పుట:Bhaskarasatakamu00bhassher.pdf/46

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుటను అచ్చుదిద్దలేదు

72 భాస్కరశతకము. టీకా తాత్పర్య సహితము. 73 వర్తనల్ = గౌరవముల ను, మా' ని దలి, చరింపరు + ఓ= సంచరింపలేదా ? ఆనుచున్ = అని వచించుచు, మానవులు = మనుష్యులు, ఆట్లు + ఆ=ఆ దేవత లవలె, చరింపణ జరుగుటకు పోలయాలు సరికాదు. (తగదు. ఎట్లనఁగా: – అగస్త్యుఁడు, ఆంభోనిధులు అన్ని యుణ -సముద్రములనన్నింటిని, తసదుపు క్కిలను -తన నోటియందు పుట్టెను + అంచు ఆు పెట్టుకో నెన ని ఉంచెనని) ఆపూనిక కున్ = ఆ (యగస్త్యమహామున్ని ప్రయత్నమునకు, ఎవ్వఁడు ఏను నుష్యుఁడు, ఓపుకొ జతగును? (సమకుడగును సమర్ధుఁడు కాడనుట, ఆంజు అప్రయత్నము చేయుట, పూర్వమహ త్వముసుమ్ము-పూర్వుల యొక్క గొప్ప తసము సుమా! లకు న్యాయమయిన ప్రతాపము, ఒప్పన్ = విలసిల్లునట్లుగా, దేవ పొగజ మున = ఇంద్రుని యేమఁగగు నైరానతమును, తెచ్చి = తీసికొనివచ్చి, తల్లి వ్రత కార్యము = మాతి యొక్క - ప్రతి పుఁబనిని, తీర్పఁడు + ఎ= జరిగించిన , వాఁడు కాడా? (నెఱ వేర్చెననుట.) తా. మహాబలవంతుఁడగు ' సర్జునుఁడు కుంతీదేవి కుండుటచేతనే యిందుని యేనుఁగును. గొనివచ్చి తల్లి వ్రతమును నేఱు వేర్చినటే ప్రపంచమున బల్లి నులగు కుమారులంగాంచిన వారి కెట్టి ఘన కార్యము లైన నెఱు వేరుసు. ఉ భూనుతు లైన దేవతలు • పూర్వముకొందఱువావివ ర్తనల్ మానిచరింపరోయనుచు మానవులట్ల చరింపఁబోలదం, భో నిధులన్ని యుంద సద • పుక్కి టబట్టెసగి స్యుఁ డంచునా, ఫూ నిక కెవ్వ డోపునది • పూర్వమహ త్వము:సుమ్ము భాస్కరా, టీ. భాస్కరా ! భూనుతుల భూమియందలి జనుల చేను కింపఁబడు దేవతలు, కొందఱు = కొంతమంది, పూర్వము = వెనుక , వావి వరుసము 77 ఆగస్త్యుఁడు= ఇతడోళ మహరీ . మి త్రావరుణులు సముద్రపు గట్టున సంచరించుచుండి యూర్వశినిఁ జూచి కొమింప వారికి వీర్యములు స్థలితము లై ఘటమున నుంచఁబడఁగా నందగ స్త్య: సిష్ఠులు పుట్టిం, ఇతసియా శ్రమము వింధ్య పర్వత సమీపమున. ఈతని కథలు తెలగ లవు. వాతాపియను రాక్షసుని మాంసము ను దిని జీర్ణము చేసికొ నెను. ఇల్వలుని కోపము చే భస్మము చేసెను. పిల్లలకుగ్గు పెట్టిన తర్వాత తల్లులు నాతో పీజీర్ణ మని యనుట యిందువలన నే కలిగినది. మేరు వింధ్య పర్వతముల కొక నిమి త్తమున విషాద ముకలిగి వింధ్య పర్వతము 'సూర్య చంద్రగతుల కడ్డమైన పుడు తన కమండల ముయొక్క భారముచే దాని నణచి తాను దక్షిణదిక్కున భూమి యొరుగ కుండ నిలిచెను. అందు చేత నే లోకములో, అగస్త్యుఁడొక యెతు అతని కముడల మొకయెతుసను వదంతిక లిగినది. మఱియుఁగాలకేయుల నిమితము సముద్రజలమును అపోళనముగ దీసికొనెను. తా. పూర్వము కొంతమంది దేవతలు చెడ్డ మార్గముల సంచరించిరి గదాయని మనుష్యులు గూడ చెడ్డపనులు చేయఁగూడదు. ఆగస్త్య మహా ముని సముద్రము లన్నింటిలోని జలమును బుక్కిటఁబట్టినట్లు మనుష్యు లెవరైన బట్టుటకు సాహసింపఁగలరా ? ఉ. భూపతి కాత్మబుద్ధి మదిఁ • బుట్టనిచోటఁ బ్రథాను తెంత ప్ర జ్ఞాపరిబూర్ణులైనఁ గొసం సాగదు కార్యము, కార్యదశులై యోపిన ద్రోణభీష్మ కృ యోధు లనేకులు గూడి గౌరవ మ్మోపతి కార్య మేమయిన జాలి ? చేయఁగవారు భాస్కరా. టీ. భాస్కరా ! భూపతికిన్ = పుడమి ఉనికి (ప్రభువునకు) ఆత్మ బుద్దిజనిజమైన బుద్ధి, మదిన్ = చిత్తమునందు, పుట్టనిచోట కాకలు కకున్న యెడ, ప్రధానులు= సచివులు (మంతులు) ఎంత ప్రజాపరిపూర్ణులు ఎంత? ప్పబుద్ధితో నిండినవారు, ఐనః = అయినను, కార్యము - పని, కొన సాగదు. కాదు ("నేజి వేలదు) ఎట్టులనఁగా:- కార్యదతులయి= పనులు నెఱవేర్చుట యందు సమర్ధులయి, ఓపిన తగియున్న , ద్రోణ ద్రోణాచార్యులు, భీష్మ భీష్మాచార్యులు, కృప కృపాచార్యులు, (మున్ను Tఁగల యోధులు ఖల