మందారవల్లి కథ
157
శిష్యురాలు - పొల్లుమాటలకేమి? శాస్త్రవిషయముల పూర్వపక్షము చేయుడు.
శిష్యుడు - వీని నీవు పొల్లుమాటలనుకొంటివి. కావు, కావు. నీవు వేసిన ప్రశ్నలు తప్పని యొప్పుకొనువరకు బూర్వపక్షము చేయను
శిష్యురాలు - సరే యొప్పుకొన్నాను. ఇంతటితో అయ్యెనాయేమి.
శిష్యుడు - ముమ్మారనుము.
శిష్యురాలు - ముమ్మారనిన వచ్చిన విశేషమేమి! అట్లేయంటిని.
శిష్యుడు - (తనముందరనున్న ప్రాతతాటియాకుల పుస్తకములం గొన్నిటిం జూపుచు) కాంతా! నీవు చదివిన పాణిని వ్యాకరణమే మాచేత బూర్వపక్షమున చేయబడినది. వానిలోనున్న సూత్రములు లెక్కయేమి? ఈ గ్రంధములన్నియు సిద్ధాంతవ్యాకరణములు. చూడుము. (అని కొన్ని అర్థము లేని సూత్రముల నేవియో చదివెను)
శిష్యురాలు -- (అతడు చదివిన సూత్రముల కేమియు అర్థముగాక ఆతని ముందరనున్న పుస్తకమొకటి విప్పిచూచి) అయ్యో! ఇది యేమి గ్రంథము. ఇందు గీటులేగాని అక్షరములు లేవేమి?
శిష్యుడు - ఓహో! సకలలిపిజ్ఞానకౌశలనని చెప్పుకొంటివే ఇదియే తెలియదా? ఇది దేవనాగరలిపి.
శిష్యురాలు - దేవనాగర మిట్లేలయుండును. అది మేము చదివినదే.
శిష్యుడు - మీరు చదివినది మనుష్యనాగరము. ఇది దేవనాగరము. ఈ తారతమ్యము మీకు దెలియదు. ఇందువలననే మీకేమియుం దెలియదని మొదటనే యంటిని. సిద్ధాంతశాస్త్రములన్నియు నీలిపిలో నేయున్నవి. ఈ లిపియే తెలియనివారితో బ్రసంగమేమిటి చాలులే?
శిష్యురాలు - దీని దేవనాగరమనిన నెవ్వ రేని నమ్ముదురా? మేము సంస్కృత గ్రంథములన్నియు దేవనాగరలిపిలోనే చదివితిమి.
శిష్యుడు - నీకు జెప్పినం తెలియకున్నది. మనుష్యనాగరముతోడనే కొన్ని సంస్కృతగ్రంథము లున్నయవి. దానినే తెలియనివారు దేవనాగరమని వాడుదురు. సిద్ధాంతశాస్త్రములన్నియు నీ లిపితోనే యున్నవి. దేవలోకములో దేవతలు వాడు లిపి ఇదియే అని ఈ గ్రంథములో నున్నది చూడుము. ఈ లిపియే దెలియక మీరు పెద్దపెద్దబిరుదములతో దేశాటనము చేయుచున్నారా? మా యుపాధ్యాయ అగులవిత్ర శక్తి మీ మందారవల్లి యెఱుంగక యిచటికి వచ్చినది. అయినను నీ లిపి మందారవల్లికి దెలియునేమో చూపించిరమ్ము.
శిష్యురాలు - ఆమె ఈ విషయమై పిమ్మట విచారించగలదు. కాని మీరీ గ్రంథములో నేమేమియున్నదో చదువుడు. అని అందున్న మఱియొక పుస్తకమతనిచేతి కందిచ్చెను.
శిష్యుడు - ఒహో! ఇది నేను చూడకుండగనే చదువగలను చూచి చదు
