ప్ర థ మా శ్వా స ము.
121
21. అర్భకాసనము.
మ. పదశీలము స్ధిరాతలముపైఁ గడుడగ్గఱనిల్పి, లోతోడల్
గదిసిన జంఘలు న్మరిలలాటము మోపినజానుయుగ్మమున్
బ్రిదులక యుండుహస్తపరిపీడిత జానువుగల్గియుండెనే
నిది యగు నర్భకాసన మహీనసుఖాస్పదమండ్రు సంయముల్.
తా. పిఱుఁదులు క్రింద మోపియైనను గొంతు గూర్చుండి మోకాళ్లను చేతు
చుట్టి పట్టుకొనిన అర్భకాసనడు. ఇది యత్యంత సుఖాస్పదము.
22. కామదహనాసనము.
చ. అవనితలంబుఁ బొందఁగఁ బదాంగుళమూలములోన నిల్పి జా
నువులు నభస్థ్సలంబునన నూల్కొనఁ బార్ష్ణియుగంబుయోనియున్
దవులఁగ యోగదండఘటనాస్థితి హస్తతలంబు లుండెనే
నవిరళ మైనకామదహనాసన మండ్రిది యోగతత్పరుల్.
తా. మునివ్రేళ్ల నేలమీఁద నిల్పి మోకాళ్ళ క్రింద నూనక పిఱుఁదులు మడ
మలు నొరయునట్లుండి హంసదండములమీఁదఁ జేతుల నూని నిక్కి భ్రూమధ్యాలో
కనముచేయుచున్న యోగశాస్త్రవేదులు కామదహనాసనమని పల్కుదురు.
ప్రాణాయామలక్షణము.
తే. ప్రణవపంచాక్షరాష్టాక్షరాదికముల
మాత్రగాఁ జేసి పూరకమాత్రలకును
రెట్టికుంభకమున నిల్పి రేచకంబు
నాడిశోధన మట్ల చేయంగవలయు.
తే. సోముదెస గాలిఁగొనుము సుషుమ్నఁ బట్టి
సూర్యుదెస వీడి క్రమ్మర సూర్యువలని
పింగళంబునఁ గొనిపట్టి పిదప నిగుడ
విడువవలయు యథాశక్తి నుడుగ కెవుడు.
తా. ఓంకారము పంచాక్షరము అష్టాక్షరము మొదలగుమంత్రములలో ఒక్క
మంత్రమును ఒక్కమాత్రగాఁజేసి పూరకమందు నిర్ణయములగు మాత్రలకంటే రెట్టింపు
గాకుంభకమునందు నిలిపి రేచకమునందు పూరకమందలిమాత్రలలోసగము నిర్ణయించి
సుషుమ్నా నాడియందలి వింతలఁ జూడవలయును. మఱి యెడమముక్కున ప్రాణవా
యువునుపూరించి నుషుమ్నయందునిల్చి కుడిముక్కున విడిచి మరల కుడిముక్కున పూ
