ప్ర థ మా శ్వా స ము.
105
యం దపానంబు నపానవృత్తియందుఁ బ్రాణంబును లయంబుగావిం
చుట లయయోగంబు. మూలబంధోడ్యాణబంధజాలంధరబంధ
పూర్వకంబుగా రేచక పూరకంబుల నుడిగించి ప్రాణాపానంబుల
రెంటీని రేయింబగ లొక్క చందంబునం గుంభించుట హఠయోగం
బివి త్రివిధ ప్రాణాయామంబులు. విషయంబులవలన నింద్రియంబుల
మరలించుట ప్రత్యాహారంబు. సగుణనిర్గుణాత్మకవస్తుచింతనంబు
ధ్యానంబు. మూలాధారాదిదేశంబులఁ జిత్తంబు నరికట్టుట ధారణా
యోగంబు. నిర్మలనిశ్చలచిత్తవృత్తి నిర్గుణ బ్రహ్మత్వంబు సంపాదిం
చుట సవికల్పనిర్వికల్పాత్మకసమాధియోగం బి ట్లష్టాంగంబులుగలిగి
యభ్యాసయోగంబు ప్రకాశించు నదియ పరిపక్వచిత్తులకు యోగ్యం
బతిదుర్లభం బిది యణిమాద్యష్టైశ్వర్యంబుల నొసంగుచు నాత్మజ్ఞా
నంబు ప్రకటంబుగాఁ జేయు. మఱియుఁ బ్రవిమలచిత్తులకు జీవబ్రహ్మై
క్యజ్ఞానమాత్రంబు నిచ్చు నతిసులభం బైనవిజ్ఞానయోగంబు రాజ
యోగం బనంబడు నీ రెంటికి శ్రీ రామచరణకమలభక్తి కారణంబు.
దానికి వైరాగ్యంబు మూలంబు వినుము. 85
టీక. ఆయోగంబు = జీవబ్రహ్మైక్యజ్ఞానమును మనసున దృఢముఁ జేసికొనుట
మార్గమని చెప్పఁబడినయోగము, ఆభ్యాసయోగంబు = అభ్యాసయోగము (మనసునకుఁ
కగినపరిపాకము లేనప్పుడు దానినిఁ గ్రమక్రమముగా నభ్యాసము వలన నిగ్రహించి
పరిపక్వముఁజేయుట కుపయోగించుయోగమభ్యాసయోగము. పరిపక్వమైన పిదప
దానినిజ్ఞాన బలమువలనఁ బరమాత్మునితో నేకముసేయ సుపయోగింపఁబడుయోగము
జ్ఞానయోగము అని తెలిసికొనవలయును), జ్ఞానయోగంబు = జ్ఞానయోగము, అనన్ =
అని, ద్వివిధంబై = రెండు విధములుగలదై, ఒప్పున్ = ఉన్నది. అందున్ = ఈఅభ్యాస
జ్ఞాన యోగములలో, అభ్యాసయోగంబు = అపరిపక్వచిత్తులకై చెప్పఁబడినయభ్యాస
యోగము. ప్రాణాయామం బనన్ = ప్రాణాయామమను పేర (వాయువును బంధించుట. )
విలసిల్లున్ = ప్రకాశించుచున్నది. (వాయువును బంధించుటయే మనోనిగ్రహమునకు
బ్రధానోపాయము గావున నభ్యాసయోగమునకు ప్రాణాయామమను పేరుకలిగిన దని
తెలిసికొనవలయును.) అదియున్ = ఆ ప్రాణాయామము, ప్రాకృతంబున్ =
స్వభావసిద్ధమైన ప్రాణాయామ మనియు, వైకృతంబు = వైకృతప్రాణాయామ మనియు
(స్వభావము గాక ప్రయత్నమువలనఁ గలిగిన ప్రాణాయామ మనియు, కేవలకుంభ
