పుట:Kokkookamu.pdf/95

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట అచ్చుదిద్దబడ్డది


వేగములచే స్త్రీపురుషు లుపయోగించుటవలన దంతనఖంబులచే కలిగిన వ్రణములు
వర్ధిష్ణుత=వృద్ధిపొందుస్వభావము గలదియు, అమలినత=మాలిన్యము కానిదియు,
మృదుత=కఠినముగా నుపయోగింపనిదియు, ఉజ్జ్వలత=కాంతి గలదియు, నిరే
ఖత=గీఱ లేనిదియు, అస్ఫుటిత=స్పష్టముగా కనుపించనిదియు, అని యారు
విధంబుల వాడబడుచున్నవి.

నఖక్షతనామములు

క.

ఛురి తార్ధచంద్రమండల
శరశిఖిపద కుముదపత్త్ర శశకప్లుతముల్
వరుసగ నామము లయ్యెను
బరికింపఁగ నఖము లొత్తు ప ట్లెఱిఁగింతున్.


తా.

ఛురితము అర్ధచంద్రము మండలము మయూరపదకము శశకప్లుతము
కుముదపత్త్రము యని నఖక్షతవికారము లారయ్యె తల్లక్షణంబు లెఱింగించెద.

ఛురితనఖక్షత లక్షణము

శ్లో.

అవ్యక్తరేఖమణుకర్మ నఖైః సమస్తై
                        రోమాంచకృచ్చటచటాధ్వనియోజితాస్తమ్।
అంగుష్ఠజాగ్రనఖతాడనతో నఖానాం
                        గండస్తనాధరగమాచ్ఛురితం వదన్తి॥


ఉ.

అన్నినఖంబుల న్వ్రణము లంటఁగనియ్యక మీఁదమీఁదనే
సన్నముగా గగుర్పొడువఁ జప్పుడుగాఁగ రచించి వీఁకపు
న్జన్నులసందున న్నగవు చల్లెడుచెక్కులఁ బెద్దవ్రేలిపై
నున్ననఖంబున న్గదియనొక్కుటబో ఛురితంబు నాఁబడున్.


తా.

పైన చెప్పియున్న నఖక్షతస్థానములగు స్త్రీయంగములయందు పురు
షుడు తన అయిదుగోళ్ళచేతను అంటీఅంటనటుల పైపైననేే శరీరము జలదరించు
నటుల జేసి చనులసందునను చెక్కులసందునను తనపెద్దవ్రేలిగోరుతో నొక్కు
నదియే ఛురితమనబడును.