పుట:Kokkookamu.pdf/96

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది

అర్ధచంద్ర మండలక మయూరపాద నఖక్షతముల లక్షణము

శ్లో.

వక్త్రోర్ధచన్ద్ర ఇతి యత్ స్తనకాన్ధరాంక
                        స్తౌ సంముఖౌ వదతి మండలకం మునీంద్రః।
స్థానం చ తస్య భగమూర్ధకకున్దరోరు
                        ద్విత్యందుశోపరిత ఏవ లిఖన్తి రేఖామ్॥


శ్లో.

అంగుష్ఠజం నఖమధో వినివేశ్య కృష్టైః
                        సర్వాంగుళీకరరుహైరుపరి స్తనస్యః।
యచ్చూచుకాభిముఖమేత్య భనన్తి రేఖా
                        స్తద్జ్ఞా మయూరపదకం తదుదాహరన్తి॥


సీ.

భగముమీఁదను గండభాగంబు తొడలను
                 చంద్రార్ధకంబుల స్థానము లగు
చంద్రార్ధకంబులు సంగతంబై రెండు
                 నభిముఖంబై కొనలదికెనేని
మండలకం బయ్యె మఱి తత్ప్రమాణంబు
                 నై యుండు రెండుమూఁడంగుళములు
పెనువ్రేలిగోటిని జనుగవక్రిందుగా
                 నూది తక్కినగోళ్ళు మీఁద నునిచి


గీ.

చంటికొనదాఁక రేఖపై సాఁగదివియ
కామశాస్త్రోక్తసరణిచేఁ గలుగు సురత
ముగ్గడింతురు దీని మయూరపాద
మనుచు నిది సేయుచుంద్రు బాహ్యాంతరముల.


తా.

పురుషుడు స్త్రీయొక్కభగముమీదను కంఠముమీదను తొడలమీ
దము తనగోరుతో అర్ధచంద్రాకృతిగా నొక్కునదియె అర్ధచంద్రము. పురుషుడు
స్త్రీయొక్క పైనజెప్పినస్థానములయందు రెండుగోళ్ళచేత నభిముఖముగా కొనలు
అతుకుకొనునటుల నొక్కునదియె మండలకమగును. పురుషుడు స్త్రీయొక్క
చంటిక్రిందభాగమున పెద్దవ్రేలిగోరు నుంచి మీదిభాగమున నాలుగువ్రేళ్ళగోళ్ళు
నుంచి చంటిమొనవరకు గీఱునదియె మయూరపాద మనంబడును.