజన సుబోధము గాదని మించి సాధారణవిషయములకు నీ లైనంతవరకు క్యక్త ప్రక్రియ చేశ ను కచత్తిని నాసియుం టిని, తక్కిన ప్రకరణములందు సులభమార్గముగ బీజగణితము చే నుపపక్తుల వాసి యుంటిని, ఇట్టిందంకను వాకా రాంకతో పగుత్తులు "రేఖాగణిక ఉచ్చజీజగణిత దీక్ష వృత్తలకణాదుల రే చెప్పదగినవి గలవు. వాటినిన్ని , పూర్వాచార్యులు అచటచట నాసిన వ్యక్త గణితం శేషాంగములనున్ను , నును, పం, బాపుదేవశాస్త్రి, ను, మ సం, సుధాకగద్వి నే ఈ గాళ్ల విశేషాంశములనున్ను, నాకు తెలిపినంతవర కొరతో చేర్చి అనుబంధముగ ప్రకటించి సంకల్పము గలదు. మరియు నిందు శూన్య పఠిక ర్యాష్టక మున ఒకానొక సంఖ్యను జూన్యము చే గుణించి శూన్యము చే భాగించినచో, ఆసంఖ్యయే యుండునని చెప్పబడినది. ఇది భాస్కరాచార్యుని శూన్యే గుణ కే జాతే ఖు హార శ్చ త్పున స్తబా రాశి | ఆ వికృత విన. థేయ ' అను సూతము ననుసరించి పొయబడినది. కాని దీని యొక్క మరణము నవీన గణిక సిద్ధాంతములందు గుర్విక్ష ను ముగ నిరూపింపబడినది. అట్లుగనే , దీని యొక్క పరిమాణము ను గూర్చి వివరించదగినది చాలగలదు. వ్యక్త గణిత పలు చే సామాన్యముగ నింగు కోయబడినది. అసు బంధమున కొంచెము విస్తరింపగలను. నా స్తనము చే నిది ముంతము ఉచ్చ నీజగణి తము (Eligher Algebra)ను సంబంధించినది , అయా సూముల ఊదాహరణము లందు స్వల్పముగ ఇతర పళ్ళ ములను అచ్చటచ్చటగూ ఆ మే చూపియుంటిని, మతిమా కొమునకును ఇనగపగ్నములను కస్త రభీతి చే చూకులేదు. పొస్తపము చే గణిత ముఖ్యామగుటకు రెండు మార్గములు, (1) సూతయును, దాని యొక్క ప్రవృత్తిని, అనుభపము చేసికొనుట (1) అనూ ముకు సంబంధించిన అనేక ఊళ్ళ ముల గణితమును చేయుట, ఇందు విధమపద్ధతి ముఖ్యము . ఎన్ని పరిశ్నముల చేసిన ను సూత హనృత్తి తెలివరు నిచో, కొత్త ప్రశ్నము నచ్చిన పుకు క్లేశము గలుగుకు అందువలన సాధ్య మైన ంతబగకు సూత పద్ధతిని వివరించుట - ప్రయత్నించితిని, దానిచే గ్రంధబాహుళ్య మగుటవలన ప్రశ్న ముల నియ్య లేదు. అట్టిప్నములను అనుబంధము న చూపగలను ఈశ్వరానుగ్ర హముండిన, 1 సంవత్సరములో ఆన బంధము ను వెలువరించెదను. పారిభాషిక పద ము లు. ప్రకృతము ప్రాయికముగ మన భారతీయులు ఆంగ్ల పారిభాషిక పదముల కలస కి దేశీయపదముల మర చిరి, అంచుల . ఇట్టి శాస్త్రీయ పుస్తకములందు ఆయా పారిభాషిక పదములకు పక్కను, కోచములో ఆంగ్లపారిభాషిక సనములను సూక్త చూపుట చరిపాటి నున్నది. నేనట్టు చేయు లేదు. ఈ పుస్తకము కేవలాంగ్ల భాషాభిజ్ఞాల కె గాక, అందకకు నుపయోగించునది యగుటచే, నాయా పారిభాషిక సవములకు నిర్వచనము ముఖ్యమని యెంచి, దాన్ని చేసియుంటిని. అదియు గాక దేశీయ పారిభాషిక పదములు నెనుంగని యాంగ్లభాషాభిజ్ఞులకు, ఈ పద్ధతి వలన నే దేసిన పదాభ్యాసము రూఢ నగునని తలంచితిని. ఐవరు వాటిని గూర్త మొదట కొక మంటువుగ నిచ్చియున్నాను. దాని వలన రెండు భాషలలోని పారిభాషిక సనము లోకరకు దృష్టి పురమున బడుటచే నకు, విసువు లేక స్థాయికముగి' సంక సించువారును నుండవచ్చును. దేయపారిభాషిక పదములను అ నేక విధములగుచున్నవి. పూర్వగంధము లంచు మనపూర్వాచార్యు లుపయోగించిన పదముల వీడచి వీనులు సృజించుచున్నారు. అందులకు కారణము తెలియదు, రెండు సంఖ్యలను నీళ్ళేషముగ అగించు పెద్ద సంఖ్యను (G. C. M.) మహత్త రసవర్తన మని ప్రాచీనులు వ్యవ హరించిరి. ఇది నూకన సృష్టి గరిష్ఠ సామాన్య ప్రమాణమని చెప్పబడుచున్నది. ఇట్లు కొన్ని సంఖ్యల చే నిశ్శేషము గా భాగింపబడు చిన్న సంఖ్య, (L. C. M్చల ము అమా- సవ్యమును కనిష్ఠ సామాన్యగుణజు మనుచున్నారు. ఈ లఘుత మాసవర్త్యం మును గనుగొను పద్ధతిని భాస్కరుడు సూచించెను. కమలాకరుడు (t9 || 1852) 5x. పదముల