ప్ర థ మా శ్వా స ము.
59
షట్ఛాస్త్రములు.
"తర్కోవ్యాకరణంధర్మశాస్త్రం మీమాంసమిత్యపి, వైద్యశాస్త్రం జ్యౌతిషంచ షట్ఛాస్త్రాణీతికథ్యతే.”
అష్టాదశపురాణములు
"బ్రాహ్మం పాద్మం వైష్ణవం చ శైవం భాగవతం తథా, తథాన్యం నారదీయం చ మార్కండేయం చ సత్తమం. ఆగ్నేయ మష్టమం చైవ భవిష్యన్నవమం స్మృతం, దశమం బ్రహ్మవైవర్తం లైంగ మేకాదశం స్మృతం. వారాహం ద్వాదశం చైవ స్కాందం చాత్ర త్రయోదశం, చతుర్దశం వామనం చ కౌర్మం పంచదశం తథా. మాత్స్యం చ గారుడం చైవ బ్రహ్మాండం చ తతః పరమ్."
షడ్విధసమాధుల వివరణములు.
శ్లో. "సవికల్పో నిర్వికల్ప స్సమాధి ర్ద్వివిధా భవేత్,
దృశ్యశబ్దానువిద్ధో౽యం సవికల్పః పునర్ద్విధా."
"సమాధి సవికల్పమని నిర్వికల్పమని ద్వివిధము. అందుసవికల్పకము దృశ్యానువిద్దసవికల్పమని శబ్దానువిద్ధసవికల్పమని యిరు తెఱఁగులు గలదియగును.” ఈ రెండును నిర్వికల్ప మొక్కటియునుగూడి మూఁడువిధములయ్యెను. ఈ మూఁడును బాహ్యాంతరభేదములచేత
1. బాహ్యదృశ్యానువిద్ధసవికల్పకసమాధి యని
2. బాహ్యశబ్దానువిద్ధసవికల్పకసమాధి యని
3. బాహ్యనిర్వికల్పకసమాధి యని
4. అంతరదృశ్యానువిద్దసవికల్పకసమాధి యని
5. అంతరశబ్దానువిద్ధసవికల్పకసమాధి యని
6. అంతరనిర్వికల్పకసమాధి యని
ఆఱు విధములు. అందు
1. తనకంటె అన్యములుగ తోఁచెడు బ్రహ్మవిష్ణురుద్రేశ్వరసదాశివాది పిపీలికాంతమగు సమస్తచేతనములును తృణాదిమేరుపర్యంతమైన అచేతనములును తన తెలివియందే పుట్టిగిట్టినవి కాఁబట్టి అవి తన ప్రజ్ఞానకల్పితములని, ఆప్రజ్ఞానమే పరబ్రహ్మమని, ఆపరబ్రహ్మమే తానని చూచుట బాహ్యదృశ్యానువిద్ధసవికల్పకసమాధి.
2. శివరామగోవిందనారాయణవాసుదేవమహాదేవాది సకలనామములలో తన చెవి వినఁబడిన నామము తాను గానని విడిచి సర్వనామవిలక్షణమయిన పరబ్రహ్మ వస్తువు తానని యోచించుటే బాహ్యశబ్దానువిద్ధసవికల్పకసమాధి.
3. కామాదిస్వజ్ఞప్తి వఱకుఁ గలవృత్తులు తనయందుఁ గలిగినప్పుడు వానినన్నిటిని అప్పుడప్పుడు ఒక్కటొక్కటిని క్రమముగా నేను గానని నిగ్రహించి వీనికన్నిటికిని విలక్షణమైన పరబ్రహ్మము, తానని భావించుటే అంతర్దృశ్యానువిద్ధసవికల్పకసమాధి.
4. రాగద్వేషకామక్రోధలోభమోహమదమత్సరేర్ష్యాదర్పాహంకారాదిస్వజ్ఞప్తిపర్యంతమైన సకలాంతరవస్తునామములను నేను గానని విడిచి సర్వవిలక్షణమైన పరమాత్మ తానని యూహిం
