మాలతి కథ
299
అప్పుడు విజయవర్ధనుడు తెరపి దెచ్చుకొని దేవా! పడినయిడుములు చాలవా? ఇంకను జాగుసేయనేల యని పలుకుచు గైదండగొని యమ్మత్తేభముపయి నెక్కించెను. ఊర్ధముకులయి తనదెస జూచుచున్న యా మువ్వురనుగూడ నెక్కింపుమని దైవాయత్తము మంత్రికి గనుసన్న సేయ నతండట్లుచేసెను. ఇంతలో మాతంగ ప్రాంతమందు జనసంబాధములో వడివడి నడచుచున్న భట్టివిక్రమార్కులు గనంబడుటయు నా పుణ్యపురుషుడు దంతావళమును నిలిపించి వారినిసైతము దానిపైనెక్కించు కొనియెను.
పిమ్మట వారి నపారవై భవముతో నూరేగించి యవ్వీటి కోటలోనికిం దీసికొనిపోయిరి. అందొకచోట సభచేసి యిష్టగోష్టి వినోదముల గాలక్షేపము చేయబూను సమయంబున వాచాలుండైన విక్రమార్కభూపాలుండు వినమ్రుఁడయి యెల్లరు విన దైవాయత్తము మొగము జూచుచు విజయవర్థనునితో నిట్లనియె.
ఆర్యా! మేము మిమ్ములను సాగనంపి యరుగుచుండ నొకదారిలో వీరందఱు కనంబడిరి. వీరి యాకారములుచూచి విస్మయము జెందుచు బల్కరించి తగిన సమాధానము వడయక వీరి వృత్తాంతము దెలిసికొను తలంపుతో మేమును వీరితో నున్మత్తులమయి తిరిగితిమి కొన్ని దినముల కీసాధ్వీతిలకంబు తనవృత్తాంతము చెప్పినది. వీరికథ నేటివరకు దెలిసినదికాదు. ఇప్పుడు మీ సంభాషణములచే నితండు భూపాలదేవచక్రవర్తియని స్పష్టపడినది. ఇప్పుడపుణ్యాత్ముండిట్టి నీచవృత్తింగైకొని సంచరించుటకు గారణమేమియో దెలియకున్నది. సహవాసపరిచయమే నన్నీ ప్రశ్న కర్మకు బ్రోత్సాహపరచు చున్నది. గావున నీయుదంత మెఱింగింపవలయునని మిక్కిలి వినయముగా బ్రార్థించిన విని విజయవర్థనుడతని మొగము జూచుచు ననుమతివడసి యిట్లనియె.
భూపాలదేవ మహారాజు కథ
అనఘా! ఈతండు భూపాలదేవ చక్రవరియగుట నిశ్చయము. ఈతని వెనుకటి చారిత్రమంతయు మీరెఱింగియే యుందురు. కర్మానుగుణ్యమయిన బుద్ధిపొడము చుండునని చెప్పెడిమాట యదార్థమగును. ఈయన ప్రథమప్రాయమున నొప్పుచుండియు దారాపరిగ్రహము సేయక యువతులదుష్కృతకృత్యంబు బెత్తిపొడుచుచున్నంత సంతానాపేక్షంజేసి నే ననేక విధముల బ్రార్థించితి. నందుల కాయన యంగీకరింపడయ్యె. అప్పుడు నేను దైవసంకల్పము గలిగియుండిన మీ రిప్పని దప్పించుకొన గలరాయని పలికితిని దైవసంకల్పమన నేమియది? పురుషసంకల్పము లేనియప్పుడు దైవసంకల్ప మేమి సేయగలదని యతం డాక్షేపించెను. దైవకారపురుషకారములలో దైవకారమే బలమయినదని నేననిన పురుషకారమే బలమైనదని చక్రవర్తిగారును పెద్దతడవు వాదించి నామాట లంగీకరించిరికారు.
అది రాజ్య మదవికారమని నేను తలంచి సమయమరసి యా విషయమే ప్రతి
