పుట:Kokkookamu.pdf/94

నఖచ్ఛేదాధికారః

అష్టమః పరిచ్ఛేదః

నఖక్షతస్థాన సమయలక్షణము

శ్లో.⁠

కక్షాకరోరుజఘనస్తనపార్శ్వపృష్ఠహృత్కన్ధరాసు నఖరాః ఖరవేగయోః స్యుః। ఆప్యన్యయోర్నవరతే విరతే చ మానే పుష్పే మదే ప్రవసనే విరహే ప్రయోజ్యాః॥

⁠

చ.⁠

కరములు నూరుయుగ్మములు కక్షములు న్గటిపార్శ్వపృష్ఠకం ధరహృదయస్తనద్వయవితానము తానఖరక్షతాళికిన్ విరహవిదేశయాన నవవిభ్రమకోప మతిప్రమత్తలన్ నరు లతిచండవేగమున నాటరు మార్దవ మాచరింపుచున్.

⁠

తా.⁠

చేతులు, తొడలు, చంకలు, గజ్జలు, పక్కలు, పిఱుదులు, మెడ, ఱొమ్ము, చన్నులు, యివి నఖక్షతము లొనరించుటకు స్థానములు. విరహిణి చాలదూ రము నడచినస్త్రీ భ్రాంతిపొందినస్త్రీ కోపముజెందినస్త్రీ ముట్టయినస్త్రీ మద్య పానాదులచే మత్తుగొనియున్నస్త్రీ వీరలను పురుషులు చండవేగమున నఖక్షతములు చేయక మృదురీతిం జేయంజనును.

⁠

నఖక్షతగుణ లక్షణము

శ్లో.⁠

సాత్మ్యేన వా రదవిధేరపి నిర్ణయో౽యం                         ప్రత్యగ్రభూరిశిఖరా అతిచండయోః స్యుః। వర్ధిష్ణుతామలినతామృదుతోజ్జ్వలత్వం                         నీరేఖతా౽స్ఫుటితతేతి గుణా నఖానామ్॥

⁠

వ.⁠

స్త్రీపురుషులు దేశసాత్మ్యగుణానురాగంబులచే నిపుడెన్నంబడు కారణంబు లకు స్థానంబుల నెఱింగి నఖదంతక్షతములు రచింతురు. అవి చండవేగ మంద

⁠