పుట:Andhra-Sri-Vishnu-Puranamu.pdf/193

⁠

శ్మశ్రుముఖిని బురుషస్వరరూక్షాక్షి ఖర్వరూపక హీనకంఠనాద

⁠

తే.⁠

వివృతబద్ధాక్షి నున్నతవిపులగుల్ఫఁ, గాకనాదను రోమజంఘను విపాండు కరజ నరుణాక్షి గండకూబర కరాళ, వదన నుద్వాహమైన నొప్పదు నరేంద్ర.[1]

⁠ 182

ఆ.⁠

హస్తపాదహీన నతిదీర్ఘ వామన, క్లిన్నరక్త నతివికీర్ణకేశఁ గపటహృదయఁ బంగుగమనఁ బ్రాణిగ్రహ, ణంబు గాఁగఁ దగదు నరవరేణ్య.[2]

⁠ 183

ఆ.⁠

తల్లివంక నైదుతరముల వివరించి, తండ్రివంక నేడుతరము లరసి వారివారిగోత్రవంశసంకరము గా, నియక యతివఁ బెండ్లి యయిన మేలు.

⁠ 184

వ.⁠

బ్రాహ్మంబును దైవంబును నార్షంబును బ్రాజాపత్యంబును నాసురంబును గాంధ ర్వంబును రాక్షసంబును బైశాచంబును నను నెనిమిదివివాహంబులయందును నాయావర్ణధర్మంబు లైన వివాహంబులను దారపరిగ్రహంబు చేసి తద్ధర్మపత్నీ సమేతంబుగాఁ బరమగృహస్థధర్మంబున నున్న మహాత్ముండు సకలలోకంబులకు నుత్తమశ్లోకుం డగు ననిన సగరుం డిట్లనియె.[3]

⁠ 185

క.⁠

మునివర గృహస్థధర్మం, బునఁ బాయకయున్న పరమపుణ్యుల యాచా రనియతులెల్లను దప్పక వినవలతుఁ జెప్పు మతివివేకప్రౌఢిన్.

⁠ 186

వ.⁠

అనియడిగిన యాభృగువంశశిఖామణి యన్నరేంద్రచంద్రు నవలోకించి సదా చారవంతు లైనగృహస్థు లుభయలోకంబులయందును నత్యంతసౌఖ్యంబు లనుభవింతురు. తొల్లి స్వాయంభువాదు లైనమనువులును సప్తమహామును లును బ్రజాపతులును సకలలోకోపకారకంబులుగా సదాచారమార్గంబులు గల్పించిరి గావున నిజవర్ణధర్మంబు లైన యాచారంబు లవశ్యంబును నాచరిం పవలయు వినుము.

⁠ 187

గృహస్థసదాచారరూపములైన నిత్యకృత్యములు వివరించుట

మ.⁠

అనురాగం బొదవ గృహాధిపతి బ్రాహ్మంబౌ ముహూర్తంబునం

⁠

1. నైసర్గిక = స్వభావసిద్ధమైన, శోఫిన్ = వాఁపుగలదానిని, కృష్ణవర్ణన్ = నల్లనిదానిని, రోమాంగిన్ = అతిరోమముగల దేహముగలదానిని, కులటన్ = ఱంకులాఁడిని, రోగిన్ = రోగముగలదానిని, దుష్టాత్మన్ = చెడ్డమనసుగలదానిని, దుష్టవాత్సల్యన్ = కపటప్రీతిగలదానిని, నికృష్టవృత్తిన్ = నీచవ్యాపారము గలదానిని, అధికపింగళన్ = మిక్కిలి పల్లవన్నె గలదానిని, వినయాచారహీనన్ = అడఁకువచేతను సదాచారముచేతను తక్కువైనదానిని, మాతాపితృప్రతికూలన్ = తల్లిదండ్రులకు విరుద్ధమైన నడతగలదానిని, శ్మశ్రుముఖిన్ = మీసము గలమొగము గలదానిని, పురుషస్వరన్ = మగగొంతు గలదానిని, రూక్షాక్షిన్ = క్రూరపుచూపు గలదానిని, ఖర్వరూపన్ = మిక్కిలి పొట్టియైనదానిని, విశృతబద్ధాక్షిన్ = మిడిగ్రుడ్లదానిని, ఉన్నతవిపులగుల్ఫన్ = పొడువును వెడలుపునైన చీలమండలు గలదానిని, కాకనాదన్ = కాకికూఁతవంటి కంఠస్వరము గలదానిని, రోమజంఘన్ = వెండ్రుకలుగల పిక్కలు గలదానిని, విపాండుకరణన్ = తెలుపు మాసిన గోళ్లు గలదానిని, అరుణాక్షిన్ = ఎఱ్ఱనికన్నులు గలదానిని, గండకూబరన్ = నిడుకణతలుగలదానిని, కరాళవదనన్ = భయంకరమైన ముఖము గలదానిని, ఉద్వాహము = పెండ్లి.
2. క్లిన్న = తడిసిన - నీళ్లవలె పలుచనైన, అతివికీర్ణకేశన్ = మిక్కిలివిరళములైన తలవెండ్రుకలు కలదానిని, పంగుగమనన్ =కుంటిదానిని, పాణిగ్రహణంబు = పెండ్లి.
3. దారపరిగ్రహంబు = పెండ్లామును చేపట్టుట, ధర్మపత్ని = అగ్నిసాక్షిగా పెండ్లాడిన పెండ్లాము, ఉత్తమశ్లోకుఁడు = మంచికీర్తిగలవాఁడు.