పుట:Andhra bhasha charitramu part 1.pdf/487

వికీసోర్స్ నుండి
ఈ పుటను అచ్చుదిద్దలేదు

428 ఆ O ధ్ర భాషా చ రి త్ర ము వైవానిలో మొదటి వర్గములోని పితృ, భ్రాతృ జానూతృ, దేవృ, శబ్దములు పుంలింగములు, మహద్వాచకములు ; వీనికి మహతీ వాచకము § ہم> ۔ گم۔- & S) లగు స్త్రీలింగరూపములు లేవు - అనగా వానికి పిత్రీ, VG జామాత్రీ, ಹೆನ್ರಿ' అనురూపములు గలుగవు. జనయితృ శబ్దనునకు 'జన သ, 8,” అను స్త్రీలింగరూపము గలదు. దేనృశబ్దము తెనుగున తత్సమము కాదు - అనగా దేవ' అను తత్సమ రూపము గలుగదు. దేవరుఁడు' అను రూప వుకారాంత పుంలింగనుగు దేవరశ బ్దమునుండి కలుగుచున్నది. దేవృఁడు' అనురూపము శబ్దరత్నాకరమున నున్నది. ప్రయోగము లేదు. సప్తృ శబ్దము స్త్రీలింగ మహతీవాచకముగఁగూడ వాడబడును ; దానికి 'ஆ' అను స్త్రీలింగ రూపమును గలదు. బుకా రాంత స్త్రీలింగమహతీవా చక శబ్ద ములకు పుంలింగరూపములు లేవు. రెండనవర్గములోని శబ్దనులనన్నిటిని నపుంసక లింగ శబ్దములుగ సంస్కృతమున వాడవచ్చును. వానికి స్త్రీలింగ నున అనుష్టాశ్రీ, అనుగంత్రి, నెుదలగు రూపములు గలుగును. మూడవ నర్గనుందలి నృ' శబ్దము తెనుగునఁ దత్సనుమై 'న' అని "కాదు ; నరుఁడు' అనురూ పము నర' శబ్దనునుండి కలుగును. లేదా నరుఁడు అనురూపము సంస్కృత ద్వితీయైక వచన రూపమునుండి కలిగినదని యైన సన వచ్చును. @ అంతముందు గల స్త్రీలింగశబ్దము లన్నియు దెనుఁగునఁ దక్కిన యూకారాంత శబములకు వలె దీర మునకు , హ స్వను గలుగుట వలనఁ الاستلا )η Χ دہC దత్సనుములగును. ষ্ট্রে তেত: జనయిత్రి, న `ತ್ರಿ J అనుష్టాత్రి, మొదలైనవి. (1) బుగ్రా రాంత శబ్దములతుది ?ᏇᏇᏇ -- కారస్థానమున అత్వెము ROex0 చుట వలనఁ దెనుఁగునఁ దత్సవుమ) లేర్పడును : అనగా నా యా శబ్దముల సంస్కృతము నందలి దీర్ధాంతములగు ప్రధమైక వచనరూపములతుది దీర్ఘము నకు ప్రస్వము కలుగుటవలనఁ దేనుఁగున నవి తత్సనుములగును. 63 శబ్దము లేలింగమునందున్నను వాని తత్సమరూపము లిప్లే కలుగును; వానివై వుఱి యెట్టి విభక్తి ప్రత్యయములును జేరవు. ఉదా. పితృ, పం. సం. ప్ర. ఏ. పితా, తత్సమును: "పిత" ! దుహితృ )رث( సం, ప్ర. ఏ. దుహితా, తత్సమము ‘దహిత' ; సప్తృ (పం. స్త్రీ). సం. ప్రు. ఏ. నస్తా: తత్సనుము: “న_ప్త ! للسبا కర్తృ (పుం. న), సం. ప్రు ఏ. కర్తా తత్సనుము: 'కర్త మొదలైనవి. ఈక్రింది తత్సమ రూపము లిప్లే కలిగినవి భ్రాత, భ_ర్త, జావూత, జనయిత , ఉపనూత, ననాంద (ననంద), వూత, యాత, స్వస ; అనుష్టాత, అనుగంత, అనుమంత, అపహర్త, అభి యోక్త, అలంక_ర్త, ఉపదేష్ట, ఉపద్రష్ట, ఉపభర్త, కర్త, కామయిత, కార