పుట:Andhra-Sri-Vishnu-Puranamu.pdf/144

మ.⁠

అతులాకాశము సర్వమున్ దనమయంబై కాలచక్రంబుతో సతతంబున్ హరి నాత్మలో నిడి యథేచ్ఛగా శింశుమారప్రజా పతి త్రైలోక్యసమున్నతిన్ మకరరూపవ్యక్తిమై యుండు వి స్తృతుఁడై మీఁద ధ్రువుండు దావెలుఁగుఁ దత్పుచ్ఛాగ్రదేశంబునన్.[1]

⁠ 193

తే.⁠

సతతమును శింశుమారాఖ్యచక్ర మెపుడు, చంద్రసూర్యగ్రహాదినక్షత్రసమితిఁ ద్రిప్పుచును దాను నొక్కటఁ దిరుగుచుండు, నన్నిటికి మీఁద ధ్రువుఁడును నట్ల తిరుగు.[2]

⁠ 194

వ.⁠

సూర్యచంద్రగ్రహనక్షత్రతారకాగణంబులు వాయునాళంబులచేత ధ్రువుని యందు దృఢబంధంబులై యుండును.[3]

⁠ 195

క.⁠

మును శింశుమారుఁ డబ్జా, క్షునకుఁ దపం బాచరించి జ్యోతిశ్చక్రం బున నిల్చె ధ్రువుఁడు నవ్విధ, మునఁ గొల్చి తదీయపుచ్ఛమున విలసిల్లైన్.[4]

⁠ 196

వ.⁠

కావున సర్వాధ్యక్షుం డైనపుండరీకాక్షుండు శింశుమారచక్రంబునకు నాధా రంబు శింశుమారుండు ధ్రువునకు నాధారంబు ధ్రువుఁడు సూర్యునకు నాధా రంబు సూర్యుండు సదైవాసురమానుషం బైనలోకంబునకు నాధారంబై సమస్త భూతంబుల నన్నపానాదులఁ బరితృప్తులం జేయు నెట్లనిన.[5]

⁠ 197

చ.⁠

ఎనిమిదిమాసముల్ రవి మహీవలయంబునఁ గల్గుతోయముల్ దనకిరణంబులందుఁ గొని తక్కినమాసచతుష్టయంబునన్ ఘనతరవృష్టిరూపములుగా జలముల్ గురియింప లోకమె ల్లను బరితృప్తిఁ బొందును జలంబును నన్నముఁ గల్గి పెంపుతోన్.[6]

⁠ 198

సీ.⁠

కాలాత్ముఁ డైన భాస్కరదేవుఁ డాత్మీయచండాంశువులచేత జగతియందుఁ

⁠

1. తనమయంబు = తనయొక్కస్వరూపమునే అంతటఁ గనఁబఱచునది, యథేచ్ఛన్ = ఇచ్ఛ వచ్చినట్టు, త్రైలోక్యనమున్నతిన్ = మూఁడులోకములకు మీఁది పొడువున, మకరరూపవ్యక్తిమై = మొసలిరూపముయొక్క తెలివిడితో - మొదలిరూపుతో, విస్తృతుఁడు = గొప్ప ఆకృతి గలవాఁడు, తత్పుచ్ఛాగ్రదేశంబునన్ = ఆశింశుమారప్రజాపతియొక్క తోఁక కొనయైనచోట.
2. శింశుమారాఖ్యచక్రము = శింశుమారము అను పేరుగల చక్రము, సమితిన్ = సమూహమును, ఒక్కటన్ = ఒక్కసారిగా.
3. వాయునాళంబులచే = గాలిక్రోవులచేత, దృఢబంధంబు = గట్టికట్టు గలది.
4. అబ్జాక్షునకున్ = విష్ణువును గూర్చి, జ్యోతిశ్చక్రంబునన్ = నక్షత్రమండలమునందు.
5. సర్వాధ్యక్షుండు = అన్నిటికి నధిపతి, సదైవాసురమానుషము = దేవతలతోడను అసురులతోడను మనుష్యులతోడను గూడినది, భూతంబులన్ = ప్రాణులను.
6. రవి = సూర్యుఁడు, మహీవలయంబున = భూమండలమునందు, తోయములు = నీళ్లను, వృష్టి = వాన, పరితృప్తిన్ = తనివిని, పెంపుతోన్ = అభివృద్ధితో.