పుట:Bhaskarasatakamu00bhassher.pdf/39

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుటను అచ్చుదిద్దలేదు

60 భాస్కరశవర్గము, టీకా తాత్పర్యసహితము. 61 ఆ ఆల్పుఁడు) సాటి , ఎ అనుచుండును గాని చ. షరహితమైన కార్యవతి • భారముతో డిదియైనఁ బూన సత్పు రుషుఁడులోకములొగడ , బూర్వమునందొక జాలనర్ష మున్ గురియగ వొచ్చినన్ గదిసి గొబ్బున గోజునరజ్ ణార్థమై గిరినొక కే” నెత్తెనట కృష్ణుఁడు ఛత్రము భాతి భాస్కరా. 63 టీ. భాస్కరా ! పగహితము = ఇతరులకు మేలు చేయునటిది, ఐన కార్యము = అయినపని అతి భాగముతోడిది + ఐనన్ = మిక్కిలిబకు వుతోం గూడిన దైనను, లోకముల్ = జగత్తునందలి మనుజులు, పొగడన్ = స్తోత్ర ము చేయునట్లుగా, పూనున్ = పనిని జేయఁబ్రరు ఉ్నంచును, (ఎటు లనఁగా :-) పూర్వమునందున్ - మునుపటి కాలమున, (ద్వాపరయుగమున ! (ఇంద్రుఁడు అని తెచ్చి పెట్టుకొనవలెను ) ఒక రాలవరమున్ = ఒక తా ళ్ళవాసను, (శిలాకృష్టిసి) కురియఁగఁ జొచ్చినన్ వుంచుచుండగా, కృష్ణుఁడు = శ్రీకృష్ణమూర్తి, గొబ్బునస్ శీఘ్రముగా (నేగముగా) గదిసి = ఉగ్గరిల్లి. (సమీపించి) గో=గోవులను, జన = (గోపాలక) జన మును రక్షించునిమి త్తము, గిరిన్ = (మందరమను పేరుగల) కొండను, ఛత్ర ము భౌతిన్ = గొడుగుగీతి, ఒక కేలన్ = ఒక హ సముతో (ఒక ఎ తె-ఏదీకాతి పటుకొ నెనంట. తా, ఇంద్రుడు శ్రీకృష్ణునిమీఁద క్రోధము చేత నతనిని, అతని యా వులను గోపాలురను బాధించుతలంపున శిలావరమును గురియించుచుం డఁగా వారం 7-సాచుకో ఆకు మిక్కిలిక ష్టమయిన పనియైనను నొక పర్వత GS, పూర్వ కాలమున గొల్లలు ఇంద్రయాగమను నుత్స ఏమును చేయు చుండ దానిని కృష్ణుఁడు మాన్పిం చెనని యింద్రునకుఁ గోపము వచ్చి శిలా వథమున వారిని గోవులను బాధించుచుండఁగా దానికి భీతి నొందళ యొక పర్వతము ను గొడుగుగాఁ బట్టి యాకష్టమును దొలఁగించెను. అట్టికృష్ణుఁ డోపర్చి 5 యద్భుత కార్యమునకు వాసవుండు వెఱచి సంపాదించుకొనెను. మును ఛత్రము గా బట్టి నిన టైమహనీయుఁడుమిక్కిలి కష్టమగు పనియైనను ఇతరుల మేలుకొఱకు లోకము పొగడునట్లు చేయుచుండును. ఉ. పలుచనిహీన మానవుఁడు • పాటిదలంపక నిష్ఠురోక్తులం బలుకుచు నుండుఁగాని • మతి భాసురుఁడై నగుణప్రపూర్ణుఁ డ, ప్పలు కులఁ బల్క బోవఁడు ని • బద్ధిగ, నెల్లన వెలికుం డఁ దాఁ, దొలఁకుచునుండుగాని మఱి • తొల్కు నె నిండు ఘటంబు భాస్కరా! 64 టీ. భాస్కరా ! పలుచని హీనమానవుఁడు = మిక్కిలి తేలిక మను ష్యుడు, = న్యాయమును, తలంపక = అలోచింపక (విచారింపక) నిష్ఠుర + ఉక్తులన్ = పరుషమగు మాటలను (కఠినము లగు పలుకులను) పలుకు చుండుఁగాని - = (చెప్పు చుండును గాని, మతి భాసురుఁడు = బుద్ధి చేనొప్పువాడు, ఐనగుణప్రపూ గుఁడు = అయినట్టి మంచిగుణములచే నిండినవాడు. ఆ + పలుకులన్ = అట్టి మాటలను, నిబద్ధిగన్ = సత్యముగా (నిజముగా) పలుకన్ + బోవడు = సంభాషింపఁబోడు, ఎట్లు + ఆనన్ = ఏవిధము గా ననఁగా, వెలికుండ = (నీరు) అక్కువగానున్న కడన, తాన్ = తాను , (అనఁగాఁ) గుండయనుట) తొలఁకుచునుండు గాని, (కడవ నిండి మీఁదికి) పొరలిపోవుచుండును గాని (తూలిపోవుచుండును గాని) నిండుఘటంబు (ఉదకము చేసి నిండియున్న కడప తొల్కును + ఎ. కదలునా ! (కదలి నీరు కూలి పడదనుట.) తా. జలము నిండుగా లేని కుండలోని నీరు తొణకును గానీ జల ముచేఁ బూర్ణముగ నిండియున్న కడవలోని జలము తొణకనట్లే నీచుఁ డెనపొండు పేలుచుండును గాని, గుణవంతుఁడు అధికముగా మాటలాడడు. చ. పలుమఱు సజ్జనులడు ప్రియ, భాష లెపల్కుఁగోరవాక్య ముల్ , పలుకఁ డొకానొకప్పుడవి • పల్కిన గీడునుగాదు; , 65. పల్కు మాట, గింజలోని పలుకు అని యం యర్థములు. 9 చేతితో ) A యాతని దయను