పుట:Bhaarata arthashaastramu (1958).pdf/421

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుట ఆమోదించబడ్డది

మొదలగు రూపాంతములంజెందిన మూలార్థములను లేవదీసి వేఱు కార్యంబులలో వినియోగించుటెట్లు?

3. క్రయ విక్రయ స్థితులచే వృత్తులకు క్షయ వృద్ధులుండుట నిజమే. అయినను వీనిచేనయ్యెడి మాఱుపాటులు సంఘమునకు క్షేమం దెచ్చునవియా యనుట వివాదాంశము. ఉదా. లాభమున్నదని పుంఖాను పుంఖములుగ జనులు వకీళ్ళగు చున్నారు. దీనిచే దేశమునకు మేలా? దృఢంబుగ మేలేయనుట తెంపుగాని యింపుగాదు. సరఫరా గిరాకియు సదృశములైనంజాలునా? ఇవి సంఘాభి వృద్ధికి యుక్తములైన తెఱంగుల వర్తిల్లుచున్నవా యనుచింత యుండవలదా? గ్రాహకులున్నవారని కల్లంగళ్లు ప్రబలుట శుభకరమా? క్రయ్య క్రేయమ్ములు సంయుక్తతంగాంచు జాడగలవిగానున్నవనుట యొప్పుకొనవలసినదేకాని, వెలల మాత్రముచే వఱలు సంయోగము సంఘమునకు మంచిదనుట మసిలేనిమాటగాదు.

కావుననే సమష్టివాదులు అనిరుద్ధస్పర్ధ వృద్ధికిం విఘాతంబని వాదించి సంఘచోదిత పధంబుల వృత్తుల నలవరించుట మేలనుట. ఉత్పాదనక్రియల నెల్లరు విచ్చలవిడి బ్రవేశించుటచే గొన్ని యుత్పాతములు పుట్టును. ఎట్లన, అమితోత్పత్తి గలిగినేని ఆ ఉత్పత్తి మఱల మితికివచ్చులోన వెలలువ్రాలవలయు. అనేకులు దానిని వదలి వేఱువృత్తులకు నెగిరిపోవలయు. ఇట్లు పున:పరిమితి సాక్షాత్కరించులోన దివాలెత్తి నెత్తిన గుడ్డవేసికొని పోవువారెందరు? అలమట నొందువారెందరు? పశ్చిమఖండములలో వర్తకము, ఉత్పత్తి, ఇవి క్రమములేనివిగ నుండుటచేత నప్పుడప్పుడు గొప్ప క్షోభలు పుట్టును.

ఆర్థిక క్షోభలు

ఆర్థిక క్షోభలు రెండువిధములు. అధికోత్పత్తిచే గలుగునవి. అల్పోత్పత్తిచే గలుగునవియని.